Fietstoerisme Geen enkele plaats in Nederland heeft zo’n rijke wielerhistorie als Valkenburg aan de Geul. De Zuid-Limburgse toeristenplaats haalt ook dit jaar met de start van de vierde rit van de Tour de France Femmes een groot wielerevenement naar het Limburgse heuvelland. Het vormt het hoogtepunt van de Sportzomer Valkenburg met tal van verschillende fiets- en wielerfestiviteiten.  Maar hoe komt het dat Valkenburg zo’n wielermekka is geworden. We spraken met een van de personen die een belangrijke invloed heeft gehad op dit wielersucces.

---

Video: Skript Productions

---

Topevenementen als de Tour de France en een WK moet je aangrijpen om ook de breedtesport te stimuleren. Het is één van de wijze lessen die John Wauben in de 45 jaren die hij voor de gemeente Valkenburg werkt goed in zijn oren heeft geknoopt. Als projectmanager citymarketing en evenementen van de Limburgse toeristenplaats heeft Wauben een groot aandeel gehad om Wielerstad Valkenburg in de spotlights te zetten. Het heeft de gemeente geen windeieren gelegd, want zo’n kwart van de toeristen die tegenwoordig het Geulstadje jaarlijks bezoekt, is terug te leiden naar de spin-off van de wieleractiviteiten.

• 

  23 apr

  Lees ook Valkenburg maakt zich op voor bomvolle sportzomer

  23 apr

De start van de vierde rit van de Tour de France Femmes is de kapstok om allerlei activiteiten te organiseren van medio april tot eind september. Daarom spreekt Valkenburg ook over ‘hun’ sportzomer. Het zijn activiteiten om kinderen op de fiets te krijgen. Speciale Ladies Only clinics en tochten. De UCI Gravel World Series. De Eroica Valkenburg. Het project ‘Doortrappen’ om 55-plussers op de fiets te houden. Diverse acties om de combinatie bewegen en gezondheid te accentueren tot zelfs een wandelvierdaagse.

Wauben: “Na het WK in Valkenburg in 1998 zagen we dat het aantal licentiehouders bij de KNWU met tien procent toenam. Deze cijfers geven aan welk neveneffect zo’n groot evenement heeft. Het is onze ambitie om iedere vijf à tien jaar steeds een grote wielerkoers naar Valkenburg te halen. Op die manier blijven wij ons steeds onderscheiden als dé wielerstad van Nederland.”

Impuls
Net na het door Jan Raas gewonnen WK in 1979 begon Wauben bij de gemeente Valkenburg te werken. Zijn eerste opdracht was om een nota sportbeleid te maken. “Dat richtte zich toen nog nauwelijks op het wielrennen. Dat de wielersport zo’n belangrijke economische factor voor Valkenburg en het hele heuvelland kon worden, hadden we destijds niet kunnen bevroeden.

Als inwoner van de gemeente heeft oud-renner en sportjournalist Bennie Ceulen een belangrijk aandeel in de ontwikkeling van wielerstad Valkenburg gehad. Hij was de Nederlandse gedelegeerde van de Tour de France-organisatie en lanceerde het idee om de Tour naar Valkenburg te halen. De aankomst en start van een Tour-rit in 1992 heeft ons een enorme impuls gegeven.”

Sindsdien is de Valkenburgse wielerhistorie onder de vleugels van Wauben en Ceulen alleen maar gegroeid. De WK’s op de weg in 1998 en 2012, het EK in 2006, een Tour-aankomst in 2006, het WK-veldrijden in 2018 en de Ronde van de EEG voor vrouwen 1991 zijn enkele belangrijke koersen die naar het kloppend hart van het heuvelland werden gehaald.

“Op het moment dat we een Tour of een WK hebben binnengehaald, schakelden we meteen om de lobby te beginnen voor een ander evenement. Zoals nu ook een aankomst van de mannen Tour alweer door onze hoofden spookt”, geeft Wauben uitleg.

In de breedte werden er de laatste decennia steeds meer wielerfestiviteiten in Valkenburg geactiveerd. Het binnenhalen van de finish van de Amstel Gold Race op de Cauberg in 2002 is een belangrijke stap geweest.

“Zeker ook door de koppeling met de Toerversie Amstel Gold Race. Je zag dat mensen daardoor een weekend in Zuid-Limburg gingen boeken en dat er steeds meer fietstoeristen Valkenburg en omstreken wisten te vinden. Juist doordat de Amstel Gold Race ieder jaar terug keert, sta je continue in de schijnwerpers. Met een Tour of een WK kun je slechts een klein jaar flink uitpakken. Al zie je juist veel positieve effecten van die grote evenementen op de lange termijn.”

Mede onder het enthousiasme van Wauben werden er de afgelopen jaren steeds meer wieleractiviteiten ontplooid. Het fietsen in de grotten en het in ere herstellen, uitbreiden en vooral het toeristische toegankelijk maken van de wielergalerij in de Gemeentegrot heeft de relatie met het mergelland benadrukt. Deze galerij ligt diep onder de grond onder de roemruchte bocht van de Cauberg. Een meer bijzondere plek is er niet te vinden.

Hill of fame
Dan is er de Hill of Fame met tegels met alle ‘Valkenburgse’ wereldkampioenen op die roemruchte kuitenbijter. En op het Landal Kasteeldomein de Cauberg staan talrijke straatnaambordjes van grote kampioenen en worden andere fiets-initiatieven breed omarmd. Zo heeft het een eigen 30,5 kilometer lange mountainbike route die langs een bikepark komt waar je alle skills uitdagend kunt proberen.

De komst van het Shimano Experience Centre in 2019 is zeker ook een toevoeging aan de fiets- en wielercultuur van Valkenburg. Dit is een centrale plek in Zuid-Limburg geworden waar fietsers zich verzamelen of je een fiets kunt huren om het heuvelland in te trekken. Veel bedrijven organiseren van hieruit ook clinics. Daarbij is Shimano een extra aanjager om grote evenementen zoals de Tour de France Femmes maar ook een UCI Gravel World Series in Limburg te organiseren.

“We zijn er trots op dat we door de UCI het keurmerk UCI bike-region hebben gekregen, terwijl ASO ons als Tour-stad vier fietsjes heeft gegeven, wat gelijk staat aan vier sterren”, vervolgt Wauben. “De aantrekkingskracht die we met alle initiatieven op wielerliefhebbers en fietsers hebben gecreëerd wordt ook breed opgepakt door het midden- en kleinbedrijf. Je ziet dat vele hotels nu extra fietsfaciliteiten hebben of zich speciaal als fietshotel hebben ingericht.”

Dat er met de drukte in het Limburgse heuvelland ook naar de fietsers wordt gekeken, kan Wauben begrijpen. “We proberen met de aanleg en het verbreden van fietspaden bepaalde drukke knooppunten te ontlasten. Zo is er vanaf het Shimano Experience Centre een fietspad aangelegd door de natuur naar Broekhem en Geulhem.

We beseffen dat we iets moeten ondernemen, want de balans overlast/opbrengst wordt steeds wankeler. Met het nemen van de juiste maatregels kun je er nu voor zorgen dat die balans aan de positieve zijde blijft. Daarom is het ook goed dat er nu vanuit de Amstel Gold Race routes vanuit het Shimano Experience Centre worden aangelegd en gepromoot naar andere prachtige fietsgebieden zoals de gemeente Beekdalen en de regio rondom Sittard. Dat zorgt niet alleen voor nieuw fietsplezier maar ook voor meer spreiding.”

Record
Wauben is trots dat Valkenburg de derde editie van de nieuw opgezette Tour de France Femmes kan ontvangen. “Ten eerste omdat je zeker na de corona-periode ziet dat steeds meer vrouwen op de fiets klimmen. Daarbij hebben wij ook al een verleden met het vrouwenwielrennen.

In 1991 organiseerden we een aankomst van de Ronde van de EEG die werd gewonnen door Leontien van Moorsel. In 1998 keerde Van Moorsel op de Cauberg terug op het hoogste wielerpodium door de wereldtitel tijdrijden te veroveren. Die dag waren er liefst 300.000 toeschouwers in Valkenburg. Dat is nog altijd een record en geeft aan hoe populair het vrouwenwielrennen is.”

De delegatie van Valkenburg bezocht vorig jaar Le Grand Départ van de Tour de France Femmes in Clermont-Ferrand. Het viel hen op dat er daar in tegenstelling tot bij de Tour voor mannen geen grote vip-area ‘village-départ’ was, maar dat er bij de vrouwen juist werd ingezet op een grote fanzone voor families, kids-activiteiten en standhouders uit de hele regio.

“Dat past veel beter bij ons. Komende zomer zal het sportief opnieuw een feest worden met Nederlandse sterren als Demi Vollering, Marianne Vos, Ellen van Dijk en Lorena Wiebes aan de start. Ik ben ervan overtuigd dat dit ook weer een positieve impact op het vrouwenwielrennen in Nederland gaat hebben. Het is mooi dat we daar als Valkenburg weer een steentje aan bijdragen.”

Hier vind je alle info over de Sportzomer Valkenburg