Sepp Kuss heeft Jumbo-Visma een tweede ritzege geschonken in de Tour de France. Vier dagen na de demonstratie van Wout van Aert in de Mont Ventoux-etappe reed Kuss in dwergstaat Andorra naar de zege in de eerste zware Pyreneeënrit. Alejandro Valverde eindigde als tweede, Wout Poels werd derde.

Daags na de solozege van Bauke Mollema in Quillan ging de Tour de France verder met een etappe door de Pyreneeën. De rit van 191,3 kilometer voerde de renners over vier beklimmingen, de Montée de Mont-Louis, Col de Puymorens, Port d’Envalira en de Col de Beixalis, van Céret naar Andorra la Vella, waar de aankomst lag na een afdaling. Werd het opnieuw een dag voor de vluchters? Of kregen we in de eerste van vier (echte) Pyreneeënritten een strijd tussen de beste klassementsrenners in deze Tour?

Rasaanvaller De Gendt trekt ten aanval 
Vlak na het middaguur werd in zonovergoten weersomstandigheden in het Franse schildersdorpje Céret het startsein gegeven voor de vijftiende Touretappe, op weg naar de eerste twee niet gecategoriseerde klimmetjes van de dag. Het duurde niet lang vooraleer een verhitte strijd losbarstte voor de ontsnapping van de dag. Bergkoning Michael Woods zat op de eerste rij en was erop gebrand om op weg naar ‘zijn’ Andorra in de vlucht van de dag te raken. De Canadees was een van de eerste aanvallers van de dag.

foto: Cor Vos

Na de eerste schermutselingen sprong Thomas De Gendt weg en de Belgische rasaanvaller van Lotto Soudal kreeg al vrij snel versterking van Steven Kruijswijk, Daniel Martin, Dylan Teuns, Sergio Henao, Ruben Guerreiro, Aurélien Paret-Peintre en Julien Bernard. Op een goede halve minuut van de koplopers probeerden verschillende renners, we zagen onder meer Wout Poels en Woods op de voorposten, nog de oversteek te maken. Na veel vijven en zessen zagen we dan tóch beweging in het peloton.

Omvangrijke kopgroep koerst richting eerste klim van de dag
Poels, Woods en Nairo Quintana, die zijn verwikkeld in een hevige strijd om de bergtrui, waren de aanstichters van een grote achtervolgende groep van in totaal 24 man. Met Van Aert en Kuss waren twee renners van Jumbo-Visma bij de pinken, maar ook Trek-Segafredo (Nibali en Elissonde), Groupama-FDJ (Gaudu en Madouas), INEOS Grenadiers (Van Baarle en Castroviejo), Deceuninck-Quick-Step (Alaphilippe en Ballerini) en Bahrain Victorious (Poels en Mohoric) waren met meerdere renners vertegenwoordigd in de achtervolgende groep.

Samenstelling van de kopgroep
Wout van Aert, Steven Kruijswijk, Sepp Kuss (Jumbo-Visma), Vincenzo Nibali, Julien Bernard, Kenny Elissonde (Trek-Segafredo), Dylan Teuns, Wout Poels, Matej Mohoric, (Bahrain Victorious), Michael Woods, Daniel Martin (Israel Start-Up Nation), Ruben Guerreiro, Neilson Powless (EF Education-Nippo), Dylan van Baarle, Jonathan Castroviejo (INEOS Grenadiers), David Gaudu, Valentin Madouas, Bruno Armirail (Groupama-FDJ), Julian Alaphilippe, Davide Ballerini (Deceuninck-Quick-Step), Alejandro Valverde (Movistar), Lukas Pöstlberger (BORA-hansgrohe), Rubén Fernández (Cofidis), Nairo Quintana (Arkéa-Samsic), Mark Donovan (Team DSM), Ion Izagirre (Astana-Premier Tech), Pierre Latour (TotalEnergies), Franck Bonnamour (B&B Hotels p/b KTM), Sergio Henao (Qhubeka NextHash), Aurélien Paret-Peintre (AG2R Citroën), Michael Matthews (Team BikeExchange), Thomas De Gendt (Lotto Soudal).

foto: Cor Vos

Met Alejandro Valverde (Movistar), Lukas Pöstlberger (BORA-hansgrohe), Rubén Fernández (Cofidis), Mark Donovan (Team DSM), Michael Matthews (Team BikeExchange), Ion Izagirre (Astana-Premier Tech), Pierre Latour (TotalEnergies), Neilson Powless (EF Education-Nippo) en Franck Bonnamour (B&B Hotels p/b KTM) sprongen ook heel wat interessante eenlingen mee op jacht naar de acht koplopers. Na een ziedende achtervolging wisten de tegenaanvallers, in trapjes, naar de kop van de koers te rijden.

In het peloton besloten de mannen van UAE Emirates de boel lam te leggen, waardoor de 32 renners tellende kopgroep een vrijgeleide kreeg richting de Montée de Mont-Louis. Geletruidrager Tadej Pogačar hoefde zich niet echt zorgen te maken om zijn gele kleinood, aangezien Aurélien Paret-Peintre, op 24.44 minuut van het geel, de best geplaatste renner in de kopgroep was. Ook Alpecin-Fenix en Intermarché-Wanty-Gobert hadden geen mannetje mee vooraan, alle andere ploegen waren wel vertegenwoordigd in de spits van de koers.

foto: Cor Vos

Strijd om de bergtrui 
Bij de tussensprint in Olette, na goed zeventig kilometer koers, wist Michael Matthews de volle buit te pakken, voor De Gendt en Ballerini. De Australiër wist zo goede zaken te doen in de strijd om de groene trui, al heeft Mark Cavendish nog altijd een straatlengte voorsprong in het puntenklassement. Niet veel later bereikten de koplopers de top van de Montée de Mont-Louis. Poels wist daar de beste zaken te doen, voor Van Aert en Woods. In de verre achtergrond besloot de gehavende Nacer Bouhanni intussen in de bezemwagen te stappen.

De koplopers waren inmiddels op weg naar de Col de Puymorens (5,8 km aan 4,7%), de tweede klim van de dag. Op deze scherprechter van tweede categorie waren de rollen omgedraaid en kwam Van Aert na een machtige sprint als eerste boven, met in zijn spoor Poels en Woods. Die laatste zag in de voorlopige bergstand de Nederlander (62 om 62) langszij komen, maar de renners kregen later in de etappe nog twee beklimmingen van eerste categorie voor de wielen geschoven.

INEOS Grenadiers en Movistar nemen de koers in handen 
In het peloton werden de mannen van UAE Emirates inmiddels afgelost door die van INEOS Grenadiers en Movistar. De Britse formatie had blijkbaar snode plannen met klassementsman Richard Carapaz, terwijl Movistar vol de kaart-Enric Mas trok. Dit was wel op meer dan negen minuten van de koplopers, die inmiddels waren begonnen aan de flanken van de Port d’Envalira (10,7 km aan 5,9%), met zijn top op 2.408 meter meteen ook ‘het dak van deze Tour.’

Op drie kilometer van de top was het geduld van Woods op en de bolletjestruidrager probeerde er vanonder te muizen, maar de renner van Israel Start-Up Nation kreeg Kuss en Nibali mee als waakhonden. Woods raakte dus niet weg, maar de kopgroep spatte na de demarrage van de Canadees wel volledig uiteen. Verschillende renners probeerden weg te springen uit de voorste groep, maar door de strakke tegenwind was wegrijden en vooral wegblijven quasi onmogelijk. Toch probeerde Quintana het met een fikse versnelling.

foto: Cor Vos

Quintana als eerste boven op de Envalira, INEOS met een strak tempo
De concurrenten van Quintana moesten het antwoord schuldig blijven en dus reed de Colombiaan in een strakke cadans richting de top van de Envalira, waardoor hij goede zaken wist te doen in de strijd om de bergtrui. Van Aert won goed vijftien seconden later de sprint voor de tweede plaats, voor Poels en Woods en Valverde. De achtervolgers zagen Quintana in de verte rijden, maar dat weerhield de renner van Arkéa-Samsic er niet van om vol door te rijden in de snelle afzink van de Envalira.

In de groep der favorieten waren de meeste renners van INEOS inmiddels opgesoupeerd en was het aan Geraint Thomas om als laatste man in dienst van Carapaz het tempo hoog te houden. Vlak na de top van de voorlaatste klim van de dag kregen Thomas en Carapaz echter assistentie van Van Baarle en Castroviejo, die de benen stilhielden om hun Ecuadoraanse ploeggenoot van dienst te kunnen zijn. Het verschil tussen de uitgedunde kopgroep en de groep-Pogacar was inmiddels nog maar goed vijf minuten.

Kuss fladdert weg op de Col de Beixalis 
Op de laatste klim van de dag, de steile Col de Beixalis (6,4 km aan 8,5%), werd de wedstrijd volledig opengebroken. De koplopers begonnen met vijf minuten voorsprong op het peloton (zonder de geloste Guillaume Martin) aan de laatste beklimming van de dag. Quintana gooide van bij de voet, net als op de Port d’Envalira de knuppel in het hoenderhok. Waar de Colombiaanse pocketklimmer wegreed van zijn naaste belagers, zagen we onder meer Van Aert, Teuns, Martin en Ballerini in de problemen.

foto: Cor Vos

In de spits van de koers werd Quintana weer ingerekend door de taaie Valverde, bergkoning Woods en Kuss. De Colombiaan bleek al door zijn beste krachten heen en stond compleet stil bij een versnelling van Woods. Kuss en Valverde konden wel gezwind mee met een eerste plaagstoot van Woods en met nog vijf kilometer te klimmen besloot Kuss zijn kaarten op tafel te gooien. De sierlijke klimmer van Jumbo-Visma reed zijn overgebleven concurrenten voor de ritzege klink uit het wiel en pakte binnen no time een halve minuut voorsprong.

Valverde weigerde echter te plooien en wist zijn achterstand op de top te beperken tot ongeveer twintig seconden, waardoor er nog altijd sprake was van een tweestrijd om de dagoverwinning. In de afzink van de Col de Beixales schuwden beide mannen de risico’s niet, maar Kuss ging net iets sneller naar beneden dan zijn Spaanse opponent. In de laatste dalende kilometers liep Kuss alsmaar verder uit en de Amerikaan had uitgebreid de tijd om zijn eerste Touroverwinning te vieren. Valverde werd tweede, Poels derde. Die laatste nam de bergtrui weer over van Woods.

Favorieten houden elkaar in een wurggreep 
In de groep der favorieten zagen we op de Col de Beixales dan toch de langverwachte versnelling van Carapaz. De eerste aanzet van de Ecuadoraan was stevig, maar Pogačar, Urán, Mas en Vingegaard waren mee met de demarrage van Carapaz. Door het stokkende tempo konden Wilco Kelderman, Ben O’Connor en Alexey Lutsenko weer aansluiten, maar deze renners moesten weer passen na een versnelling van revelatie Jonas Vingegaard. Ook de Deen bleek echter niet sterk genoeg om alleen weg te rijden.

foto: Cor Vos

Pogačar, Urán, Kelderman, Mas, Carapaz en Vingegaard kwamen uiteindelijk gezamenlijk over de top, op korte afstand gevolgd door Lutsenko en Pello Bilbao. In de afdaling werden geen overdreven risico’s meer genomen. De ingelopen Van Aert zette zich in de laatste kilometers nog op kop van het favorietengroepje, om zo Guillaume Martin op nog grotere achterstand te zetten. Lutsenko en Bilbao wisten de schade nog te beperken, maar Martin kreeg heel wat minuten aan de broek en keldert uit de top-5 van het algemeen klassement.