Project Tokyo moet Nederland Olympisch goud bezorgen
Goud op de Olympische Spelen van 2020 in Tokio. Dat is precies wat de KNWU samen met een aantal partners wil bewerkstelligen. De Nederlandse baanploeg heeft voldoende talent. Nu nog de beste fiets ter wereld.
Om ervoor te zorgen dat de Nederlandse baanrenners met de beste fiets aan de start verschijnen is ‘Project Tokyo’ opgestart. Samen met het fietsenmerk KOGA werken de TU Delft, Actiflow en Pontis Engineering aan een traject met als een doel de beste fiets mogelijk te creeëren. Tijdens de wereldkampioenschappen baanwielrennen in Apeldoorn werd de fiets gepresenteerd.
KNWU-directeur Vincent Luyendijk zag tijdens de voorbije Spelen in Rio en het WK in Apeldoorn dat Nederland over een uitzonderlijk sterke selectie beschikt. Samen met KOGA kwam hij tot de conclusie dat er een nieuwe fiets moest komen. “Dit was het moment om iets aan de fiets te doen. Het was een goede fiets, maar het kon nog beter.” De vorige fiets, de Kimera, werd in 2006 speciaal voor Theo Bos gemaakt met het oog op de Olympische Spelen van 2008 in Beijing. Het verhaal is bekend, na het zilver in Athene moest het in 2008 gaan gebeuren. Het werd een deceptie, in de tweede ronde van de keirin kwam Bos ten val en op het restant van de Spelen wist hij nooit zijn topvorm te behalen.
Vier partners werken aan de perfecte baanfiets
Luyendijk: “Het baanwielrennen is zo specifiek. Om een goede fiets te maken heb je kennis nodig.” Voor Luyendijk was het tijd om naast KOGA ook andere partners te zoeken. “Elke partner staat voor bepaalde kennis die je nodig hebt om op alle vlakken de beste fiets te maken.” Naast de KNWU en KOGA zijn ook de TU Delft, Actiflow en Pontis Engineering aangehaakt in het nieuwe project.
De Technische Universiteit van Delft heeft het TU Delft Sports Engineering Institute opgericht. Daarin wordt kennis samengebracht die gebruikt kan worden voor het sneller maken van de fiets. De universiteit heeft de beschikking over verschillende experts op het gebied van aerodynamica, fietsdynamica en constructietechniek. Om de aerodynamica van de fiets tot in de puntjes te regelen is Artiflow aan boord gehaald. Het bedrijf houdt zich bezig met de luchtstromen rondom de fiets. Je kan een fiets wel heel aerodynamisch maken, het moet technisch nog wel mogelijk zijn om de fiets zo aerodynamisch en stijf mogelijk te maken. Pontis Engineering is een specialist in de ontwikkeling van carbon. Zij onderzoeken wat er op het technische vlak allemaal mogelijk is.
Een compleet frame gemaakt, een complete fiets getest
Tijdens de presentatie viel het doek naar beneden en aanschouwden de aanwezigen het nieuwe, nog naamloze frame. Wat meteen opvalt is dat de fiets verre van compleet is. Geen wielen en geen pedalen om er überhaupt mee te kunnen fietsen. In Apeldoorn werd het frame getoond met een aerodynamische zadelpen van KOGA en een geïntegreerde cockpit; het stuur en de stuurpen die volledig in dezelfde lijn als het frame zijn gemaakt.
Toch is het een complete fiets, legt projectmanager Mark Dorlandt uit. “We hebben een compleet holistisch concept ontworpen”, klinkt het. Oftewel ‘Het vormen van gehelen die groter zijn dan de som der delen door creatieve evolutie’, zoals Wikipedia het omschrijft.
Wat ze daarmee bedoelen is dat er een frame ontworpen is als een geheel. Het frame met daarop de cockpit loopt in elkaar over. Dat zorgt ervoor dat de fiets zo aerodynamisch mogelijk gemaakt wordt. Volgens Dorlandt was het hoog tijd om een nieuwe fiets te maken. De Kimera is ondertussen al meer dan tien jaar oud. “We hebben de fiets continu kunnen verbeteren, maar ik kan niet ontkennen dat het tijd was voor een grote stap”, geeft hij aan.
Om de fiets te kunnen testen op aerodynamica was het nodig om het frame volledig op te bouwen. De fiets werd opgebouwd met wielen van het Franse merk Mavic, een van de meest gebruikte merken in de baansport. “De KNWU gebruikt Mavic en is erg tevreden met deze wielen, dat is ook waarom we juist met deze wielen getest hebben.” Wat betreft de andere onderdelen is er nog veel mogelijk. “Voor de crank zoekt de KNWU eigenlijk iets nieuws. We zijn nu druk bezig om verschillende cranks in windtunnel te testen op aerodynamica en stijfheid.” KOGA heeft nog even tijd, want de fiets moet over een jaar helemaal compleet zijn.
Naam nog onbekend
Project Tokyo is de voorlopige werktitel. Uiteindelijk krijg de fiets een andere naam. Het projectteam laat de keuze voor een nieuw naam over aan het publiek. “Het idee is om een soort prijsvraag uit te schrijven waarop het publiek namen kan insturen. We hopen dat daar dan een mooie naam uit gaat komen.”
De fiets die tijdens de WK Baanwielrennen werd gepresenteerd, was in camouflage-kleuren. “We moeten natuurlijk nog niet teveel prijsgeven”, zegt Dorlandt. “Net als in de autoindustrie, waar nieuwe modellen een camouflage-patroon krijgen.”
De renners, die uiteindelijk op de fiets moeten gaan rijden, dragen bij aan de ontwikkeling van de fiets. “We hebben goed naar de renners geluisterd”, vertelt projectleider Dorlandt. “De fiets is samengesteld door middel van de wetenschap en de eisen van de renners. Het was mooi om te zien dat naarmate het project vorderde, steeds meer renners aanwezig wilden zijn bij de brainstormsessies.” Tijdens deze sessies was het de bedoeling dat de makers erachter kwamen waar de fiets allemaal aan moest voldoen. En er werd niet alleen naar de sprinters geluisterd. “De fiets is ontwikkeld voor zowel de sprintonderdelen als de duuronderdelen. Samen met bondscoach Peter Schep wordt ook gekeken hoe deze fiets voor renners zoals Wim Stroetinga perfect kan zijn.”
Zoals het er nu naar uitziet wordt de fiets niet ingezet op de achtervolging. “De KNWU heeft besloten om niet te focussen op deze onderdelen. Dat is dan ook de reden waarom we daar geen fiets voor ontwikkelen.”
Meer dan een half miljoen
Het is niet gek dat er voorlopig vooral voor de sprinters wordt gekozen. Die groep heeft nou eenmaal de meeste kansen op de medailles in Tokio. Daarnaast is het ontwikkelen van deze fiets niet erg goedkoop. Tijdens de presentatie van de fiets van Theo Bos in 2006 was het grootste nieuws dat de fiets maar liefst een half miljoen euro aan ontwikkeling heeft gekost. Dus vroegen we ons natuurlijk ook af hoe duur deze fiets is.
“We kunnen nog niks zeggen over de prijs”, zegt Dorlandt in eerste instantie. “De fiets moet volgens UCI-richtlijnen te koop zijn voor de consument, en de prijs van deze fiets weten we nog niet.” Wel kan de projectmanager vertellen hoeveel het budget voor deze fiets is. “We hebben een zogenoemd investeringsbudget van zes ton. En voor die 600.000 euro moeten we deze fiets kunnen ontwikkelen.”
De bedoeling is dat de fiets in het voorjaar van 2019 helemaal klaar is. Dan hebben de renners nog genoeg tijd om alles te testen en uiteindelijk een fiets hebben waar mens en machine één zijn.
Verantwoording:
Het initiatief voor dit artikel komt vanuit WielerFlits. Er is geen vergoeding ontvangen voor de plaatsing hiervan.
Overgang van de stuurpen naar de horizontale bovenbuis lijkt nog voor verbetering vatbaar.