Gent-Wevelgem is een wedstrijd doordrenkt met symboliek. Wielerliefhebbers staan tijdens de West-Vlaamse klassieker niet alleen stil bij de sportieve strijd tussen de Flandriens van dienst, maar ook bij alle soldaten die tijdens de Eerste Wereldoorlog in de regio zijn gesneuveld. WielerFlits neemt je mee in de historie van deze wedstrijd.

Willy Verheghe – De Kemmelberg, Koers als oorlog

Tegenwoordig zie je op de Kemmelberg wielertoeristen en wandelaars naar boven krasselen, maar het blijft toch dé plek waar de herinnering aan de Eerste Wereldoorlog nog altijd springlevend is. Op de westelijke flank ligt het Ossuaire, een massagraf waar de stoffelijke resten van 5.294 Franse officieren, onderofficieren en soldaten rusten. Klim je verder richting de top, dan stuit je op het Monument Aux Soldats Français, ter nagedachtenis aan de strijders van de 32e Franse Divisie. Opdat wij nooit vergeten!

Gent-Wevelgem blijft voor altijd verbonden met de Eerste Wereldoorlog (1914-1918). Maar we moeten niet vergeten dat het allereerst een wielerwedstrijd is. Het begon allemaal als eerbetoon aan Wevelgemnaar en klassiekerspecialist Gaston Rebry, die in de jaren dertig van de vorige eeuw diverse grote klassiekers won. Hij schreef in 1934 geschiedenis door zowel de Ronde van Vlaanderen als Parijs-Roubaix te winnen. Die laatste koers schreef Rebry zelfs driemaal op zijn naam.

Renners zien zichtbaar af tijdens Gent-Wevelgem – foto: Cor Vos

Het was voor Gerard Margodt en Georges Matthys reden om in zijn wonderjaar een wedstrijd te organiseren tussen Gent en Wevelgem. De West-Vlaamse klassieker was aanvankelijk een juniorenkoers, maar na de Tweede Wereldoorlog ging Gent-Wevelgem verder als elitewedstrijd. Het organiserende comité Het Vliegend Wiel – met de inmiddels gestopte Rebry als voorzitter – mocht al vrij snel grote kampioenen op het eindpodium verwelkomen.

Marcel Kint, Briek Schotte, Raymond Impanis, Rik Van Looy… Zeg nu zelf: niet verkeerd, toch? Overigens maakte Rebry de winnende jaren van zijn landgenoot Van Looy niet meer mee, aangezien de geestelijk vader in 1953 overleed, op slechts 48-jarige leeftijd. Gent-Wevelgem ging echter door, waardoor kampioenen als Jacques Anquetil, Herman Van Springel en Eddy Merckx er konden zegevieren. De organisatie mag sowieso niet klagen over de erelijst, want er wonnen maar liefst 26 ex-wereldkampioenen.

Een van hen is Bernard Hinault. Bernard wie? De destijds 22-jarige Fransman won in 1977 Gent-Wevelgem, toen zijn carrière nog in de kinderschoenen stond. Weinig mensen konden toen bedenken dat diezelfde Hinault later onder meer vijfmaal de Tour de France, drie keer de Giro d’Italia én twee keer het wereldkampioenschap zou winnen. Nee, Bernard Hinault was vooral een blinde vlek op de erelijst. “Een kleine winnaar”, kopte één van de kranten een dag later.

Een jonge Bernard Hinault won in 1977 Gent-Wevelgem – foto: Cor Vos

Volgens de Vlaamse schrijver en journalist Ronny De Schepper had de Bretoen zijn overwinning te danken aan “de rivaliteit tussen de groten”. Vijfenveertig jaar later keek De Schepper met de nodige gêne terug op die woorden. “Het is een van die artikelen, waarvan je wenst dat je ze nooit had geschreven. Ik hield er een Bernard Hinault-complex aan over.” Voor Hinault zelf was Gent-Wevelgem de eerste grote zege uit zijn carrière. En het bleek dus ook zeker niet zijn laatste.

Hinault won in de jaren zeventig, net als Freddy Maertens en Francesco Moser. Op de eerste Nederlandse zege was het nog even wachten, maar die kwam er (eindelijk) in 1980. Het was nationaal kampioen Henk Lubberding die voor de primeur zorgde. De jaren tachtig bleek een gouden periode voor het Nederlandse wielrennen, want plots volgden de overwinningen elkaar in rap tempo op, met ook Jan Raas (1981), Leo van Vliet (1983), Teun van Vliet (1987) en Gerrit Solleveld (1989) als laureaten. Sindsdien is het echter weer wachten op een Nederlandse overwinnaar.

En de Belgen? Met exact vijftig overwinningen staat het thuisland ruim aan kop in het landenklassement. Gustave Van Belle won in 1934 de allereerste editie van Gent-Wevelgem en 77 jaar later zorgde Wout van Aert voor een jubileumoverwinning voor de Belgen. In deze lange tussenperiode waren ook heel wat andere Belgische wielergrootheden aan het feest. We denken vooral aan Briek Schotte, Raymond Impanis, Rik Van Looy, Herman Van Springel, Eddy Merckx, Walter Godefroot, Freddy Maertens, Eric Vanderaerden, Frank Vandenbroucke en Tom Boonen.

Ferdi Van Den Haute boekte in Wevelgem een van de grootste zeges uit zijn carrière  – foto: Cor Vos

Gent-Wevelgem was aanvankelijk een koers voor de sterke beren, die het liefst solo aankwamen. Dit veranderde in de jaren negentig. Djamolidin Abdoezjaparov, Mario Cipollini, Tom Steels… Steeds meer sprinters wisten onderweg te overleven, waardoor ze in Wevelgem mochten spurten om de bloemen. Hierdoor kreeg de klassieker langzaam het etiket ‘sprinterskoers’ opgeplakt. Dat is niet geheel terecht, aangezien renners als Wilfried Peeters, Lars Michaelsen en Philippe Gaumont wél uit de greep wisten te blijven van de snelheidsduivels.

Een van die snelheidsduivels – Cipollini – won Gent-Wevelgem liefst driemaal. De flamboyante Italiaan is daarmee mede-recordhouder. Hij deelt die eer met de onbekende Robert Van Eenaeme, Van Looy, Merckx, Boonen én Peter Sagan.

In het wielerseizoen 2025 wordt Gent-Wevelgem verreden op zondag 30 maart.