Voorbeschouwing: Luik-Bastenaken-Luik 2023 – Evenepoel versus Pogacar
Zondag komt het eerste deel van het wielerseizoen alweer ten einde met het verrijden van Luik-Bastenaken-Luik. Het laatste monument van het wielervoorjaar geldt misschien wel als de zwaarste van allemaal. ‘Kleintjes’ winnen LBL vrijwel nooit, een enkeling daargelaten. Voegt Tadej Pogačar een nieuw monument toe aan zijn nu al indrukwekkende erelijst? WielerFlits blikt vooruit!
Historie
Geen enkele andere monumentale klassieker kan bogen op een even rijke traditie als Luik-Bastenaken-Luik, want voor de eerste uitgave van de klassieker moeten we terug naar 1892. De eerste editie van Parijs-Roubaix werd ‘pas’ in 1896 voor het eerst gehouden en voor het debuut van de Ronde van Lombardije (1905), Milaan-San Remo (1907) en de Ronde van Vlaanderen (1913) was het nog wat langer wachten.
De mensen achter Luik-Bastenaken-Luik zijn dan ook trots op hun bijnaam La Doyenne, de ouderdomsdeken. Al duurde het wel even vooraleer de wedstrijd ook echt van de grond kwam. Aanvankelijk was het namelijk niet eens de bedoeling om van Luik naar Bastenaken en weer naar Luik te fietsen. De Liège Cyclist Union wilde een omweg maken via Parijs. Luik-Parijs-Luik: een wedstrijd van maar liefst 850 kilometer lang, dat was het toenmalige plan.
Luik-Bastenaken-Luik gold in die jaren slechts als een testevent voor Luik-Parijs-Luik, maar LBL werd na een moeizame opstartfase uiteindelijk toch een jaarlijks terugkerend evenement. In de eerste decennia werd de wedstrijd, niet geheel verrassend, gedomineerd door de Belgen. De Fransman André Trousselier wist in 1908 als eerste buitenlander de Belgen voor te blijven, maar van de eerste 64 edities ging de winst slechts tien keer niet naar een thuisrijder.
Vanaf het begin van de jaren tachtig waren de rollen omgedraaid en ging de zege steeds vaker naar een Nederlander, Italiaan, Ier of Zwitser. Desalniettemin topt België het lijstje met winnaars van Luik-Bastenaken-Luik. Zo gek is dat ook niet, aangezien Léo Houa, Alfons Schepers en Fred De Bruyne ieder drie keer deze wedstrijd wisten te winnen en de onvermijdelijke Eddy Merckx (1969, 1971, 1972, 1973 en 1975) zelfs vijf keer op de erelijst staat. Dat tikt aardig aan.
Ook grootheden als Rik Van Looy, Roger De Vlaeminck en Walter Godefroot deden een duit in het Belgische zakje. Na de zege van Joseph Bruyère in 1978 en het stoppen van de generatie Merckx-De Vlaeminck kwamen er magere jaren aan voor de Belgen. De wielerfans langs de kant van de weg moesten nu vooral juichen voor Italianen (Silvano Contini en vier keer Moreno Argentin), Nederlanders (Steven Rooks en Adrie van der Poel) en de Ier Sean Kelly.
In 1990 gaf Eric Van Lancker de Belgen weer reden tot juichen en sindsdien zorgden Dirk De Wolf (1992), de betreurde Frank Vandenbroucke (1999), Philippe Gilbert in 2011 en uiteraard vorig jaar Remco Evenepoel voor Belgische successen in Luik-Bastenaken-Luik. De meest succesvolle renners van de laatste dertig, pakweg veertig jaar zijn Moreno Argentin en Alejandro Valverde. We vinden deze namen acht keer terug op de erelijst, ook nog eens netjes verdeeld: 4x Argentin, 4x Valverde.
Andere renners die onlosmakelijk zijn verbonden met Luik-Bastenaken-Luik, luisteren naar de namen Michele Bartoli, Paolo Bettini en Alexander Vinokourov. Renners die niet één keer, maar tweemaal op de erelijst zijn terug te vinden. En de Nederlanders? We tellen vier overwinningen sinds de eerste editie in 1892. De namen van Steven Rooks en Adrie van der Poel zijn al voorbijgekomen. Ab Geldermans en Wout Poels zijn de twee andere Nederlanders.
Laatste tien winnaars Luik-Bastenaken-Luik
2021: Remco Evenepoel
2021: Tadej Pogačar
2020: Primož Roglič
2019: Jakob Fuglsang
2018: Bob Jungels
2017: Alejandro Valverde
2016: Wout Poels
2015: Alejandro Valverde
2014: Simon Gerrans
2013: Daniel Martin
Laatste editie
In een zeer snel eerste koersuur ontstond de kopgroep van de dag niet zonder slag of stoot: in drie schuiven reden elf renners weg. Eerst trokken Bruno Armirail (Groupama-FDJ), Sylvain Moniquet en Harm Vanhoucke (beiden Lotto Soudal), Jacob Hindsgaul (Uno-X) en Alexis Vuillermoz (TotalEnergies) op pad. Daarna gingen Luc Wirtgen, Kenny Molly (Bingoal Pauwels Sauces WB) en Pau Miquel (Equipo Kern Pharma) in de tegenaanval, zij werden gevolgd door Baptiste Planckaert (Intermarché-Wanty-Gobert), Paul Ourselin (TotalEnergies) en Marco Tizza (Bingoal Pauwels Sauces WB).
Na ruim vijftig kilometer kwamen al die groepen bij elkaar en zo ontstond een elftal aan koplopers. Zij kregen meer dan zes minuten voorsprong van het peloton. Daar bleef het rustig, tot vlak voor de Col du Rosier de renners werden opgeschrikt door een massale val, met onder meer wereldkampioen Julian Alaphilippe, Romain Bardet, Wilco Kelderman en Rigoberto Urán daarbij betrokken. Alejandro Valverde, Tom Pidcock en Bauke Mollema werden ook opgehouden, maar konden terugkeren. Bahrain Victorious reed ondertussen stevig door in het peloton.
Op de Côte de Desnié, ruim 40 kilometer voor de finish, opende Bahrain Victorious de finale. Mikel Landa, Damiano Caruso en Wout Poels toonden zich in het offensief. De Nederlander sloeg in aanloop naar La Redoute een gaatje, maar werd nog voor de klim teruggepakt door de sterke troepen van Quick-Step-Alpha Vinyl. Aan de voet van de Redoute was het verschil met de kopgroep, waar Armirail de sterkste bleek, teruggebracht tot een minuut.
Mauri Vansevenant bepaalde het tempo op de Redoute en daarmee leidde hij een vlammende demarrage van Remco Evenepoel in. Hij reed iedereen uit zijn wiel en begon solo aan de afdaling, in de jacht op eenzame koploper Armirail. Daarachter waren het Bahrain Victorious en Movistar die de achtervolging leidden.
Op weg naar de laatste klim van de dag wist Evenepoel al snel het gat met Armirail te dichten. Dat gebeurde op zo’n 20 kilometer van de meet. Zijn voorsprong op de grote favorietengroep bedroeg toen ruim een halve minuut, ondanks de tegenwind die er stond op weg naar Luik. Met 35 seconden voorsprong begonnen Evenepoel en Armirail aan de Roche-aux-Faucons. Evenepoel gooide Armirail snel overboord en ging 14 kilometer voor de meet solo verder. In het peloton bleef een versnelling uit, waardoor Evenepoel even uit kon lopen naar 40 seconden.
De achtervolgers kwamen nog iets dichterbij, maar de koploper viel geen moment echt stil en won zijn eerste monument. Een attractieve Aleksandr Vlasov ging op zoek naar het zilver, maar werd nog vlak voor de laatste kilometer ingerekend, waardoor er gesprint ging worden om de overige podiumplaatsen. Wout van Aert ging zijn sprint te vroeg aan en viel vlak voor de finish stil. Hij werd in extremis gepasseerd door een verrassende Quinten Hermans. Een compleet Belgisch podium dus.
Uitslag Luik-Bastenaken-Luik 2022
1. Remco Evenepoel (Quick-Step – Alpha Vinyl)
2. Quinten Hermans (Intermarché-Wanty-Gobert)
3. Wout van Aert (Jumbo-Visma)
4. Daniel Felipe Martinez (INEOS-Grenadiers)
5. Sergio Higuita (BORA-hansgrohe)
Wedstrijdverslag
Parcours
Het parcours van Luik-Bastenaken-Luik kent weinig verrassingen voor de renners, op enkele kleine vernieuwingen na. Traditiegetrouw vertrekken de coureurs gelukkig weer op het Place-Saint Lambert in Luik, wat vorig jaar door wegenwerken niet mogelijk was. 258,5 kilometer later komen de renners terug aan in Luik. Ondanks de vele hellende wegen in de eerste honderd kilometer, moeten we hier nog niet meteen verschillen verwachten. De eerste twee uren zijn ideaal voor vroege vluchters, die tot het keerpunt in Bastenaken hun voorsprong kunnen uitdiepen.
De eerste (Côte de la Roche-en-Ardenne) van elf gecategoriseerde beklimmingen hebben de renners dan al gehad. Na ruim 117 kilometer volgt met de Côte de Saint-Roch al een tweede helling. Deze is een pak korter dan de eerste helling, maar wel bijna twee keer zo steil. De grote tenoren zullen echter pas in actie schieten zodra ze in Vielsalm passeren, na bijna 157 kilometer koers. Zo’n twaalf kilometer verderop ligt de voet van de Côte de Mont-le-Soie, die een beslissende fase in La Doyenne inluidt. Hier begint de voorfinale.
Na die helling krijgen we namelijk in rap tempo de opeenvolging van vijf bekende beklimmingen uit dit monument. In een tijdsbestek van nog geen veertig kilometer liggen achtereenvolgens de Côte de Wanne (3,6 km aan 5,1%, na 173,1 kilometer), de Côte de Stockeu – die we beter kennen vanwege het Eddy Merckx-standbeeld (1 km aan 12,5%, na 179,6 kilometer), Côte de la Haute-Levée (2,2 km aan 7,5%, na 183,8 kilometer), de Col du Rosier (4,4 km aan 5,9%, na 198 kilometer) en de Côte de Desnié (1,6 km aan 8,1%, na 211,4 kilometer).
Na de Desnié kruist het peloton zich via een uitloper en een snelle afdaling met de weg die ze in de beginfase gereden hebben in de richting van Bastenaken. Wie toen naar rechts had gekeken, had de befaamde Côte de la Redoute (1,6 km aan 9,4%, na 224,5 kilometer) al zien liggen. 1,6 kilometer? Inderdaad, de La Rédoute is een pak korter dan bij vorige edities. Driehonderd meter voor de top slaan de renners af naar rechts, waarna er met de Côte de Cornémone meteen een nieuwe helling volgt. “Deze wijziging nodigt uit om al van aan de voet aan te vallen”, vertelde Remco Evenepoel daar eerder over.
La Rédoute is dus meer dan ooit de scherprechter in Luik-Bastenaken-Luik, en bijgevolg de opener van de finale op dertig kilometer van de streep. Na de overstromingen werd La Rédoute vorig jaar niét gevolgd door de Côte des Forges (1,3 km aan 7,8%, na 235,2 kilometer). Deze keer maakt de steile puist haar comeback, waardoor het verschil tussen La Rédoute en de Côte de la Roche-aux-Faucons (1,3 kilometer aan 11%) minder groot is. Die helling kennen we beter als de Valkenrots, waarvan de top zich op dik dertien kilometer voor de streep bevindt.
Wie denkt dat het klimwerk er dan op zit, komt bedrogen uit. Na een korte afdaling krijgen de renners uit Méry nog een heel vervelende uitloper van de Valkenrots onder de wielen. Op soms slecht bollend beton moeten de coureurs nog uitschieters tot 10% wegtrappen. Vanuit Boncelles is het dan nog tien kilometer naar de streep, die op de brede baan in de Quai des Ardennes ligt.
Zondag 23 april, Luik-Bastenaken-Luik: Luik – Luik (258,5 km)
Afstand: 257,1 kilometer
Start: 10.30 uur
Finish: tussen 16.45 en 17.15 uur
Hellingen tijdens Luik-Bastenaken-Luik 2023
- Côte de la Roche-en-Ardenne (2,8 km aan 6,2% / na 69,7 kilometer)
- Côte de Saint-Roch (1 km aan 11,2% / na 117 kilometer)
- Côte de Mont-le-Soie (1,7 km aan 7,9% / na 164,8 kilometer)
- Côte de Wanne (3,6 km aan 5,1% / na 173,1 kilometer)
- Côte de Stockeu (1 km aan 12,5% / na 179,6 kilometer)
- Côte de la Haute-Levée (2,2 km aan 7,5% / na 183,8 kilometer)
- Col du Rosier (4,4 km aan 5,9% / na 198,1 kilometer)
- Côte de Desnié (1,6 km aan 8,1% / na 211,4 kilometer)
- Côte de la Redoute (1,6 km aan 9,4% / na 224,2 kilometer)
- Côte des Forges (1,3 km aan 7,8%, na 235,2 kilometer)
- Côte de la Roche-aux-Faucons (1,3 km aan 11% / na 244,8 kilometer)
Favorieten
Een monument als Luik-Bastenaken-Luik verdient een monumentaal deelnemersveld, en daar kan het ook dit jaar weer op rekenen. Van de zogenaamde Grote Drie verwachten we enkel Tadej Pogačar aan de start. De Sloveen moest vorig jaar nog in extremis forfait geven: hij vloog terug naar huis vanwege het overlijden van zijn schoonmoeder. Wout van Aert was er toen wel bij, nadat hij twee weken voordien de Ronde van Vlaanderen had moeten missen, maar hij en Mathieu van der Poel zoeken nu de rust op.
We gaan in deze favorietensectie op zoek naar jongens die een ijzersterk klimvermogen koppelen aan de nodige explosiviteit en uithouding, en dan kom je natuurlijk snel bij Tadej Pogačar uit. Als hij na zijn raid in de Ronde van Vlaanderen nog geen absolute topfavoriet was voor het volgende monument, dan zette hij in de Amstel Gold Race en Waalse Pijl nogmaals de puntjes op de i. De Sloveen kent in dat soort deelnemersveld zijn gelijke niet. Bovendien zou het parcours in de Ardennen de kopman van UAE-Emirates nog wat beter moeten liggen, aangezien de hellingen iets langer zijn dan in Nederlands Limburg en de Vlaamse Ardennen. Ligt een fameuze Ardennenhattrick op de loer?
Om de spanning in de wedstrijd te houden, moeten we dan wel hopen op een waardige speelkameraad voor de Sloveense kannibaal. En de kans is groot dat we die in de persoon van Remco Evenepoel moeten zoeken. De Schepdaalnaar is weliswaar in ultieme voorbereiding op de Giro d’Italia, maar dat mag hem niet beletten om zijn titel met verve te verdedigen. Zelf ziet Evenepoel Luik dezelfde rol vervullen als de Clásica San Sebastián in zijn voorbereiding op de Vuelta vorig jaar: we weten allemaal hoe dat toen is afgelopen. Patrick Lefevere, die met Soudal Quick-Step maar wat graag nog eens een topklassieker zou winnen, zal het graag zien gebeuren.
Kan ook Tom Pidcock (INEOS-Grenadiers) daar iets tegenover zetten? De Brit loopt sinds zijn kwaaltjes in de Tirreno-Adriatico een beetje achter de feiten aan, maar dat wil wel zeggen dat er bij hem nog rek op zit. Als we de Pidcock van de Strade Bianche weer terug kunnen vinden is hij een te duchten kandidaat voor de winst. Bovendien zei hij na de Amstel Gold Race – waar hij nogal pijnlijk moest passen bij de versnelling van Pogacar op de Keutenberg – dat hij na een zware trainingsperiode doorgaans één koers nodig heeft om terug in zijn ritme te geraken. Alleen: in de Waalse Pijl moest hij toch duidelijk passen op de Muur van Hoei. Is dit een teken aan de wand?
Het is ook de vraag in welke mate de ploegmaats van de drie topfavorieten een rol kunnen spelen. Bij INEOS-Grenadiers rijdt Magnus Sheffield alvast sterk rond, zo zagen we in de Amstel Gold Race nog. Aan Michal Kwiatkowski zal Pidcock minder hebben, want de Pool lijkt absoluut niet in vorm. Evenepoel heeft dan weer een kattenrappe Andrea Bagioli aan zijn zijde, die in de sprint voor een ereplaats altijd zijn rol kan spelen, evenals man in vorm Mauro Schmid. Julian Alaphilippe is na zijn blessure nog altijd een vraagteken. UAE-Emirates ten slotte heeft met Diego Ulissi en Marc Hirschi wel sterke pionnen, maar Pogacar is zo sterk dat ze vermoedelijk volledig in dienst zullen rijden.
Ben Healy, de revelatie van de Amstel Gold Race en de Brabantse Pijl, verdient ook hier een eervolle vermelding. Het is niet eerlijk van ons om de piepjonge Ier van EF Education-EasyPost ook in Luik-Bastenaken-Luik op de voorposten te verwachten, maar het voorseizoen van Healy is simpelweg te sterk om te negeren. De Ier oogt weliswaar frêle wanneer hij op zijn fiets zit, maar kan enorm hard trappen. Wel moet hij rekening houden met Neilson Powless binnen eigen troepen, al kwam de Amerikaan wel ten val in zowel de Amstel Gold Race als de Waalse Pijl.
Benieuwd zijn we ook naar de Franse ploegen. Het begon voor AG2R-Citroën allemaal zo veelbelovend in de Brabantse Pijl, met een zege van Dorian Godon en daarachter een knappe derde plaats van Benoît Cosnefroy. In de Amstel Gold Race was het door ziekte en pech allemaal wat minder, maar dat hoeft niet noodzakelijk iets te betekenen voor Luik-Bastenaken-Luik, al is het maar de vraag of Cosnefroy überhaupt aan de start zal verschijnen. De puncheur moest woensdag vanwege bronchitis nog passen voor de Waalse Pijl. Om dan vier dagen later mee te doen voor de zege in Luik, lijkt ons te hoog gegrepen…
Die andere Franse equipe, Groupama-FDJ, is misschien wel aan haar slechtste seizoen in jaren bezig. Althans, als je het aantal overwinningen bekijkt. Hoog tijd voor kopman David Gaudu om de puntjes op de i te zetten. De Fransman kende een uitstekend begin van het seizoen, maar heeft net nu last van hooikoorts. In de Amstel Gold Race en Waalse Pijl haalde hij hierdoor de finish niet, voelt hij zich zondag weer beter? Ion Izagirre moet de meubelen redden voor Cofidis. De Spaanse ouderdomsdeken won dit jaar al de GP Miguel Induraín en werd derde in ‘zijn’ Ronde van het Baskenland.
Op het eerste gezicht brengt ook BORA-hansgrohe een interessante ploeg aan het vertrek. Alleen is hun leider Aleksandr Vlasov niet zo sterk bezig als een jaar geleden. Toen kwam hij sterk uit het Baskenland, om vervolgens vooral in de Waalse Pijl indruk te maken. Toch sluiten we niet uit dat de Rus er zal staan in LBL, aangezien hij momenteel bezig is aan een goede Tour of the Alps. Zijn ploegmaats Michael Schachmann en ex-winnaar Bob Jungels zijn nog grotere vraagtekens. Sergio Higuita lijkt niet mee te doen, maar moest in de Waalse Pijl ook al bijzonder vroeg afhaken.
Ook bij Bahrain Victorious hebben ze een ex-winnaar in de gelederen met Nederlander Wout Poels, maar we kijken toch vooral naar Mikel Landa. De Spanjaard was nooit een echte liefhebber van het eendagswerk, maar heeft zichzelf als 30-plusser nog ontdekt als ‘klassiekerspecialist’. Vorig jaar werd hij al derde in de Ronde van Lombardije en woensdag rolde er eenzelfde notering uit in de Waalse Pijl. Dat de niet al te explosieve Landa als derde wist te finishen op de Muur van Hoei, wil toch iets zeggen over zijn vorm en kansen voor Luik. De klimmer kan wellicht profiteren van de clash tussen Pogacar en Evenepoel.
Enric Mas weet wat het is om Tadej Pogačar te kloppen in een eendagswedstrijd. De taaie Spanjaard legde de tweevoudig Tourwinnaar er vorig jaar nog verrassend op in de Giro dell’Emilia, nochtans een paar dagen voordat de Sloveen zijn tweede Ronde van Lombardije zou winnen. Het zegt veel over de kwaliteiten van Mas, die Movistar zou kunnen belonen voor een mooie klassieke campagne, waarin ze meer dan ooit in beeld kwamen. Giulio Ciccone, Mattias Skjelmose en Bauke Mollema zullen hetzelfde trachten te doen namens Trek-Segafredo. Toptalent Skjelmose bulkt na zijn tweede plek in de Waalse Pijl van het vertrouwen.
Tot slot een woordje over Jumbo-Visma, die iedereen tot de monumenten eraan kwamen de ploeg van het voorjaar noemde. Zonder een leider als Wout van Aert wordt het lastiger om de koers naar hun hand te zetten, maar ene Tiesj Benoot houdt wel van dit soort koersen en was woensdag nog zevende in de Waalse Pijl. Samen met Attila Valter, de Hongaarse kampioen, kan hij zonder druk aanvallend meekoersen. En waarom zou ook Jan Tratnik niet kunnen verrassen? We verwachten ook veel van Michael Woods, de Canadees van Israel-Premier Tech, die altijd goed is in Luik-Bastenaken-Luik.
Andere outsiders vinden we bij Astana-Qazaqstan (Alexey Lutsenko), Lotto Dstny (Maxim Van Gils en Andreas Kron), Intermarché-Wanty-Gobert (Rui Costa), Team DSM (Romain Bardet) en Bahrain Victorious (Pello Bilbao en Matej Mohoric).
Favorieten volgens WielerFlits
**** Tadej Pogačar
*** Remco Evenepoel, Tom Pidcock
** Mikel Landa, Michael Woods, Mattias Skjelmose
* Ben Healy, Aleksandr Vlasov, Enric Mas, Neilson Powless
Website organisatie
Deelnemerslijst (WielerFlits)
Weer en TV
De renners mogen zich zondag aan aangename koerstemperaturen tot 16 graden Celsius verwachten, volgens Weeronline. Wel kunnen er in de loop van de namiddag enkele lichte buien vallen in de buurt van Luik, die kans is 75%. Verder blaast de wind uit het zuidwesten aan een kracht van drie Beaufort.
Sporza is zondag al vanaf 13.00 uur present voor de live-uitzending van Luik-Bastenaken-Luik op tv-zender Eén. In Nederland is de koers vanaf datzelfde tijdstip te volgen op Eurosport 1 en Eurosport.nl/Discovery+/GCN+. NPO1 is er een kwartiertje later bij, vanaf 13.15 uur.
Om te reageren moet je ingelogd zijn.