Materiaalzone 
Fietstoerisme 
‘Kijkcijfers in de cross significant hoger dan toen Van Aert en Van der Poel meededen’
Special Waar we de afgelopen weken ook kwamen in veldritland, overal hoorden we hetzelfde verhaal: het gaat goed met de cross. Alleen maar lachende gezichten bij de ploegleiders, ook bij de renners en het publiek. En vooral: de namen van Wout van Aert en Mathieu van der Poel vallen veel minder dan de voorbije jaren. Is de cross in het algemeen aan een wederopstanding bezig?
Als we afgaan op de naakte cijfers, zou je vermoeden van wel. We nemen de X2O Trofee-cross van Hamme als voorbeeld. Daar mocht men bij VRT1 rekenen op 479.576 kijkers gemiddeld, waarvan 593.000 kijkers in het laatste kwartier. De cross was goed voor een marktaandeel van 63%. Dat zijn mooie cijfers, maar het wordt nog opvallender als je de kijkcijfers van vorig jaar erbij neemt – toen de Oost-Vlaamse wedstrijd weliswaar nog eind januari in de week voor het WK veldrijden werd georganiseerd.
In januari 2023 mocht de cross uitpakken met 408.500 kijkers, aan het begin van dit jaar kwamen 411.755 kijkers opdagen. Dat is op zijn minst opvallend te noemen. “Het is een heel raar fenomeen”, zegt Christophe Impens van organisator Golazo. “De TV-kijkcijfers zijn significant beter dan de afgelopen twee jaren. En toen kregen we nog respectievelijk Wout van Aert en Mathieu van der Poel als winnaars.” En ook in de bezoekerscijfers op de Koppenberg, in Lokeren, Niel en Hamme zag Golazo dezelfde trend.
Toch is die groei niet zo moeilijk te verklaren. Als je het lijstje van renners erbij neemt dat dit seizoen al een wedstrijd in België won, kom je al snel bij maar liefst zeven verschillende namen uit: Laurens Sweeck, Joran Wyseure, Lars van der Haar, Eli Iserbyt, Michael Vanthourenhout, Thibau Nys en sinds dit weekend Niels Vandeputte. Dat is bijzonder veel. Vaak werden die wedstrijden – kijk maar naar de razend spannende slotrondes in Merksplas en Hamme afgelopen weekend – ook nog beslist na een thriller.
Sweeck won in Merksplas na een spannend duel – foto: Cor Vos
“Er is een kentering aan de gang die heel belangrijk is voor de toekomst van de cyclocross”, bevestigt Impens. “Je zit zowel bij de mannen als vrouwen met een heel pallet aan crossers die elkaar het leven elke week hard maken door iedere keer opnieuw mooie battles uit te vechten. En de mensen zien dat graag. Het is tot op de meet spannend in élke cross.”
Die heropleving is ook Sven Nys, ex-crosslegende en ploegmanager van Baloise Trek Lions, opgevallen. “De cross heeft de afgelopen weken een positieve boost gekregen. De aandacht versterkt weer, je hoort ook dat de mensen positief gezind zijn op de cross. Je ziet het gewoon aan het publiek, je voelt het aan de sfeer. Misschien hebben we het minst positieve verhaal van de afgelopen jaren eindelijk een beetje achterwege kunnen laten. Ik heb nu voor de eerste keer sinds jaren het gevoel dat de opbouwfase terug begonnen is.”
Nieuwe toppers
“Die nieuwe toppers die de crossen kunnen winnen, zitten ook allemaal in verschillende teams”, stipt Nys aan. “Denk maar aan Felipe Orts bij Ridley Racing Team, Toon Aerts bij Deschacht-Hens-FSP en een aantal jongeren uit de stal van de Roodhoofts, die er ten opzichte van vorig seizoen zijn bijgekomen. Dat was in het verleden een beetje scheefgetrokken. Heel vaak waren het twee kampen die tegen elkaar aan het opboksen waren. Dat is nu totaal anders. Alles klopt meer. Soms valt dat gewoon toevallig allemaal samen.”
Het grote probleem volgens de twee stakeholders in de afgelopen jaren was de grote afhankelijkheid van de respectievelijk zes- en drievoudige wereldkampioenen Mathieu van der Poel en Wout van Aert, die de laatste jaren steeds maar een beperkt aantal crossen rijden, maar in de periode dat ze komen crossen wel iedereen naar huis rijden. Dat zorgde voor een bevreemdend gevoel in de crossen waarin ze er niet bij waren.
Thibau Nys is een van de nieuwe toppers – foto: Cor Vos
Volgens Nys is dat echter niet moeilijk te verklaren. “Toen ik gestopt ben in 2016, is die kloof heel groot geworden. Vooral omdat heel veel atleten die aan de top hadden moeten staan, er niet meer waren door omstandigheden. Niels Albert moest stoppen door hartproblemen, Zdenek Stybar koos voor de weg, Lars Boom ook. Dat was dus de generatie die Wout van Aert en Mathieu van der Poel het moeilijk moest gaan maken, en die waren er gewoon niet meer. Dat heeft voor een dip gezorgd. Er waren fantastische duels tussen die twee, maar daarachter was er een gigantische leegde ontstaan. Die is nu eindelijk opgevuld.”
Bovendien gaat het bij die nieuwe toppers om veel jonge renners. “Dan wil ik het niet alleen over Thibau hebben”, vertelt vader Nys. “Maar ook Jente Michels, Niels Vandeputte en Joran Wyseure mogen genoemd worden. Er zitten er nog een aantal in de wachtkamer waarvan ik denk dat ze het goed gaan doen. Het is een heel sterke generatie, die motivatie heeft geput uit de weg-crosscombinatie die Van Aert en Van der Poel de afgelopen jaren hebben gedaan.” Dat ziet ook Impens: “We creëren nu de toppers van de toekomst. Dat betekent dat de jongens die nu rijden ook van goudwaarde zijn en best populair worden bij de mensen.”
Verlangen naar de Grote Twee
Mede door de hoge kijk- en bezoekerscijfers lijkt voor het eerst in jaren het verlangen naar Van Aert en Van der Poel minder groot in de crosswereld. “Natuurlijk zijn ze welkom, en we moeten er niet flauw over doen dat iedereen die twee superkampioenen wil zien”, zegt Impens. “Maar anderzijds, als we zo veel mooie crossen zien, dan is die dominantie van Wout en Mathieu nu niet nodig. De kijk- en bezoekerscijfers zijn allebei beter dan als zij meereden. Ik hoop dat een paar renners die nu dan goed aan het crossen zijn, ook het leven van die twee zwaar kunnen maken als ze terugkomen. Dat zou toch helemaal prachtig zijn?”
Nys gaat akkoord. “Niemand wil toch naar het veldrijden komen met het idee: ‘Na een ronde is de koers gereden. Dat was het dan en nu is het de hele middag in de koude staan.’ Soms was dat de vorige jaren, zeker in de kerstperiode, het geval. En dat hebben we nu van het hele seizoen nog niet gehad. Eigenlijk verwacht ik ook niet dat het beeld dat we de voorbije weken hebben gezien, nog snel gaat veranderen.”
Om te reageren moet je ingelogd zijn.