Materiaalzone 
Fietstoerisme 
Van fietscomputer tot onderkleding: deze marginal gains worden gebruikt in de jacht op optimale aerodynamica
Materiaalzone Met het EK Wielrennen staat vandaag één van de grote tijdritafspraken van het seizoen op de planning. Reden genoeg voor coureurs en omkadering om tal van trucjes uit de kast te halen, op zoek naar ieder beetje aerodynamische winst. WielerFlits zet vijf opvallende marginal gains op een rij die in het profpeloton worden gebruikt in de jacht op optimale aerodynamica.
Het lijkt op het eerste oog misschien niet zo, maar zelfs wat voor onderkleding een coureur draagt, kan van invloed zijn op de aerodynamica. Sterker nog, met de juiste onderkleding kan een coureur efficiënter door de wind snijden. Daarom zien we de laatste jaren coureurs regelmatig onderkleding dragen – die soms wat weg heeft van een BH – met daarin een klein reliëf-patroon verwerkt ten behoeve van de aerodynamica.
Zo heeft onder meer Castelli een aerodynamisch ondershirt, terwijl ook de Rule 28 Aero Base Layer populair is in het profpeloton. Beide kledingstukken zorgen met een rib-patroon op de armen voor betere aerodynamische prestaties. Ook in tijdritpakken is tegenwoordig regelmatig een bepaald reliëf verwerkt ten behoeve van de aerodynamica. Al zijn kledingmerken daarmee vrij conservatief, omdat in UCI-regelgeving wordt gesteld dat modificaties aan de ruwheid van de oppervlakte kleding enkel het resultaat mogen zijn van het naaien, weven en assembleren van de stof. Door het in onderkleding te verwerken, wordt die regel ontweken.
Kleine fietscomputers
Aerodynamica draait om de luchtstroom zo efficiënt mogelijk rond de coureur te laten glijden. Dat draait om het frontaal oppervlak van de coureur, maar ook om alle andere onderdelen die in aanraking komen met de wind. Zo ook een fietscomputer. Alhoewel deze vaak tussen de extensies van het tijdritstuur is gemonteerd – en zich dus voor het frontale oppervlak van de coureur bevindt – is ook dit van invloed op de aerodynamica.
Fietscomputers worden vaak tussen het tijdritstuur gemonteerd – foto: Cor Vos
Reden voor ploegen en coureurs om ook daarin een aerodynamische afweging te maken en soms te kiezen voor kleinere fietscomputers, omdat dit minder impact heeft op de luchtstroom. Tegelijkertijd kan dat ook komen doordat de extensies van een tijdritstuur soms zo dicht op elkaar staan, dat er simpelweg geen ruimte tussen is voor een grotere fietscomputer.
1-by aandrijving
Waar het enkele jaren geleden nog not done was, zien we tegenwoordig steeds vaker 1-by aandrijving in het profpeloton. Hierbij wordt gebruik gemaakt van één voorblad in plaats van twee versnellingen bij het crankstel. Dat komt met enig aerodynamisch voordeel, evenals een gewichtsbesparing en betere mechanische efficiëntie.
Zo hoeft er geen voorderailleur meer gemonteerd te worden en is er een kettingblad minder. Alhoewel er vaak nog wordt gekozen een kettinggeleider te plaatsen, is deze kleiner dan een voorderailleur. Ook dat zorgt – net als de afwezigheid van het tweede kettingblad – weer voor een vermindering van de turbulentie, wat dus weer enige aerodynamische winst oplevert.
Ook kan er met een 1-by setup gekozen worden voor een groter kettingblad, waardoor de gebruiker op ‘kruissnelheid’ niet zijn kleinste kransje op de cassette hoeft te gebruiken. Dat leidt ertoe dat de ketting minder schuin komt te liggen, wat dan weer zorgt voor minder mechanische weerstand.
Aerodynamische banden
Zelfs banden zijn tegenwoordig verkrijgbaar in een aerodynamische variant, sinds Continental de Aero 111 lanceerde. Deze band ontwikkelde het bandenmerk samen met DT Swiss en aerodynamica-experts Swiss Side. De Aero 111 is aan het oppervlak voorzien van 48 holtes, wat de luchtstroom rond de band licht doorbreekt en zo op een gecontroleerde manier turbulentie creëert. Dat zorgt ervoor dat er aan de achterzijde van de band geen – of een kleiner – zog ontstaat, wat de totale luchtweerstand vermindert. Een dergelijk zog levert namelijk wat terugtrekkende kracht op, wat nu dus wordt verminderd.
Tegelijkertijd biedt Continental ook een speciale tijdritband aan, die lichter is en een wat ander rijgevoel geeft. Volgens het Duitse merk is de aerodynamische winst van de Aero 111 evident, maar zullen enkele atleten gebruik blijven maken van de tijdritband vanwege het andere rijgevoel dat deze biedt.
Radio’s op de borst
We zien het soms in wegwedstrijden, maar ook regelmatig in tijdritten: de plaatsing van radio’s op de borst, in plaats van op de rug. Door het kastje en de kabels voorin het pak van de tijdrijder te plaatsen, in plaats van achterin, wordt de verstoring van de luchtstroom achter de coureur minder met – inderdaad, wederom – een klein aerodynamisch voordeel ten gevolge.
Hier speelt ook nog een kleine veiligheidsoverweging mee: als coureurs vallen met de radio op de rug zou dit gevaarlijker zijn dan wanneer deze op de borst wordt gedragen. Een val op de rug met daarop een radio zou sneller kunnen leiden tot pijnlijke breuken, is de gedachtegang daarachter.
Om te reageren moet je ingelogd zijn.