De Amsterdamse Waterleidingduinen en Zuid-Kennemerland: een oase van rust in de Randstad
Op zoek naar een mooi fietsgebied zal de recreatieve wielrenner waarschijnlijk niet gauw denken aan de Randstad. Niet geheel onterecht, maar buiten de drukte van de stad kan je er toch prachtig fietsen. Zo zijn de Amsterdamse Waterleidingduinen en het Zuid-Kennemerland twee uitgestrekte duingebieden rondom Haarlem die voor de Randstedelijke wielrenner een fietswalhalla vormen.
De route die ik vandaag fiets start in recreatiegebied Spaarnwoude, een groen gebied van 3000 hectare tussen Zuid-Kennemerland en Amsterdam. De eerste kilometers lopen door de polder over smalle fietspaden, richting de Ringvaart. Het zijn niet de mooie vergezichten en glooiende wegen die in de duinen nog gaan volgen, maar het is allerminst saai. Na een stuk over de Ringvaart volgt een korte passage door het Groenendaalse Bos. De eerst vijftien kilometer vliegen zo voorbij, het is een verrassend divers begin van de tocht.
In Zuid-Westelijke richting loopt de route verder en vang ik een eerste glimp op van het uitgestrekte duingebied. Bij Ruigenhoek draait de route het Langeveld in en fiets je voor het eerst door de duinen. De omgeving verandert gelijk: je ruilt de drukte van de grote weg in voor een rustig loofbos. De kans is groot dat je hier een van de verschillende roedels wilde damherten tegenkomt die in de Waterleidingduinen leven.
Wederom volgt een kort stuk langs een N-weg maar met de draai naar het Noorden toe volgt een van de mooiste stukken van de route. Vanaf hier loopt de weg een kleine acht kilometer aaneengesloten langs de Amsterdamse Waterleidingduinen. Door de Waterleidingduinen zelf fietsen is helaas niet toegestaan, maar het glooiende fietspad loopt er dicht langs. Op de top van iedere duin heb je prachtig uitzicht en is goed zichtbaar hoe breed het natuurgebied hier is. Met tegenwind kan het een taaie kluif zijn, maar met de wind in de rug die mij vandaag gegund is, vlieg ik met gemak over de korte heuveltjes naar Zandvoort.
Kiwi koffie
Bij het inrijden van de badplaats draai ik de boulevard op en maken de vergezichten door de duinen plaats voor een uitgestrekt uitzicht over de Noordzee. Het waait fors vandaag dus ik zie tientallen vliegers van kitesurfers over de zee glijden. Met open mond kijk ik naar de duizelingwekkende sprongen die een enkeling over de golven maakt. Niet voor lang, want ik besluit dat het tijd is voor koffie en fiets het centrum van Zandvoort in.
De koffiestop maak ik vervolgens bij Blue Zone Espresso: een café dat wordt gerund door een Nieuw-Zeelands koppel. Ze importeren koffie uit hun thuisland maar bakken vooral heerlijke taart. De Brownie, Rocky Road en andere gebakjes zijn fantastisch, maar de absolute topper is de Carrot Cake. Terwijl ik geniet van mijn koffie knoop ik een praatje aan met de eigenaar, die met jaloersmakende verhalen over fietstochten door Nieuw-Zeeland op de proppen komt. Na een flink stuk taart met een dikke laag glazuur is mijn bloedsuikerspiegel flink gestegen en vlieg ik vol energie het tweede deel van de rit in.
Zandvoort vormt de stedelijke grens tussen de Waterleidingduinen en het Zuid-Kennemerland. Met een afdaling duik ik de weg af het tweede duingebied in. Gelijk wordt zichtbaar dat dit weer een heel ander stukje natuur is. Je rijdt hier niet alleen door een open vlakte maar ook lange stukken door naaldbossen. Het barst hier ook van de fauna: reeën, konijnen, Schotse hooglanders en talloze vogelsoorten zijn enkele van de dieren die je hier zomaar tegen kan komen.
Klimmen door de duinen
De duinen die je doorkruist zijn hier ook een stuk hoger. Her en der loopt de weg bijna een kilometer aaneengesloten (vals plat) omhoog, dus zet ik even flink aan om rap boven te komen. Na een kleine tien kilometer volgt zelfs een beklimming van naam: het Kopje van Bloemendaal. Deze geasfalteerde duin was de favoriete trainingsweg van Gerrie Knetemann. Hij reed hier in training vaak meermaals omhoog om wat hoogtemeters te overbruggen en zijn vorm te testen. Op de top stond vroeger een brievenbus, die voor De Kneet de finish symboliseerde. “Helemaal tot daar moet je. Tot de brievenbus”, zei hij daarover. De brievenbus werd enkele jaren geleden weggehaald, maar als eerbetoon werd er in 2019 een bord van een brievenbus met daarop een foto van Gerrie Knetemann geplaatst.
Als ik het Kopje, waar je eigenlijk midden door een woonwijk fietst, achter me laat, volgt nog een laatste stuk door de duinen. Ook hier loopt het wegdek nog een paar keer flink omhoog; voor Nederlandse begrippen welteverstaan. Op het hoogteverschil na merk je hier eigenlijk amper dat je door de duinen fietst aangezien de weg grotendeels door het bos kronkelt.
Na het definitief verlaten van de duinen volgen nog een kleine twintig kilometer waarin je eigenlijk door verrassend weinig bebouwd gebied fietst. Zo gaat de route eerst door park Velserbeek en zijn ook de fietspaden door Spaarnwoude erg rustig. Een laatste obstakel kom je tegen in de vorm van de Skiheuvel. Dit is een kort klimmetje wat zijn naam te denken heeft aan het indoor skigebied wat er ook op ligt. Langs het Noordzeekanaal en over smalle fietspaden door de polder rijd je weer terug naar het startpunt.
Met ruim tachtig kilometer op de teller stap ik meer dan tevreden van de fiets. Waar ik vooraf bang was veel door stedelijk gebied te moeten navigeren ben ik positief verrast over de verschillende natuurgebieden die dit deel van de randstad in petto heeft. De aaneensluiting van duinen, parken en smalle polderwegen zorgen ervoor dat de route nergens saai is. Het licht heuvelachtige karakter van de duinen maakt het tevens een net wat zwaardere rit dan normaal.
Om te reageren moet je ingelogd zijn.