Nick Doup

• vrijdag 23 juli 2021 om 20:00

De Tour wacht op niemand. Een bekend gezegde, maar ook de Olympische Spelen wachten op niemand. Oók niet op de Tour de France. Door de verplaatsing van de Zomerspelen naar 2021 moest de Ronde van Frankrijk zelfs een week naar voren op de kalender. Het coronavirus maakt van de Spelen een bijzonder evenement, en dat geldt ook voor de wielrenners. In Tokio wordt gezocht naar een opvolger voor Greg Van Avermaet. Wie grijpt het goud? WielerFlits blikt vooruit.

Historie

Waar de olympische tijdrit pas in 1996 werd geïntroduceerd, was de wegwedstrijd op de Spelen al in 1896 een van de onderdelen. Blijkbaar was het niet zo’n succes, want niet in alle edities daarna werd er op de weg gekoerst. Sinds 1912 zou de wegwedstrijd echter nooit meer van de olympische kalender verdwijnen. Traditioneel begint het wielrennen in het openingsweekend van de Olympische Spelen. Ook dit jaar, wat – vragen van de ASO en de UCI ten spijt – leidde tot een verschuiving van de Tour de France.

Hennie Kuiper juicht in München, 1972 – foto: Cor Vos

Eén keer was na afloop van de wegrace het Wilhelmus te horen. Hennie Kuiper pakte in 1972 goud op de Zomerspelen van München. Hij bleef Clyde Sefton en Jaime Huelamo voor. Erik Dekker trad twintig jaar later bijna in zijn voetsporen. De Drent moest alleen zijn meerdere erkennen in Fabio Casartelli. Met de overwinning van de betreurde Italiaan, die drie jaar later zou verongelukken in de Touretappe over de Portet d’Aspet, kwam een einde aan een tijdperk; tot aan 1992 mochten alleen amateurs meedoen, maar sinds 1996 zijn ook de profs welkom. De Zwitser Pascal Richard was met een gouden plak in Atlanta de eerste die daarvan profiteerde.

Hoewel in eerste instantie nog lang niet alle profs stonden te springen om naar de Spelen te gaan, kreeg de olympische koorts in de loop der jaren steeds meer vat op het peloton. Aleksander Vinokourov had er, zo wordt beweerd, in 2012 in Londen zelfs een klein fortuin voor over om Rigoberto Urán in de slotkilometer ‘per ongeluk’ de verkeerde kant op te laten kijken. Net als Vino staan ook Jan Ullrich (Sydney, 2000), Paolo Bettini (Athene, 2004) en Samuel Sánchez (Peking, 2008) in de analen geschreven.

Een foto die boekdelen spreekt – foto: Cor Vos

Twee keer mocht België een gouden plak aan het medailleklassement toevoegen dankzij winst in de wegwedstrijd voor mannen. In Käplyä, dat het epicentrum was van de wielerkoersen in het Finse Helsinki, was het André Noyelle die er met het goud naar huis ging. Het werd een heus een-tweetje voor de Belgen, want Robert Grondelaers kwam een kleine minuut later als tweede over de finish. Het brons was voor de Duitser Edi Ziegler. 64 jaar later kreeg Noyelle eindelijk zijn opvolging, in de persoon van Greg Van Avermaet.

Laatste tien winnaars olympische wegrit
2016: Greg Van Avermaet (Rio de Janeiro)
2012: Alexander Vinokourov (Londen)
2008: Samuel Sánchez (Peking)
2004: Paolo Bettini (Athene)
2000: Jan Ullrich (Sydney)
1996: Pascal Richard (Atlanta)
1992: Fabio Casartelli (Barcelona)
1988: Olaf Ludwig (Seoul)
1984: Alexi Grewal (Los Angeles)
1980: Sergei Sukhoruchenkov (Moskou)

Vorige editie

De olympische wegwedstrijd van Rio de Janeiro kreeg een onverwachte winnaar. Het parcours was op het lijf geschreven van een klimmer pur sang en in volle finale leek het ook zover te komen dat een klimmer ging winnen. Vincenzo Nibali en Sergio Henao waren de sterkste klimmers van een kopgroep op een van de zwaarste beklimmingen, maar de Italiaan en de Colombiaan kwamen ten val in de gevaarlijke afdaling. Hun kansen op eremetaal waren daardoor gevlogen.

foto: Cor Vos

Rafał Majka leek daardoor op goudkoers, want de Poolse klimmer was in zijn eentje achter Nibali en Henao aangegaan. Uit een achtervolgende groep wisten vervolgens Jakob Fuglsang en een ijzersterke Greg Van Avermaet, die zich staande wist te houden tussen al het klimgeweld, de sprong te maken naar Majka. Twee kilometer voor de finish aan de Copacabana sloten zij aan bij de moegestreden Majka.

In de lange, rechte finishstraat was het vervolgens Van Avermaet die zijn sprint wist uit te spelen tegen Fuglsang, die nog het langste standhield, en Majka. De term ‘Gouden Greg’ was geboren en hij mocht het olympische goud in ontvangst nemen. Fuglsang kreeg het zilver omgehangen en Majka het brons. Op ruim twintig seconden volgde een groep met Julian Alaphilippe, Joaquim Rodríguez, Fabio Aru en Louis Meintjes.

‘Gouden Greg’ – foto: Cor Vos

Uitslag olympische wegrit 2016, Rio de Janeiro
Greg Van Avermaet in 6u10m05s
Jakob Fuglsang in z.t.
Rafał Majka op 5s
4. Julian Alaphilippe op 22s
5. Joaquim Rodríguez op 22s
Wedstrijdverslag

Parcours

Gestart wordt er in het Musashinonomori Park. Vanaf daar wordt er koers gezet naar de eerste beklimming van de dag: Doushi Road (4,3 km aan 6,1%). Als de renners boven zijn op een hoogte van 1.121 meter, hebben zij tachtig kilometer achter de rug. Na de korte Kagosaka Pass (2,2 km aan 4,7%) gaat het in gestrekte draf naar de Mount Fuji, de eerste scherprechter van de olympische wegrit.

Helemaal omhoog op de Mount Fuji gaan de renners niet. Het dak van de wegrit wordt bereikt op 1.451 meter boven zeeniveau, op de top van de Fuji Sanroku (14,5 km aan 6%). Vanaf daar staat er nog een kleine 95 kilometer op de teller. Na een snelle afzink rijden de renners over heuvelachtige wegen naar de Fuji International Speedway. Op dat racecircuit in de prefectuur Shizuoka passeert het peloton een eerste keer de finishlijn.

Met nog goed 45 kilometer te gaan passeren de renners voor een tweede maal de aankomst, om aan de daadwerkelijke finale te beginnen. De finale belooft zwaar te worden, want met de Mikuni Pass (6,7 km aan 10,1%) krijgen de coureurs een zeer steile beklimming voor de wielen geschoven. Van kilometerpaal één tot vijf is het gemiddelde zelfs 12%.

Na een korte afdaling volgt er een plateau naar de laatste klim van de dag, de Kagosaka Pass (2,2 km aan 4,7%). Die klim werd eerder ook al beklommen in combinatie met Doushi Road. Vanaf de top is het nog 21 kilometer, grotendeels in dalende lijn, naar de finish op de Fuji Speedway. Daar is het ook nog allesbehalve vlak. In totaal krijgen de renners bijna vijfduizend hoogtemeters voor de wielen, om precies te zijn 4.865 hoogtemeters.

Het traject van de wegwedstrijden in Japan, onder de rook van Mount Fuji, bevindt zich niet in de stad Tokio. De finish is gelegen op het Fuji Speedway-circuit en dat is ongeveer anderhalf uur van Tokio vandaan. Veel landenteams hebben zich de afgelopen week dan ook niet in het olympische dorp gehuisvest, maar dicht bij het parcours.

• Deze Belgen reden in 2019 het Olympic Test Event: “Laat je niet vangen in het begin”

Beklimmingen op een rij
Na 80,5 km – Doushi Road (4,3 km aan 6,1%)
Na 96,5 km – Kagosaka Pass (2,2 km aan 4,7%)
Na 139,5 km – Fuji Sanroku (14,5 km aan 6%)
Na 201,0 km – Mikuni Pass (6,7 km aan 10,1%)
Na 212,7 km – Kagosaka Pass (2,2 km aan 4,7%)

Start: 04.00 uur / 11.00 uur
Finish: tussen 10.20 uur en 11.10 uur / tussen 17.20 uur en 18.10 uur
Afstand: 234 kilometer

Favorieten

De Olympische Spelen hebben een status aparte binnen het wielrennen. Olympisch goud is niet voor iedereen weggelegd en dat het evenement elke vier jaar (voor deze ene keer vijf jaar) georganiseerd wordt maakt het nog specialer. De plek op de kalender maakte het een behoorlijke hersenkraker voor de renners en de ploegen, die hun coureurs afstaan aan de nationale comités.

Greg Van Avermaet – foto: Cor Vos

Een deel koos voor een voorbereiding in de Tour, een ander deel besloot een gedeelte van de Tour te rijden en er waren renners die het spektakel in Frankrijk links lieten liggen. Dat leverde dan weer het voordeel op dat zij vroeg naar Tokio konden afreizen en zich konden acclimatiseren. Achteraf zullen we pas weten welke voorbereiding de juiste is. In die zin zou je de wegrit van de Spelen kunnen vergelijken met de Clásica San Sebastián, die sinds jaar en dag de week na Parijs verreden wordt.

Kijkend naar de favorieten beginnen we met de titelverdediger, die van de partij is namens België. Greg Van Avermaet is zeker niet de topfavoriet na wat hij zelf zijn ‘slechtste Tour de France ooit’ noemde. Duidelijke woorden van Gouden Greg, die zich samen met Tiesj Benoot en Mauri Vansevenant zal inzetten voor de twee kopmannen. Die twee zijn ook meteen twee van de grootste kanshebbers op eremetaal. Het is interessant om te kijken hoe de Belgische ploeg het tactisch gaat uitspelen.

Wout van Aert – foto: Cor Vos

Wout van Aert is in topvorm. Hij is een van de weinigen die tijdens de Tour de France echt beter is geworden. Vlak voor de Tour moest hij vanwege een blindedarmontsteking onder het mes, waardoor hij flink teruggeslagen werd in zijn opbouw naar de Tour en Tokio. Maar in Frankrijk werd Van Aert alsmaar beter en beter. Hij presteerde het schier onmogelijke door een bergrit, een tijdrit én een massasprint te winnen. Dat hij de etappes met een dubbele Mont Ventoux en op de Champs-Élysées won, maakt het verhaal van zijn Tour nog mooier.

Wat in het voordeel van Van Aert speelt is dat de wegwedstrijd in Tokio de lengte van een klassieker heeft. En de manier waarop Van Aert zich in het tweede deel van de Tour smeet in de bergen, maakt van hem een topfavoriet. Mocht hij de Mikuni Pass overleven, of eventueel weer terug kunnen aansluiten in de afdaling, dan beschikt hij ook nog over een sprint om u tegen te zeggen.

Remco Evenepoel – foto: Cor Vos

De tweede joker die België uitspeelt is Remco Evenepoel, die zich dan weer minutieus heeft voorbereid op Tokio. Vlak voor zijn hoogtestage in Livigno toonde hij zich met eindwinst in de Baloise Belgium Tour en medailles op het BK tijdrijden en op de weg. Evenepoel is al enige tijd in Japan en kent het parcours ondertussen van binnen en buiten. De koershardheid die Van Aert heeft, mist het 21-jarige toptalent. In het tactische spel kan Evenepoel de vroege aanvaller zijn. Hij heeft bewezen dat hij een koers solo kan afronden. Met Van Aert heeft hij dan een goede controleur die het kan afmaken in het geval een groep samenkomt.

Maar de Belgen zijn niet de enige ploeg die met twee kopmannen naar Japan is afgereisd. Wat te denken van Slovenië, dat tweevoudig Tour de France-winnaar Tadej Pogačar stuurt. Ook hij verkeert in hoogvorm en die etaleert hij maar wat graag in Tokio. Dat Pogačar al vroeg in de gele trui reed en een behoorlijk ruime voorsprong had, kan wel eens in zijn voordeel uitpakken. Hij heeft niet tot het gaatje hoeven gaan tot in Parijs, zo konden we wel zien. De 22-jarige klimmer durft de koers hard te maken en kan terugvallen op zijn sprintje. Op die manier won hij eerder dit jaar nog Luik-Bastenaken-Luik.

Tadej Pogačar – foto: Cor Vos

Primož Roglič is ook van de partij, al is het nog de vraag hoe hij ervoor staat na zijn harde valpartij in de Tour. De ervaren klassementsrenner stapte vanwege blessures uit, met oog op Tokio en later dit jaar nog de Vuelta. Via zijn ploeg Jumbo-Visma hoorden we al dat de trainingen goed verliepen voor Roglič en dat hij zijn vorm niet kwijt is geraakt door de valpartij. Een volledig fitte Rogla maakt serieus kans op een olympische medaille en in samenwerking met Pogačar moet Slovenië toch minstens een medaille kunnen winnen. Jan Tratnik en Jan Polanc maken de Sloveense selectie compleet.

De Tour de France rijden met Tokio in het achterhoofd, zo reed Alejandro Valverde de afgelopen weken rond. De inmiddels 41-jarige puncheur uit Murcia heeft al laten weten dat 2021 niet zijn laatste seizoen is. De Spelen zijn een groot doel voor Valverde, die bij vlagen goede dingen liet zien in de Tour. Zo werd hij tweede in de etappe naar Andorra en kon hij kopman Enric Mas lang bijstaan in de bergetappes. De Mikuni Pass is op het lijf van een explosief type als Valverde geschreven. En winnen? In de Dauphiné deed de wereldkampioen van Innsbruck dat nog in een sprintje van een elitegroep. Hij krijgt Omar Fraile, de broers-Izagirre en Jesús Herrada mee.

Alejandro Valverde – foto: Cor Vos

Duitsland dan. Dat heeft op papier een echte kanshebber op een medaille, en dat is een gevaarlijke outsider. We hebben het over Maximilian Schachmann, die de Tour de France heeft laten schieten in dienst van de Olympische Spelen. In Tokio komt hij voor het eerst in actie sinds zijn overwinning op het Duits kampioenschap. Dit voorjaar liet hij ook al zien in vorm te zijn, met winst in Parijs-Nice en ereplaatsen in de Amstel Gold Race (derde), Luik-Bastenaken-Luik (negende) en de Ronde van Zwitserland (vierde). Emmanuel Buchmann doet ook mee, maar zijn Tour was niet indrukwekkend.

De Nederlandse afvaardiging heeft geen grote favoriet voor de zege in huis. Het lijkt erop dat Bauke Mollema moet zorgen voor een goed resultaat. Mollema reed de Tour uit en wist een knappe overwinning te boeken in Quillan na een solo van ruim veertig kilometer. Voor hem is het parcours ideaal, net als de timing van de olympische wegrit. Mollema was namelijk ook altijd goed in de Clásica San Sebastián. De sluwe Groninger zal het wel van een solo moeten hebben en aangezien hij geen topfavoriet is, zou hij best de ruimte kunnen krijgen.

Bauke Mollema – foto: Cor Vos

Wilco Kelderman is ook in een goede vorm, getuige zijn vijfde plek in het eindklassement van de Tour. De vraag is of hij bergop sterk genoeg is om de besten te kunnen volgen in Tokio, zeker als de springveren vertrekken. Dylan van Baarle liet al doorschemeren dat hij zich in dienst zal stellen en Tom Dumoulin richt zijn ogen vooral op de tijdrit van de woensdag erop. “Op de trainingen haal ik goede waardes. Hoe goed ik straks in Tokio ben is moeilijk te zeggen. Het verschil tussen goed zijn en de topvorm hebben, voel je pas in de wedstrijden”, zei hij wel. Baanrenner Yoeri Havik maakt het vijftal compleet.

Adam Yates, Simon Yates, Geraint Thomas en Tao Geoghegan Hart starten namens de Britse equipe. De tweeling is, mede door de opgave van Simon in de Tour, al even in Japan en kent het parcours dus goed. Thomas en Hart vlogen op hun beurt na Parijs naar Azië. Op dit parcours lijken de broers Yates toch het best tot hun recht te kunnen komen. Adam werd al eens vierde in Luik-Bastenaken-Luik, een koers die redelijk te vergelijken is met deze wedstrijd, en de klimmer van INEOS Grenadiers heeft zich optimaal kunnen voorbereiden op Tokio.

Adam Yates – foto: Cor Vos

Italië heeft een brede selectie waar het alle kanten mee op kan. Met Vincenzo Nibali, Gianni Moscon, Alberto Bettiol, Giulio Ciccone en Damiano Caruso kan de Squadra Azzura op meerdere scenario’s gokken. Nibali stapte speciaal voor de Spelen vroegtijdig uit de Tour, terwijl al zijn ploeggenoten de Franse ronde links lieten liggen. Reken maar dat de Italianen fris aan de start staan. En pas op, want Bettiol klom ijzersterk in de Giro d’Italia. Rasaanvallers Moscon en Ciccone kunnen zomaar verrassen en Caruso zorgt voor de ervaring binnen de ploeg.

Ook de teams van Colombia (Nairo Quintana, Rigoberto Urán en Sergio Higuita), Polen (Michal Kwiatkowski en Rafal Majka), Frankrijk (David Gaudu en Guillaume Martin) en Rusland (Aleksandr Vlasov en Pavel Sivakov) kunnen meerdere pionnen uitspelen. Daarbij willen we oud-wereldkampioen Michal Kwiatkowski, die als helper een sterke Tour reed en specialist is voor dit soort klassiekers, David Gaudu en Sergio Higuita, die zich aan het einde van de Tour konden meten met de besten, uitlichten.

Alexey Lutsenko – foto: Cor Vos

En dan zijn er nog ‘eenlingen’ die mogen dromen van eremetaal. Denk daarbij aan João Almeida (Portugal), Richard Carapaz (Ecuador), Alexey Lutsenko (Kazachstan), Michael Woods (Canada), Daniel Martin (Ierland), Marc Hirschi (Zwitserland), Jakob Fuglsang (Denemarken), George Bennett (Nieuw-Zeeland), Patrick Konrad (Oostenrijk) en Tobias Foss (Noorwegen).

Almeida heeft na een sterke Giro een rustige voorbereiding gehad richting de Olympische Spelen. Lutsenko wist een verrassende top-10-plaats uit de brand te slepen in de Tour de France en van hem weten we dat hij ook in klassiekers kan uitpakken. Woods deed lang mee om de bergtrui in de Tour en stapte met oog op Tokio vroeg af. Ook hij is een echte kampioenschapsrenner, zo liet hij al zien op het WK in 2018 waar hij brons pakte.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Wout van Aert
*** Tadej Pogačar, Alejandro Valverde
** Primož Roglič, Maximilian Schachmann, Alexey Lutsenko
* Bauke Mollema, Remco Evenepoel, Adam Yates, Gianni Moscon

Deelnemerslijst (IOC)

Weer en TV

In het Musashinonomori Park, gelegen in de de stad Chofu, is het zaterdag rond het startuur al ongeveer 30°C. Het is er bewolkt en de luchtvochtigheid ligt boven de 70%, waardoor het aan kan voelen als 35°C. In finishplaats Oyama, in de prefectuur Shizuoka, zal het weer niet veel anders zijn met temperaturen richting de 30°C die hoger aanvoelen. De luchtvochtigheid is er zo’n 80% en de kans bestaat dat er neerslag valt. Maar bovenal is het warm en lastig om te transpireren voor de renners.

De wegwedstrijd voor mannen wordt live uitgezonden door de NOS (NPO1), Sporza (Eén) en Eurosport 1. Dat doen de zenders al dan niet afgewisseld met andere sporten die tussen 04.00 uur en 11.00 uur worden afgewerkt. Ook via de online kanalen van genoemde uitzendgemachtigden is de koers te volgen vanaf 04.00 uur. Voor de precieze tijden, houdt ons tv-overzicht in de gaten.