Eendagscoureurs kunnen zich op WorldTour-niveau in de periode direct na de Tour uitleven in wedstrijden als Prudential RideLondon Classic en de Clásica San Sebastián. In Polen kan ook om dure WorldTour-punten worden gestreden, zij het dat de Ronde van Polen een meerdaagse is. Vorig jaar ging Michał Kwiatkowski met de eindwinst aan de haal, maar de oververmoeide thuisrenner kan er dit jaar niet bij zijn. Wie volgt hem op? WielerFlits blikt vooruit.

Historie

Een wielerkoers is een uitstekend instrument om het nationale gevoel te vergroten. De Giro d’Italia is daar een uitstekend voorbeeld van. Toen in 1909 de eerste editie werd verreden, was Italië nog maar een jaar of veertig oud en de verschillen tussen gebieden waren enorm. Maar de koers bracht het land dichter bij elkaar. Het peloton dat als een soort ducttape de verschillende stukjes land aan elkaar verbindt. Het is dan ook niet gek dat in Polen (dat in 1918 weer onafhankelijk werd) ook het idee ontstond om een wielerwedstrijd te organiseren.

In 1928 was het dan zover. President Ignacy Mościcki en Józef Piłsudski, die wordt gezien als de stichter van de Tweede Poolse Republiek in 1918, waren nauw betrokken bij het evenement. Dit geeft wel aan welk belang aan een wielerkoers wordt gehecht. Dat jaar bestond de wedstrijd uit acht etappes, goed voor 1.491 kilometer. Feliks Wieçek wist de harten van de Poolse supporters te stelen; dankzij zes etappezeges wist hij de eerste eindoverwinning voor zich op te eisen. Voor de Tweede Wereldoorlog uitbrak werden nog vier rondes van Polen georganiseerd, met steeds een thuisrijder als winnaar.

Een koers in het zuiden van Polen levert doorgaans mooie kiekjes op – foto: Cor Vos

Na de oorlog kreeg het communistisch systeem het voor het zeggen in het land. De autoriteiten hechtten meer waarde aan de Vredeskoers, maar ook voor de Ronde van Polen bleef plaats op de kalender. Toch kreeg de koers het steeds lastiger en even leek de koers na de val van het communisme ten dode opgeschreven. Dat was echter buiten Czesław Lang gerekend. De beste man was zelf een uitstekend coureur – zo won hij de Ronde van Polen in 1980 en werd hij datzelfde jaar tweede op de olympische wegrit in Moskou – en hij besloot na het beëindigen van zijn wielercarrière de schouders onder het evenement te zetten.

Lang investeerde zijn eigen geld in de wedstrijd om de vijftigste editie mogelijk te blijven maken en het is aan hem te danken dat de Ronde van Polen sindsdien een enorme ontwikkeling heeft doorgemaakt. Van amateurkoers is de wedstrijd intussen uitgegroeid tot een koers van WorldTour-categorie. Nog altijd is hij de grote aanjager van de wielerwedstrijd die een vaste waarde op de wielerkalender is geworden. Dit jaar zijn we toe aan de 76ste editie.

Laatste tien winnaars Ronde van Polen
2018: Michał Kwiatkowski
2017: Dylan Teuns
2016: Tim Wellens
2015: Ion Izagirre
2014:  Rafał Majka
2013: Pieter Weening
2012: Moreno Moser
2011: Peter Sagan
2010: Daniel Martin
2009: Alessandro Ballan

De Ronde van Polen staat ook bekend om haar vele reclameballonnen – foto: Cor Vos

Vorig jaar

Sinds de Ronde van Polen een koers voor professionals is geworden, komen eindzeges voor het thuisland een stuk minder vaak voor. In 2014 slaagde ’s lands beste klimmer Rafał Majka erin om het algemene klassement te winnen, maar daarna had het thuispubliek weinig meer te juichen. In 2018 was het echter weer prijs. Michał Kwiatkowski greep de macht op de ‘Muur van Szczyrk’, waar hij titelverdediger Dylan Teuns klop gaf. Een dag later zette Kwiato ook de bloemetjes buiten in de vijfde etappe naar Bielsko-Biała door opnieuw Teuns voor te blijven.

In de voorlaatste etappe verdedigde Kwiatkowski zijn trui met verve, maar in de slotrit werd het hem nog verduiveld lastig gemaakt. De top zeventien stond binnen een minuut van de gele trui en er werd hem nog flink het vuur aan de schenen gelegd. Allereerst nam George Bennett de leiderstrui onder vuur op de steile muur van Bukowina, maar dit gebaar kon worden geneutraliseerd. Toen Simon Yates op de pedalen ging stampen, pakte de Brit meteen een gat van een halve minuut. Hij stond op slechts 39 seconden van de man in het geel, dus hij vormde een serieuze bedreiging.

In de groep daarachter werd Kwiatkowski meerdere keren aangevallen en hoewel de Pool het zichtbaar lastig had, bezweek hij niet onder de druk. Hij reed de longen uit zijn lijf en op de slotklim zou hij de eindzege veiligstellen. Yates pakte wel de dagoverwinning, maar hij kwam vijftien seconden tekort voor het geel. Gelukkig voor Yates maakte hij dat meer dan goed in de daaropvolgende Vuelta a España.

Top-5 Ronde van Polen 2018
1. Michał Kwiatkowski (Team Sky)
2. Simon Yates (Mitchelton-Scott)
3. Thibaut Pinot (Groupama-FDJ)
4. George Bennett (LottoNL-Jumbo)
5.  Dylan Teuns (BMC)

Parcours

Polen is een groot land waar je een keur aan mooie parcoursen uit kunt tekenen, maar wie zich de afgelopen jaren vaker in de ronde heeft verdiept, ziet in de editie van 2019 weinig nieuws onder de zon. Heel wat bekende etappeplaatsen komen ook dit jaar voorbij. De koers begint met wat eenvoudige etappes waarin de sprinters het vermoedelijk voor het zeggen zullen hebben, maar het eindigt met een reeks zware ritten in het bergachtige zuiden. Het vlakkere noorden? Dat wordt ook dit jaar overgeslagen.

Zaterdag 3 augustus, etappe 1: Kraków – Kraków (132,3 km)

De Ronde van Polen start in de tweede stad van het land. Op het prachtige, majestueuze marktplein in het midden van de historische stad wordt het peloton losgelaten voor een tocht over 132,3 kilometer. In de openingsfase hobbelt het nog wat, maar niemand die eraan twijfelt dat het in een sprint zal eindigen. In de kloksgewijze lus die de renners ten zuidwesten van de stad moeten afleggen liggen nog drie gecategoriseerde heuveltjes, maar deze hebben niet al te veel om het lijf.

Voetbalkenners weten dat er in Kraków twee rivaliserende voetbalclubs zijn: Wisla en Cracovia. De stadia van beide clubs liggen op slechts een paar honderd meter van elkaar, aan weerszijden van Błonia Park. De finale van de openingsetappe vindt plaats rondom dit park waar jaarlijks zeer veel evenementen worden georganiseerd. De rit wordt afgesloten met viermaal een plaatselijke omloop van een kilometer of vier.

Start: 15.30 uur
Finish: 18.22-18.34 uur

Zondag 4 augustus, etappe 2: Tarnowskie Góry – Katowice (152,7 km)

De coureurs vertrekken vanuit de mijnwerkersplaats Tarnowskie Góry. Van daaruit gaat het eerst met een westelijke lus weer over de startstreep, maar daarna zetten de renners via wat meanders koers richting Katowice. Op het 19,1 kilometer lange aankomstcircuit liggen nog twee beklimmingen van de vierde categorie te wachten op het peloton, maar de verwachting is niet dat deze voor al te veel problemen zullen zorgen.

Een tweede sprint op rij lijkt in de hoofdstad van Silezië waarschijnlijk, maar er liggen toch ook kansen voor een succesvolle late aanvalspoging. In 2013 was dit het recept voor de zege van Taylor Phinney. Hij bleef het peloton na een splijtende demarrage op zes kilometer van de finish enkele meters voor. Inspireert dit ook nu een strijdlustige coureur tot grootse daden in het epicentrum van de Poolse mijnindustrie?

Start: 14.55 uur
Finish: 18.18-18.33 uur

Maandag 5 augustus, etappe 3: Chorzów – Zabrze (150,5 km)

Ook tussen Chorzów en Zabrze is het niet lang fietsen als je linea recta van start naar finish rijdt, maar de organisatie heeft besloten om de renners een behoorlijke omweg te laten maken. Na een vroege sprint voor mogelijk kostbare bonificatieseconden bij het Śląskistadion, zet de karavaan koers richting de Tsjechische grens. De paspoorten hoeven de renners echter niet gereed te houden, want in Jastrzębie Zdrój wordt rechtsomkeert gemaakt richting de finishplaats.

De Ronde van Polen is al voor het derde jaar te gast in Zabrze en voor de derde maal dient de stad als finishplaats. In 2017 kraaide Caleb Ewan victorie en een jaar later was het aan Alvaro Hodeg om te juichen. Dit jaar? Een ding lijkt zeker: het zal wel weer een sprinter zijn die na vier lokale omlopen van zes kilometer de handen de lucht in mag steken.

Start: 14.55 uur
Finish: 18.18-18.33 uur

Dinsdag 6 augustus, etappe 4: Jaworzno – Kocierz Hotel & Spa (173,3 km)

Op dag vier is het uit met de pret voor de snelheidsduivels. De eerste der heuvelritten is er gelijk een met een pittige finish bergop. De afgelopen twee jaar was het skidorpje Szczyrk het decor voor een dergelijke steile aankomst, maar nu wordt de finishboog op het terrein van het Kocierz Hotel & Spa opgezet.

Vanuit startplaats Jaworzno is het honderd kilometer koersen naar de meet. Na goed 33 kilometer fietsen passeert het peloton langs ’s lands meest populaire toeristentrekker in Oświęcim, een stad die wij beter kennen als Auschwitz. De renners rijden langs de muren van het concentratiekamp dat nu dienst doet als blijvende herinnering aan de gruweldaden waar de mens toe in staat is. In 2010 en 2011 was Oświęcim startplaats tijdens de ronde, waardoor renners voor de etappe de gelegenheid hadden om het museum te bekijken. Nu krijgen de renners geen tijd om een kijkje te nemen: ook nu wacht de koers op niemand.

Auschwitz bezoeken zoals in 2010 is er nu niet bij – foto: Cor Vos

Na de ravitaillering is het klimmen geblazen naar het eerder genoemde verwenhotel. Het frustrerende voor de renners? Eenmaal boven moeten nog twee grote rondes worden afgelegd. De Kocierz, de klim naar de streep van eerste categorie wordt in totaal drie keer bedwongen. De Wielka Puszcza hoeven de renners maar twee keer te doen. Veel hoeft de aankomsthelling niet onder te doen voor het steile gevaarte in Szczyrk: het maximale stijgingspercentage bedraagt volgens het rondeboek 23 procent en ook het gemiddelde liegt er niet om.

Start: 12.10 uur
Finish: 15.49-16.06 uur

Woensdag 7 augustus, etappe 5: Wieliczka – Bielsko-Biała (153,8 km)

Ook in de vijfde etappe loopt het aantal hoogtemeters flink op, maar zo lastig als een dag eerder is de finale niet. Beginnen doen de renners traditioneel bij de beroemde zoutmijn van Wieliczka. Via een paar beklimmingen van tweede categorie komen de renners door bierstad Zwiec, waarna een klim van eerste categorie opdoemt voor de finishplaats wordt bereikt.

Bielsko-Biała is een zogenoemde dubbelstad aan de voet van de Beskiden, een bergketen waar de renners dan al mee kennis hebben gemaakt. De stad wordt ook wel eens het Kleine Wenen genoemd en dat is niet voor niets; in de stad vind je namelijk heel wat mooie gebouwen. En de omgeving is ook niet mis.

Bielsko-Biała vormt een prima uitvalsbasis voor een actieve vakantie en ook voor de fiets lijkt steeds meer plaats te zijn. Het lokale circuit van een kilometer of zeven is niet meteen zeer lastig, waardoor een grote groep waarschijnlijk om de zege mag spurten. In de laatste kilometer loopt het wel nog vervelend op, waardoor een snelle renner met iets meer inhoud dan de reguliere sprinter hier favoriet lijkt.

Start: 12.45 uur
Finish: 16.19-16.35 uur

Donderdag 8 augustus, etappe 6: Zakopane – Kościelisko (160 km)

Na de Beskiden is het tijd om het Tatragebergte onveilig te maken. De renners maken geen wandeling naar het fameuze meer van Morskie Oko, waant er wacht een etappe waarin het vrijwel geen enkele meter vlak is. Vanuit het vertrek in Zakopane gaat het richting hellingen even ten noorden van de stad. Een ronde van 29 kilometer met daarin steeds de pittige Pitoniówka moet vijf keer worden afgelegd door de renners, waarna ze weer koers zetten richting Zakopane. Dat is Polens populairste wintersportoord dat ambities koesterde om de Olympische Winterspelen van 2006 te organiseren.

De Gubałówka is het laatste obstakel voor de finish. Zodra dit klimmetje (met de top op 1.129 meter boven zeeniveau) is bedwongen gaat het in vliegende vaart naar de streep, die niet in Zakopane ligt maar even daarbuiten in Kościelisko. De laatste honderden meters lopen nog lichtjes op.

Start: 14.20 uur
Finish: 18.14-18.32 uur

Vrijdag 9 augustus, etappe 7: Bukovina Resort- Bukowina Tatrzańska (153,3 km)

Ook in de laatste etappe weinig nieuws onder de zon. In en om Bukowina Tatrzańska wordt duidelijk wie met de eindwinst vandoor gaat. Het Bukovina Resort kennen we als een groot hotelcomplex dat bekend staat om zijn spa en heetwaterbronnen. We sluiten niet dat dit renners ertoe verleidt om eerder af te stappen, en dan voornamelijk de niet-klimmers die in deze etappe niets te zoeken hebben.

Op het programma staan eerst twee grote rondes van bijna zestig kilometer, gevolgd door een finalelus van 34 kilometer. Vijf keer mag worden gesprint om bergpunten, maar wie het profiel bestudeert ziet dat dit nog weinig is. Op de klim naar de meet kan niet worden gestreden om bergpunten, wat gezien de zwaarte van de slothelling wel terecht zou zijn. Mogelijk gaat hier wel de beslissing vallen om de eindoverwinning.

Start: 12.15 uur
Finish: 16.04-16.23 uur

Favorieten

De winnaar van de Ronde van Polen voldoet vermoedelijk aan het volgende profiel: een vinnige coureur die het niet erg vindt om een paar keer per etappe een steile wand te beklimmen. Dan komen we eigenlijk automatisch uit bij Davide Formolo. De nummer twee van de jongste Luik-Bastenaken-Luik heeft het klautervermogen, maar ook een puike punch in huis. Hij zal ongetwijfeld watertanden bij het zien van de profielen van rit vier, zes en zeven. Dit maakt van de 26-jarige renner van BORA-hansgrohe een ideale kandidaat om de Ronde van Polen te winnen. Kan hij een eerste meerdaagse op WorldTour-niveau bijschrijven op zijn nog niet heel uitgebreide palmares?

Wie de beresterke Formolo kan volgen maakt goede kans op eindwinst – foto: Cor Vos

De laatste koers die Formolo reed was de olympische testwedstrijd in Tokio. Formolo reed daar naar de tweede plaats achter landgenoot Diego Ulissi. De kopman van UAE Emirates boert de laatste tijd best lekker met overwinningen in de GP Città di Lugano, de Ronde van Slovenië en het Test Event. Ook de lastige aankomsten in het Poolse land liggen hem goed, waardoor hij misschien wel de voornaamste concurrent is voor Formolo.

Een derde Italiaan die kan uitpakken in de Ronde van Polen heet Domenico Pozzovivo. Hij zal in de vlakkere ritten goed omringd moeten worden om lullig tijdverlies te voorkomen, maar als de kleine klimmer van Bahrain Merida daar goed doorkomt, kan hij met name in de laatste twee dagen ongenadig hard uit de hoek komen. En mocht het bij hem allemaal niet vlotten, dan kan Bahrain Merida misschien ook rekenen op Matej Mohoric. De Sloveen wordt terecht als schaduwkopman uitgespeeld, want hij heeft doorgaans weinig last van het Pozzovivo-syndroom. Hij laat zich niet snel verrassen in de vlakkere ritten en in de heuvels kan hij (als hij wil) ook prima uit de voeten.

De laatste tijd is Diego Ulissi behoorlijk succesvol – foto: Cor Vos

Ook bij Astana kunnen we wel twee speerpunten bedenken. Ion Izagirre staat al op de erelijst van de Ronde van Polen. Destijds hield hij de favorieten in het vizier in de zwaarste ritten, om vervolgens een greep naar de macht te doen in de afsluitende tijdrit. Nu staat er geen tijdrit op het programma, maar dat is voor de winnaar van de jongste Ronde van het Baskenland ook niet per se nadelig. In de zware slottweedaagse kan hij immers ook zijn concurrenten overvleugelen.

En anders is Miguel Ángel López een goede optie voor de azuurblauwe brigade. Na een lange koersloze periode (López’ laatste wedstrijd was de slottijdrit in de Giro d’Italia) vormt de Ronde van Polen een mooie opwarmer voor de aanstaande Vuelta, waarin Superman voor een goed klassement wil gaan. We zijn benieuwd hoe het nu al met zijn vorm is gesteld. Als hij al in vorm is, kan hij de Ronde van Polen ook zomaar meepakken.

Ion Izagirre is namens Astana een zeer gevaarlijke klant – foto: Cor Vos

Team Ineos had ongetwijfeld graag gezien dat Michal Kwiatkowski zijn titel zou verdedigen, maar het lijf van de Poolse allrounder besliste daar anders over. Wat niet gelijk wil zeggen dat de selectie van de Britse ploeg een slechte is; zeker omdat met Pavel Sivakov en Tao Geoghegan Hart twee mogelijke eindwinnaars in de ploeg rondrijden. Het aloude ‘iene miene mutte’ doet ons besluiten Sivakov in de favorietenlijst op te nemen, maar Geoghegan Hart zou er ook in mogen staan. De twee gaan een gevaarlijk duo vormen. Sivakov won dit voorjaar de Tour of the Alps en werd daarna negende in de Giro d’Italia. Hart heeft sinds zijn opgave in de Giro niet meer gekoerst.

Wat kan de nummer negen van de jongste Giro d’Italia in Polen? – foto: Cor Vos

Lotto Soudal Fix ALL heeft met Bjorg Lambrecht een sterke troefkaart in handen. De talentvolle Belg maakte indruk met een resem ereplaatsen in grote wedstrijden. Denk aan een vierde plek in de Waalse Pijl, een zesde plaats in de Amstel Gold Race en de winst in het jongerenklassement van het Critérium du Dauphiné. Daar kon hij de wereldtop bergop zeer lang in het vizier houden. We zijn dan ook nieuwsgierig hoe hij het gaat doen in het Poolse land. Hij zou daar zomaar zijn eerste overwinning in de WorldTour kunnen boeken. En waarom zou hij dan niet gelijk de eindzege ook mee kunnen pakken?

Lambrecht is de voornaamste Belgische hoop – foto: Cor Vos © 2019

Søren Kragh Andersen kreeg tijdens de Ronde van Frankrijk te kampen met zitvlakproblemen. Een paar dagen voor Parijs uitvallen is dat natuurlijk teleurstellend, maar het had voor de Deen ook weinig zin om nog door te rijden. Behalve de genoegdoening van het halen van de Champs-Élysées viel tijdens La Grande Boucle niet veel meer te halen. Zeker omdat de Ronde van Polen een koers is die hem ook wel zou moeten kunnen liggen. Als hij helemaal is hersteld van zijn kwetsuren, is Kragh Andersen zonder twijfel iemand die het op dit parcours ver kan schoppen.

Majka’s laatste wapenfeit was een zesde plek in de Giro d’Italia – foto: Cor Vos

Het thuispubliek zal het bij afwezigheid van dhr. Kwiatkowski moeten doen met Rafał Majka. Gelukkig voor het Poolse wielerpubliek is ook de klimmer van BORA-hansgrohe doorgaans op de afspraak in eigen land. Zo won hij de meerdaagse al eens in 2014, maar ook twee jaar geleden kwam hij zeer dicht bij de oppergaai.

De Ronde van Polen is doorgaans een secondenspel waarin het dubbeltje vaak net even de goede kant moet uitvallen. Binnen zijn ploeg lijkt Davide Formolo degene met de grootste winstkansen te zijn, maar dat is misschien ook wel weer iets waar Majka gebruik van zou kunnen maken. Wie weet geeft Formolo hem wel de opdracht om een gat te slaan en wordt de Pool niet meer teruggepakt in een van de zwaardere etappes.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Davide Formolo
*** Diego Ulissi, Ion Izagirre
** Bjorg Lambrecht, Pavel Sivakov, Domenico Pozzovivo
* Rafał Majka, Matej Mohoric, Miguel Ángel López, Søren Kragh Andersen

Website organisatie
Deelnemerslijst (ProCyclingStats)

Weer en TV

Het kan in het zuiden van Polen verzengend heet zijn, maar het kan er ook ’s zomers aardig koud worden. Als we een voorzichtige blik werpen op de weersvoorspellingen leert dat ons dat het zomaar eens kan gaan spoken in de bergen. Het is te hopen dat de teams regenjackjes hebben meegenomen, want de kans bestaat dat een paar etappes geheel in het water zullen vallen. Desondanks zullen vermoedelijk ook dagen zijn waarop het peloton kan genieten van de Poolse zomerzon.

Zoals elk jaar zal Eurosport de koers in de Nederlandse en Belgische huiskamers brengen. Het verschilt per dag of dat op het eerste of het tweede kanaal is, dus houd de tv-gids goed in de gaten.