De wielerbaan is een kraamkamer voor wielerinnovatie
foto: Cor Vos
Ties Wijntjes
vrijdag 9 augustus 2024 om 17:30

De wielerbaan is een kraamkamer voor wielerinnovatie

Materiaalzone Alhoewel baanfietsen relatief simpel ogen vergeleken met wegfietsen, geldt de piste toch als een wielerdiscipline waar volop nieuwe technieken worden getest en geïntroduceerd. Ook de afgelopen jaren zagen we de nodige materiaalintroducties in het baanwielrennen. WielerFlits zet een aantal fraaie staaltjes baanfietstechnologie die tijdens de Olympische Spelen in Parijs te zien zijn op een rij.

Omgekeerde groepset
Eén van de meest opvallende fietsen op de wielerbaan in Parijs, is die van de Japanse selectie. Zij rijden op een fiets die is ontwikkeld door Toray, een grote en toonaangevende Japanse carbonproducent die veel fietsmerken van het zo begeerde materiaal voorziet. Opvallend aan die fiets is niet zozeer het frame of hoe het carbon is gebruikt, maar de plaatsing van de groepset.

Die bevindt zich namelijk aan de linkerzijde van het frame, waar die normaliter altijd aan de rechterzijde van het frame zit. Dat heeft met aerodynamica te maken: omdat op de baan alleen rondjes linksom worden gereden, is de theorie dat het aerodynamisch efficiënter zou zijn.

Extreem brede (voor)vorken
De laatste jaren zagen we meerdere baanfietsen met opvallend brede voor- en achtervorken. Ook dat gaat weer om aerodynamica. Door de voorvork zo breed te maken zou deze de lucht vooraan de fiets ‘breken’, wat de turbulentie vermindert maar de aerodynamica van de coureur en fiets als geheel ten goede komt.

foto: Cor Vos

Noemenswaardig is de fiets waarop de Britse selectie hun wedstrijden afwerkt: de Hope HB.T, die in samenwerking met automerk Lotus is ontwikkeld. Daar zien we niet alleen een extreem brede voor- en achtervork, maar ook een opvallende zadelpen met een opening. Dat doet wat denken aan het IsoFlow-systeem van Trek’s Madone, wat er voor moet zorgen dat de luchtstroom efficiënter langs de fiets glijdt rondom het ‘centrum’ van de fiets; een gebied waar vaak veel turbulentie is door de beweging van de benen.

KOGA Kinsei
De KOGA Kinsei is op het eerste gezicht geen uiterst opvallende verschijning, maar verdient toch zijn plekje in dit lijstje. Dat heeft te maken met de balhoofdbuis van de baanfiets waarvan de Nederlandse selectie gebruikt maakt tijdens de Spelen in Parijs.

Die is namelijk bijzonder diep; een trend die we de laatste jaren steeds meer zien in de (weg)wielrennerij. Ook dit wordt gedaan met het oog op aerodynamica; de luchtstroom zou met dit ontwerp makkelijker langs de fiets glijden. Op de baan zien we dergelijke ontwerpen al langer, maar KOGA was met de KOGA Kinsei wegfiets één van de eersten om het ook bij een racefiets te introduceren na versoepeling van UCI-regelgeving over de vormgeving van racefietsen. Een trend die van het baanwielrennen naar het wegwielrennen is overgewaaid dus.

Pinarello Bolide
Ook het Italiaanse Pinarello heeft een paar opvallende technieken in hun baanfiets verwerkt. Zo reed Filippo Ganna eind 2022 een werelduurrecord op een baanfiets van Pinarello die volledig 3D geprint was van een speciale legering (van scandium, aluminium en magnesium): Scalmalloy, afkomstig uit de ruimtevaartindustrie. Tijdens de Spelen in Parijs rijden de Italiaanse duuratleten op de opvolger van dit model: Bolide F HR 3D.

De Italiaanse vrouwenploeg rijdt op de Bolide HR C, wat in grote lijnen hetzelfde ontwerp is, al is het niet 3D-geprint, maar ‘gewoon’ van carbon. In beide frames zit een opvallend stukje aero-tech: de zadelpen en zadelbuis zijn voorzien van een geribbelde vorm, waarvoor Pinarello zich liet inspireren door bultrugwalvissen. Uit wetenschappelijk onderzoek bleek dat uitsteeksels aan de voorkant van de vinnen van bultrugwaltvissen ervoor zorgen dat water aan de vinnen, staart en flippers van het dier vast blijft zitten.

Door een gelijk patroon op de fiets toe te passen probeert Pinarello er dus voor te zorgen dat turbulentie rond de zadelbuis en zadelpen vermindert, terwijl de luchtstroom efficiënter langs het frame vliegt. Die technieken komen ook met een prijskaartje, want de Bolide F HR 3D heeft een prijskaart van maar liefst €29.000,-.

RIDE Magazine

Om te reageren moet je ingelogd zijn.