Ties Wijntjes

•

Fietstoerisme Centraal gelegen in Oostenrijk, ligt SalzburgerLand. Het onbetwiste fietshoogtepunt  – letterlijk en figuurlijk – van de Oostenrijkse deelstaat is de Grossglockner. Maar als het aan het SalzburgerLand ligt, wordt die col voortaan in één adem genoemd met een nieuwe graveltocht door de regio.

De stad van Mozart
Nog iets wat ze delen, is het startpunt. Alhoewel, startpunt; het betreft een rondroute, dus je kan op ieder gewenst punt aan de route beginnen. Maar het startpunt zoals bedacht door de routebouwers, ligt in Salzburg, de hoofstand van de nagenoeg gelijknamige deelstaat. Dat startpunt is gelijk een hoogtepunt, want alhoewel de stad misschien minder bekendheid geniet dan andere Oostenrijkse plaatsen als Wenen en Innsbruck, is er veel te doen en te zien.

De stad van Mozart is te fiets ook prachtig te bezoeken – foto: SalzburgerLand

De stad is namelijk doordrenkt met historie, die begint in de jaren 500. Iets hogerop, in de Salzburger vooralpen, vindt in dat tijdperk veel zoutwinning plaats. Over de rivier die vanuit de Alpen noordwaarts stroomt wordt dit zout getransporteerd, waar deze rivier zijn latere naam aan ontleent: de Salzer.

Waar de naam van de stad vandaan komt, kan je dus wel raden: de burcht aan de Salzer waarmee het allemaal begon. Op een heuvel werd dat fort gebouwd, vanwege de militair strategische ligging. In de loop der tijd werd de stad steeds verder uitgebreid, ook naar het lagergelegen gebied, wat door verschillende bergen eromheen een soort natuurlijke omheining heeft.

Zoutwinning vindt er heden ten dage amper nog plaats, maar gelukkig werd er op 27 januari 1756 iemand geboren die de stad van een nieuwe impuls zou voorzien: ene Wolfgang Amadeus Mozart. In de kleine 35 jaar dat hij leefde, zou de Oostenrijker de klassieke muziek met zijn talent voorgoed veranderen.

Over goed eten weten ze in SalzburgerLand, en zeker ook in Salzburg, meer dan genoeg – foto: SalzburgerLand

Symfonieën, kamermuziek, opera; er leek niks te zijn wat Mozart niet kon componeren – en goed ook. In zijn leven schreef hij uiteindelijk honderden muziekstukken, waarvan de opera’s Die Zauberflöte, Così fan Tutte en zijn veertigste Symfonie (Symfonie in g-klein, kv 550) tot de bekendste behoren. En alhoewel hij ze zelf niet bedacht, zijn de naar hem vernoemde Mozartkugeln (balletjes van chocolade en noga) misschien nog wel bekender.

Gravelen in de Salzburger vooralpen
Maar goed, we dwalen af. Want alhoewel een stadstoer door Salzburg absoluut de moeite waard is, trok ik naar de streek toe om te fietsen. Om te gravelen dus, om precies te zijn. Op uitnodiging van de deelstaat werkte ik de eerste twee etappes van de SalzburgerLand Graveltour af. Die eerste twee etappes zijn voor de verschillende routes nagenoeg gelijk.

foto: SalzburgerLand

De rit begint dus in Salzburg, waar je eigenlijk vanaf de start wordt verwend met indrukwekkende uitzichten op het historische centrum van de stad. Naast de indrukwekkende burcht, herbergt de stad maar liefst 40 katholieke kerken, die regelmatig boven de stedelijke bebouwing uittorenen en daarmee een fraai gezicht vormen.

De eerste kilometers van de route lopen door wat urbaan gebied, maar vanaf kent de route één constante: rust. Of het nou verharde of onverharde wegen zijn; zelden tref je vanaf hier nog drukte. Doordat de route door relatief lage gebieden loopt en niet de hoge Alpenpassen opzoekt, voert hij door een uitgebreid wegennetwerk. Dat betekent dat er ook zat rustige wegen zijn, die je in veelvoud treft tijdens de route. En als je al langs een drukkere weg rijdt, is dat over een los fietspad.

En dat geeft de route een uitermate fraai karakter. Of het nou een steile klim door een dik bebost gebied is of een glooiende weg door een Alpenweide waar Heidi jaloers op zou zijn; de omgeving schittert constant in zijn sereniteit. En diversiteit, want de route heeft van alles voor je in petto.

foto: SalzburgerLand

Grote Alpenpassen liggen niet op mijn route, maar toch wordt er regelmatig stevig geklommen door bossen en langs indrukwekkende rotswanden. En meermaals kom je dan boven in een open landschap waar om elke hoek een ander uitzicht op je wacht, gesierd door bergen die gaandeweg steeds hoger en ruwer worden.

Want, doordat Salzburg op de grens van de Alpen ligt, zie je de omgeving hier meer dan elders gaandeweg veranderen. Fiets je eerst nog door brede valleien waar af en toe een uit de kluiten gewassen heuvel naast ligt; al gauw schieten wilde bergwanden torenhoog de lucht in en kijk je uit op pieken van 2.000 meter en hoger.

Fraaie meren met mooie uitzichten te over in SalzburgerLand – foto: SalzburgerLand

Onderweg passeer je meermaals fraaie bergmeren, zoals de Hintersee en de Füschlsee. Met hun diepblauwe water nodigen ze uit tot een verfrissende duik, terwijl ze voor indrukwekkende uitzichten zorgen wanneer je er weer van weg klimt en er vanaf hogergelegen wegen zicht op krijgt.

Het land van Heidi
Op dag twee vormt de klim naar Postalm een letterlijk en figuurlijk hoogtepunt. De beklimming – van ongeveer 600 hoogtemeters – start in een bos, waardoor je weinig beloond lijkt te worden met uitzicht, maar gaandeweg verandert dat constant. Dat begint al als de weg steeds verder in het bos verdwijnt, tot je door een smalle kloof rijdt, geflankeerd door een wild kolkende rivier. De hoog opgetrokken rotsen lijken zich bijna boven je te sluiten, wat voor een bijzonder indrukwekkende passage zorgt.

foto: SalzburgerLand

Zo kronkelt de klim verder door het bos, waar met iedere haarspeldbocht weer een volgende vista volgt. Het landschap om je heen is ondertussen geen heuvellandschap meer, maar wordt gevormd door serieuze bergen. Het ene moment kijk je recht omhoog langs een indrukwekkende rotswand, terwijl je zicht niet veel later door een uitgestrekte bergvallei loopt.

Het decor op de top wordt gevormd door de Postalm: een uitgestrekte, glooiende Alpenweide. In de winter is deze omgeving vooral populair om te skitouren of te langlaufen, maar ’s zomers zoeken wandelaars en fietsers er hun heil. Waar je zicht voorheen vaak op hoge bergtoppen doodliep, lijk je hier eindeloos in de verte te kunnen turen terwijl je her en der ook nog een idyllisch kapelletje of berghutje ziet. Het is er onmogelijk niet even aan The Sound of Music te denken, waarvan het verhaal zich in deze streek afspeelt.

Wat na die beklimming volgt, is een kilometerslange afdaling over grindpaden, met een gelijk karakter als de klim. Dan weer een dicht bos, dan weer hoge rotswanden en niet veel later een indrukwekkende waterval die voor een verkoelend briesje zorgt. Zoals eigenlijk de gehele route geldt, is diversiteit hier het sleutelwoord; de omgeving verandert constant.

Eerlijkheid gebiedt te zeggen: bijzonder veel gravel heb ik niet gezien tijdens mijn twee dagen op de route, maar dat kwam ook omdat we her en der de rit wat hebben ingekort vanwege slecht weer. Echter, dat doet niks af aan de schoonheid van de route, want ook daar waar de wegen verhard waren, was het prachtig fietsen.

Het doel heiligt niet de middelen zullen we maar zeggen. De SalzburgerLand gravelroute loopt misschien niet over de meest uitdagende Alpencols of ruwe grindpaden, maar schittert vooral in zijn rust, sereniteit en diversiteit. Dat maakt de rit uitermate geschikt voor een ontspannen fietsvakantie, waar de inspanning hand in hand gaat met het genieten naast de fiets. Of dat genieten nou van de lokale gastronomie, cultuur of geschiedenis is; in SalzburgerLand ligt het allemaal voor het oprapen, evenals beeldschone natuur waar de route door voert.