Kerckhoffs Raymond

• maandag 23 mei 2022 om 17:30

Opinie “Ik ben leeg. Ik ben op. Ik krijg gewoon geen vermogen op mijn pedalen zonder dat het pijn doet.” Het waren niet alleen de onheilspellende woorden die Tom Dumoulin na zijn opgave in de Giro d’Italia uitsprak, vooral zijn machteloze en gedesillusioneerde houding sprak boekdelen. Hier stond een wielrenner die zowel fysiek als mentaal was geknapt. Iemand die de zoveelste sportieve mokerslag in een kort tijdbestek moest incasseren.

Precies een jaar geleden vond de Limburger na een tijd van bezinning het plezier in het wielrennen terug. Deze Giro d’Italia moest een ontdekkingstocht worden of hij als klassementsrenner nog met de besten kon wedijveren. Na een goede ouverture in Hongarije met een derde plaats in de tijdrit, brak op de eerste de beste dag in zijn geliefde Italië al zijn hoop op een goed klassement. Op de flanken van de vulkaan Etna reageerde zijn lichaam niet zoals hij wilde. De klimmersbenen van weleer wist hij niet meer te vinden.

Zonder de druk van het klassement kon hij in deze Giro d’Italia als vrijbuiter echter nog altijd het plezier in het koersen terugvinden en vooral ook de nodige koershardheid opdoen. In de zevende rit naar Potenza vond hij die uitdaging door ploegmaat Koen Bouwman naar de ritzege te loodsen. Het vervolg bleef uit, nadat hij in de veertiende rit zelfs tot enige verrassing van zijn ploeg Jumbo-Visma moedeloos in de remmen kneep.

foto: Cor Vos

Een reden waarom hij niet vooruit te branden was, kon hij zelf niet aandragen. Het zal een combinatie van fysieke als mentale problemen zijn, waarbij een mentaal probleem veel moeilijker is op te lossen dan fysiek ongemak. Toch zal eerst de oorzaak vooral in het fysieke gezocht moeten worden. Heeft hij toch een bepaald virus opgelopen of is het alsnog een gevolg van de coronabesmetting? Want zelfs de deskundigen kunnen nog niet alle lichamelijke gevolgen precies bepalen. En ook zijn rugprobleem, dat al langere tijd aanhoudt, speelt zeker een rol. Allerlei zaken die als je op het hoogste niveau dient te presteren mentaal aan je vreten.

Kwetsbaar
Als het niet zo loopt als gewenst, worstelt Dumoulin steevast met zichzelf. Hij is dan zeker voor zichzelf niet de makkelijkste persoon. Juist doordat Dumoulin zich presenteert met een open karakter, en zichzelf als groot kampioen ook kwetsbaar durft op te stellen, verdient hij het respect voor de keuzes die hij neemt.

Dumoulin zal nu even afstand van de sport moeten nemen. In het heftigst van de teleurstelling laat je je te gauw door emoties leiden en maak je vaak de verkeerde keuzes. Hij zal terug moeten naar een nullijn. Afstand kunnen nemen van de wielrenner die hij ooit was en die ons in de grote rondes zoveel koersvreugde heeft gebracht. In dat proces krijgt hij vanzelf het antwoord op de vraag of hij links of rechts af moet gaan.

foto: Cor Vos

Natuurlijk zal de Maastrichtenaar zelf ook op zoek gaan naar de vragen waarom hij in deze Giro d’Italia bergop niet vooruit te branden was. Zelf heb ik voor deze Giro al de vraag gesteld of hij wel genoeg koersdagen in de aanloop naar deze ronde in de benen heeft. Misschien is dat een denkwijze van de oude stempel, want met de hedendaagse trainingsschema’s kun je jezelf perfect voorbereiden op een grote ronde.

Op trainingsstages kun je echter geen koershardheid nabootsen. Wielrennen betekent al generaties lang dat je minimaal drie keer moet kunnen opstaan uit de spreekwoordelijke dood om in een goede positie aan de finale te kunnen beginnen. Als jij bergop aan het ‘sterven’ bent, terwijl er nog dertig man in het eerste peloton zitten, dan moet je die mentale dreun kunnen overleven.

Zeker wanneer je lange tijd het hoge niveau niet meer hebt gehaald, is koershardheid iets dat je alleen maar kunt opdoen door veel wedstrijden te rijden. Kijk hoe Dumoulin na zijn langdurige knieblessure, darmparasieten en coronalockdown in 2020 weer sterker begon te rijden in het drieluik Tour de l’Ain, Criterium du Dauphiné en Tour de France.

Cumbre del Sol
Na zijn opgave zaterdagmiddag heb ik op YouTube nog eens de video opgezocht van Dumoulin als winnaar van de Vuelta-rit naar de Cumbre del Sol in 2015. Samen met de zege van Mathieu van der Poel in de Amstel Gold Race 2019 een van mijn favoriete wielermomenten aller tijden. Opnieuw tekent het kippenvel zich op mijn armen. Hoe Dumoulin na zijn aanval op 1,7 kilometer van de meet wordt ingehaald door Joaquim Rodriguez en Chris Froome. Moet lossen. Maar in de laatste 200 meter alsnog deze twee grootheden op basis van zijn karakter en onverzettelijkheid weet te achterhalen en passeren.

Tom Dumoulin wint op de Cumbre del Sol – foto: Cor Vos

Als hij fysiek weer in orde is en opnieuw de veerkracht heeft om te gaan fietsen, zal Dumoulin deze vechtersmentaliteit moeten terugvinden. We kunnen natuurlijk niet in iemands lichaam kijken, maar de wijze hoe hij op de Etna moest lossen, toonde vooral berusting en machteloosheid. We zagen niet de vechter in Dumoulin die zich voorheen zo goed kon vastbijten in een wiel of zich in zijn eigen tijdrittempo bergop terug knokte.

Dumoulin is in veertien grote rondes van start gegaan. Hij wist er zeven uit te rijden en zeven moest hij vroegtijdig beëindigen. Misschien tekent deze balans de nullijn waar hij nu op zit. Als Dumoulin besluit om door te gaan, dan moeten we hem niet meer zien als de Giro-winnaar van 2017. Nee, hij zal als wielrenner met passie en vechtlust weer moeten ontdekken waar zijn mogelijkheden liggen.

Zelf gaf hij in een interview voor de Amstel Gold Race aan dat hij als wielrenner niet nog vijf jaar in de marge wil rijden. Maar wat is in de marge rijden? Er zijn nog genoeg topploegen die met hem de ontdekkingstocht willen aangaan om te kijken waar de mogelijkheden van Dumoulin 2.0 of moeten we al zeggen Dumoulin 3.0 liggen.

Nieuwe ploeg
Zijn contract bij Jumbo-Visma loopt op het einde van dit seizoen af. Een huwelijk dat de afgelopen drie jaar, ondanks alle goede bedoelingen van twee zijden, niet heeft gebracht wat eenieder ervan heeft verwacht. Wil Dumoulin opnieuw beginnen dan lijkt de overstap naar een andere ploeg een vereiste.

Bij WorldTeams als Intermarché-Wanty-Gobert (waar hij zijn oud-coach en -ploegleider Aike Viskeek terugvindt), BORA-hansgrohe (waar zijn oud-trainer Hendrik Werner actief is), Alpecin-Fenix, BikeExchange-Jayco en Trek-Segafredo kan hij zo’n nieuwe omgeving vinden.

foto: Cor Vos

Ik ben er nog altijd van overtuigd dat de kwaliteit van Dumoulin niet verloren is gegaan. Er huist nog altijd een bovengemiddelde wielrenner in hem. Klasse verloochent zich niet. Dat zagen we ook in de twee tijdritten die hij dit jaar reed en waar hij twee keer als derde eindigde. ‘Als je een goede tijdrit kan rijden, dan is de motor goed’, was een wielerwijsheid van wijlen Peter Post.

Door alle problemen heeft hij de afgelopen jaren fysiek niet veel geleden. Hij moet in de wedstrijden alleen zonder verwachtingen opnieuw zijn kwaliteiten gaan terugvinden. De vrijbuiter die hij voor 2017 was, maar ook vorig jaar in de Benelux Tour toonde. Alleen wanneer hij zijn gloriejaren helemaal loslaat en weer vanaf een nullijn van start wil gaan, kan hij het echte koersplezier terugvinden.