Wie had voorspeld dat Anna Kiesenhofer de olympische wegwedstrijd van Tokio zou winnen, was misschien wel voor gek verklaard. Toch verraste de Oostenrijkse vriend en vijand door het goud te pakken. Ze was de beste van een lange vlucht met vijf vrouwen die een royale voorsprong mocht pakken. Omdat de achtervolging niet op gang kwam, kon ze vooruit blijven en solo winnen.

De wegkoers voor vrouwen ging over 137 kilometer, waarin 2692 meter hoogteverschil moest worden overbrugd. Net als bij de mannen was de start in het Musashinonomori Park en lag de finish op de Fuji International Speedway. De vrouwen kregen twee loodzware beklimmingen voor de wielen geschoven, waarvan de klim op Doushi Road de zwaarste was. Deze col was op papier slechts 5,9 kilometer lang, maar al veel eerder begon de weg omhoog te lopen. Daarna bleef het op en af gaan tot aan de finish. Anders dan bij de mannen ontbrak de Mikuni Pass.

De grootste favorieten? Dat waren vooral de vrouwen in het oranje met titelverdedigster Anna van der Breggen, Annemiek van Vleuten, Marianne Vos en next big thing Demi Vollering. Nederland had dus vier kanshebsters op goud, en dat was ook meteen het nadeel. Er waren geen knechten in de ploeg en dat betekende dat er weleens een ‘derde hond’ met het goud kon gaan lopen. Het waren namen als Lizzie Deignan, Lotte Kopecky, Elisa Longo Borgini, Maví García, Katarzyna Niewiadoma en Marta Cavalli die daarvoor in aanmerking kwamen. Maar Anna Kiesenhofer?

Vijf vluchters pakken royale minuten voorsprong
Om een uur lokale tijd werd de wedstrijd op gang gebracht en al vroeg kwam een kopgroep tot stand. Anna Plichta, Carla Oberholzer, Anna Kiesenhofer, Vera Looser en Omer Shapira sloegen de handen ineen. Enkele rensters probeerden nog de aansluiting te maken, maar het bleef bij vijf aanvalsters. Zij wisten vervolgens maar liefst tien minuten voorsprong bij elkaar te rijden. Op de lange klim van Doushi Road dunde de kopgroep uit; eerst ging het voor Looser te snel, daarna moest ook Oberholzer passen.

foto: Cor Vos

Daarachter kwam de achtervolging maar moeizaam op gang, waardoor de voorsprong van de drie overgebleven vluchtsters met nog zeventig kilometer te gaan nog altijd ruim negen minuten was. Op 64 kilometer van de streep was ook een val te noteren van enkele grote namen. Emma Norsgaard, winnares van een etappe in de Giro Donne, ging lelijk tegen de grond en Annemiek van Vleuten buitelde ongelukkig over de Deense heen. Nadat de fietsen uit de knoop waren gehaald, konden beide vrouwen hun weg weer vervolgen.

Met nog 61 kilometer te gaan opende Demi Vollering de koers in het peloton. Dat de winnares van Luik-Bastenaken-Luik en La Course een gat pakte, kon de concurrentie niet onbeantwoord laten en de Amerikaanse Leah Thomas bracht de anderen terug. Vervolgens waren het Van Vleuten, die even daarvoor nog was gevallen, en Thomas’ landgenote Ruth Winder die het probeerden. Het spel was op de wagen. Door de schermutselingen was het verschil met de drie koploopsters verder teruggebracht naar acht en een halve minuut.

Van Vleuten solo in de tegenaanval
Op 57,7 kilometer van de streep gaf ook Anna van der Breggen er een snok aan, waardoor achter in het peloton steeds meer vrouwen overboord gingen. Na Van der Breggen schudde Van Vleuten nog een keer aan de boom. Drie kilometer later probeerde de renster van Movistar het nog eens, en deze keer pakte ze een serieus gat. Daarachter in het peloton wordt haar aanval door Marianne Vos gecoverd. In tien kilometer had ze al een minuut te pakken, maar vijf minuten voor haar was het nog altijd de kopgroep die op medaillekoers lag.

foto: Cor Vos

De vluchters hadden aanvankelijk een numerieke meerderheid tegen Van Vleuten, maar met nog 41 kilometer te gaan loste Kiesenhofer haar medevluchters Plichta en Shapira waardoor het niet langer drie tegen één maar en vrouw-tegen-vrouwgevecht werd. Desondanks leek Van Vleuten vandaag niet sterk genoeg om het gat naar voren te dichten, want ze bleef op vijf minuten van de eenzame koploopster hangen. De Oostenrijkse op kop was ook niet de eerste de beste met drie nationale titels in het tijdrijden achter haar naam.

Nadat Lotte Kopecky, Katarzyna Niewiadoma, Christine Majerus en Olga Zabelinskaya samen in de tegenaanval probeerden te gaan, werd Van Vleuten op 25 kilometer van de streep bijgehaald door Kopecky, met de sterksten van peloton om haar wiel. Kiesenhofer begon met twee minuten voorsprong op haar voormalige medevluchtsters Plichta en Shapira en meer dan vier minuten op het peloton aan de laatste lus van 17,7 kilometer op en rond de Fuji Speedway. Plichta en Shapira werden op vier kilometer van de streep ingelopen.

Dat gebeurde ver achter Kiesenhofer, die na 137 kilometer en een lange aanval voor een enorme verrassing zorgde met goud. Voor de 30-jarige Oostenrijkse was het met afstand het hoogtepunt uit haar wielercarrière. Annemiek van Vleuten legde beslag op het zilver na een late aanval, Elisa Longo Borghini pakte het brons. Lotte Kopecky pakte met de vierde plek net naast de medailles.