Eindejaarslijstjes In de maand december blikt WielerFlits traditioneel terug op het afgelopen wielerseizoen met de reeks Eindejaarslijstjes. Wat waren de hoogte- en dieptepunten van het afgelopen jaar en welke renners verdienen nog een eervolle vermelding voor 2019? Iedere werkdag is er een nieuwe lijst met bijbehorende poll. Vandaag staat centraal: de beste knecht.

knecht (meervoud: knechten, knechts)
1 (m) mannelijke bediende
2 (m,v) (sport) wielrenner die tijdens de wedstrijd zijn kopman ondersteunt

Achter elk succes schuilt een hardwerkende groep renners, die de zeges van hun kopmannen mogelijk maken. Zonder hun ondersteuning is winnen over het algemeen niet mogelijk. Meestal is hun arbeid zichtbaar in de wegbereiding voor de massasprint of in de beslissende fase van een bergetappe, andere keren moet de televisie-uitzending nog beginnen als ze al kilometerslang op kop van het peloton hebben gesleurd.

Het zelfstandig naamwoord ‘knecht’ is zelfs gedefinieerd in de Dikke Van Dale, het bekendste verklarende woordenboek van het Nederlands: de wielrenner die tijdens de wedstrijd zijn kopman ondersteunt. Als synoniemen worden ook wel helper, waterdrager of het Franse domestique gebruikt. Hun werk wordt alom geprezen en we willen deze ondersteunende krachten dan ook graag voor het voetlicht brengen in onze reeks Eindejaarslijstjes.

Hoewel ook in het vrouwenpeloton rensters met een dienende rol onmisbaar zijn (denk aan Moniek Tenniglo, renster bij Mitchelton-Scott, bijvoorbeeld), beperken we ons tot het mannenwielrennen. De renners die in aanmerking komen voor een plaatsje in de lijst zijn talrijk en het samenstellen van een selectie bleek dan ook lastig genoeg! Uiteindelijk zijn we tot de volgende namen gekomen.

Dylan van Baarle

Voor de eerste kandidaat kijken we in de selectie van Team Ineos, dat met Egan Bernal en Geraint Thomas de bovenste treetjes van het Tourpodium bezette afgelopen zomer. Een belangrijke renner bij de totstandkoming van dat succes was Dylan van Baarle. De Nederlander koerst sinds vorig jaar bij de Britse sterrenformatie en zag in zijn eerste seizoen, tot zijn teleurstelling, een plekje in de felbegeerde Tourselectie aan zich voorbijgaan. Na zijn sterke optreden in het Critérium du Dauphiné kon de ploegleiding niet langer om hem heen, waardoor hij ditmaal wél van de partij was.

Van Baarle ontwikkelde zich in La Grande Boucle tot een van de belangrijkste krachten achter het succes van de Britse ploeg. Op het moment dat ploeggenoten Michał Kwiatkowski en Gianni Moscon in mindere vorm staken, stond de Nederlander op in bijvoorbeeld de etappe naar Valloire. Zijn optreden afgelopen seizoen leverde hem een driejarige contractverlenging op, waardoor hij tot zeker eind 2022 vastligt. “Dylan is echt een fantastische aanwinst gebleken”, zei Team Ineos-coach Tim Kerrison. “Hij is uitgegroeid tot een van de meest veelzijdige renners van het peloton.”

Belangrijkste uitslagen kopmannen in 2019*
Tour Down Under – 3e in het eindklassement met Wout Poels
Ronde van Romandië – 3e in het eindklassement met Geraint Thomas
Critérium du Dauphiné – 4e in het eindklassement + 1 ritzege met Wout Poels
Tour de France – 1e + 2e in het eindklassement met Egan Bernal en Geraint Thomas

Dylan van Baarle in de Touretappe naar Tignes – foto: Cor Vos

Jasper De Buyst

Wie ook een van de protagonisten was tijdens de Tour de France, was Caleb Ewan. Toen de Australiër afgelopen winter Mitchelton-Scott verruilde voor Lotto Soudal, had hij al dagsuccessen op zak in de Giro d’Italia en de Vuelta a España. Bij de Belgische ploeg wist hij zijn productie echter flink op te krikken. Eind 2019 staat de teller op zeven ritzeges in de grote ronden, waarvan liefst vijf afgelopen seizoen. Dat succes was mede toe te schrijven aan Jasper De Buyst, die de rol van lead-out vervulde voor de geduchte sprinter.

Eerst stond de Belg het sprintkanon bij in de Giro d’Italia, waar meteen twee etappezeges werden behaald. Daarna volgde met de Tour de belangrijkste afspraak van het jaar. “Die eerste Tourweek wordt het geen kwestie van 100, maar 105 procent te zijn”, zei De Buyst in aanloop naar de Franse ronde, waar hij zijn kopman mede naar drie etappezeges gidste. Het resulteerde in een contractverlenging, waardoor hij tot zeker eind ’22 voor de Belgische formatie rijdt. Ewan en Roger Kluge, de andere belangrijke lead-out, tekenden voor dezelfde periode bij.

Belangrijkste uitslagen kopmannen in 2019
Omloop Het Nieuwsblad – met Tim Wellens
Tour of Turkey – 1 ritzege met Caleb Ewan (DNS, etappe 5)
Giro d’Italia – 2 ritzeges met Caleb Ewan (DNF, etappe 15)
Tour de France – 3 ritzeges met Caleb Ewan + 1 ritzege met Thomas De Gendt
Bretagne Classic-Ouest France – met Tiesj Benoot (DNF)

Jasper De Buyst (l) in de laatste Touretappe – foto: Cor Vos

Tim Declercq

Als er een beeldhouwwerk van een knecht gemaakt zou moeten worden, dan komt Tim ‘El Tractor’ Declercq daarvoor misschien wel het meest in aanmerking. De manier waarop de goedlachse renner van Deceuninck-Quick Step kilometerslang het peloton kan aanvoeren, staat bij veel wielervolgers zonder twijfel op het netvlies. Handen in de remgrepen, voorovergebogen, en als het hard gaat met de tanden bloot en de andere renners als een lang lint achter zich aan. Dit jaar was hij onder meer een belangrijke kracht achter de successen van zijn ploeg in de Vuelta a España.

Het leverde hem een plekje op in de WK-selectie van België. Het beulswerk van Declercq is ook bij het wielerpubliek welbekend, want het leverde hem in 2018 én 2019 al de Kristallen Zweetdruppel op tijdens het Gala van de Kristallen Fiets. Ook de komende jaren zullen we de Belg veelvuldig op kop van het peloton zien sleuren, want Deceuninck-Quick Step legde hem al vast tot zeker einde 2021. “Vanaf het moment dat hij bij ons kwam rijden, voegde Tim kracht aan ons team toe”, lichtte teambaas Patrick Lefevere toe. “Hij is een echte teamspeler, die alles geeft voor zijn leiders.”

Belangrijkste uitslagen kopmannen in 2019
Omloop Het Nieuwsblad – met Zdeněk Štybar
Milaan-San Remo – met Julian Alaphilippe
Ronde van Vlaanderen – met Kasper Asgreen
Scheldeprijs – met Fabio Jakobsen
Parijs-Roubaix – met Philippe Gilbert + met Yves Lampaert (DNF)
Tour of California – 3e in het eindklassement met Kasper Asgreen + 3 ritzeges
Clásica San Sebastián – met Remco Evenepoel (DNF)
BinckBank Tour – 1 ritzege met Álvaro José Hodeg
Vuelta a España – 2 ritzeges met Gilbert en Jakobsen + 1 ritzege met Cavagna

Tim Declercq tijdens de BinckBank Tour – foto: Cor Vos

Laurens De Plus

In de verkiezing om de Kristallen Zweetdruppel haalde Tim Declercq het voor Laurens De Plus. De Belgische coureur had een belangrijk aandeel in de successen van Jumbo-Visma en vervulde een bepalende functie bij de podiumplek van Steven Kruijswijk in de Tour de France. En dat terwijl hij pas aan zijn eerste seizoen toe was bij de Nederlandse ploeg na drie seizoenen bij Quick-Step Floors. Hand in hand met Kruijswijk kwam hij over de aankomstlijn op de Champs-Élysées in Parijs. “Hij had een groot aandeel in de ploeg en mijn podiumplek”, prees de nummer drie van de Tour zijn helper.

Dat De Plus ook zelf kan winnen, bewees hij wel in de BinckBank Tour. Via een sterk optreden in de derde etappe rond Houffalize werkte hij zich op naar de top drie om vervolgens in de slotrit het laken naar zich toe te trekken. Ook in 2020 gaan we de Belg in actie zien tijdens de Tour de France, waar hij als superknecht moet fungeren voor kopmannen Tom Dumoulin, Steven Kruijswijk en Primož Roglič. In de toekomst moet De Plus zelf wellicht voor de resultaten in de grote rondes zorgen. “Ik denk dat Jumbo-Visma de ideale ploeg is om in die rol te groeien.”

Belangrijkste uitslagen kopmannen in 2019
UAE Tour – 1e in het eindklassement met Primož Roglič + 2 ritzeges
Tirreno-Adriatico – 1e in het eindklassement met Primož Roglič
Giro d’Italia – 3e in het eindklassement + 1 ritzege met Primož Roglič (DNF, etappe 7)
Tour de France – 3e in het eindklassement met Steven Kruijswijk + 4 ritzeges
Giro dell’Emilia – met Primož Roglič (DNF)
Tre Valli Varesine – met Primož Roglič (DNF)

Laurens De Plus (r) in de Touretappe naar Tignes – foto: Cor Vos

Dries Devenyns

Dries Devenyns was een van de renners die een kleine twee maanden geleden in de prijzen vielen tijdens het Gala van de Flandrien. In de verkiezing van Het Nieuwsblad werd de renner van Deceuninck-Quick Step niet verkozen tot beste wielrenner, maar wél tot beste ploegmaat van het jaar. Zijn werk kan namelijk op veel waardering rekenen van niemand minder dan Julian Alaphilippe. De Fransman eiste bij zijn onderhandelingen over een nieuwe overeenkomst zelfs dat hij alleen wilde bijtekenen als de Belgische coureur ook verlengde.

In zijn uiterst succesvol verlopen Tour de France (twee ritzeges + veertien dagen de gele trui) sliep Alaphilippe ook op de kamer met Devenyns. Het was slechts een van de momenten waarop de Belg zijn Franse kopman terzijde stond. Ook in de Waalse Pijl en Strade Bianche deelde hij in de feestvreugde. Als kers op de taart eindigde Alaphilippe als tweede in de UCI World Ranking, alleen Primož Roglič moest hij boven zich dulden. En dat contract? Teambaas Patrick Lefevere kon de Fransman geruststellen: ook in 2020 zal hij ploegmaten blijven met Devenyns.

Belangrijkste uitslagen kopmannen in 2019
Tour Down Under – 1 ritzege met Elia Viviani
Cadel Evans Great Ocean Road Race – Elia Viviani
UAE Tour – 1 ritzege met Elia Viviani
Strade Bianche – met Julian Alaphilippe
Ronde van het Baskenland – 1 ritzege met Julian Alaphilippe
Waalse Pijl – met Julian Alaphilippe
Ronde van Zwitserland – 2 ritzeges met Elia Viviani + 1 ritzege met Yves Lampaert
Tour de France – 2 ritzeges met Julian Alaphilippe + 1 ritzege met Elia Viviani
Clásica San Sebastián – met Remco Evenepoel

Julian Alaphilippe waardeert het werk van Devenyns – foto: Cor Vos

David Gaudu

In de afgelopen Tour de France had het er lange tijd alle schijn van dat Thibaut Pinot op weg was naar een mogelijke eerste eindzege. Daarbij was zijn ploegmaat David Gaudu een belangrijke steun en toeverlaat, zoals in de veertiende etappe naar de Tourmalet. Op de mythische beklimming maakte de jonge Fransman veel indruk. Tot de laatste drieënhalve kilometer voerde hij de groep favorieten aan, waarna uiteindelijk zijn kopman met een snedige aanval het werk van de jongeling afmaakte. “Onze ploeg, vooral Gaudu, was uitstekend”, reageerde Pinot. “David is de toekomst.”

Hoewel de Tour de France in tranen eindigde voor Pinot in de etappe naar Tignes, bevestigde Gaudu zijn talent door in het jongerenklassement tweede te eindigen achter Egan Bernal. Over zijn contract hoefde de nu 23-jarige renner zich geen zorgen te maken, want vorig jaar al brak Groupama-FDJ het contract van de nu 23-jarige renner open waardoor hij tot zeker einde 2020 bij de ploeg rijdt. Dat een veelbelovende carrière in het verschiet ligt, is wel duidelijk: in de Ronde van Romandië was hij bijvoorbeeld al vijfde en de Ronde van Lombardije besloot hij op een knappe elfde plek.

Belangrijkste uitslagen kopmannen in 2019
Critérium du Dauphiné – 5e in het eindklassement met Thibaut Pinot
Tour de France – 1 ritzege met Thibaut Pinot

David Gaudu in de Touretappe naar de Tourmalet – foto: Cor Vos

Tony Martin

Tony Martin is de tweede en laatste Jumbo-Visma renner in deze lijst, die we met nog drie à vier renners van de geel-zwarte brigade hadden kunnen vullen. Denk aan Amund Grøndahl Jansen en Mike Teunissen, die ook hun aandeel hadden in de successen van Dylan Groenewegen. Of Sepp Kuss en George Bennett in de bergetappes. De keuze is uiteindelijk op de Duitse Panzerwagen gevallen. Ontelbare kilometers sleurde de viervoudige wereldkampioen tijdrijden op kop van het peloton en zette daarbij tevens zijn eigen ambities als tijdrijder opzij.

Martin zagen we vooral in actie in rittenkoersen en zijn aanwezigheid stond bijna garant voor succes. Eerst beleefde hij de eindzeges in de UAE Tour, Tirreno-Adriatico, Ronde van Romandië, Vierdaagse van Duinkerke en ZLM Tour van dichtbij. Eind juni stelde hij zijn negende nationale titel op de tijdrit veilig om vervolgens naar de Tour de France af te reizen. Liefst vier etappezeges veroverde de ploeg, voordat Martin naar huis werd gestuurd na een akkefietje met Luke Rowe. Ook was hij betrokken bij de totstandkoming van de eindzege van Primož Roglič in de Vuelta a España.

Belangrijkste uitslagen kopmannen in 2019
UAE Tour – 1e in het eindklassement met Primož Roglič + 2 ritzeges
Tirreno-Adriatico – 1e in het eindklassement met Primož Roglič
Ronde van Romandië – 1e in het eindklassement + 3 ritzeges met Primož Roglič
Tour de France – 3e in het eindklassement met Steven Kruijswijk + 4 ritzeges (DSQ, etappe 17)
Vuelta a España – 1e in het eindklassement met Primož Roglič + 1 ritzege (DNF, etappe 19)

Tony Martin in de Touretappe naar Toulouse – foto: Cor Vos

Antonio Pedrero

Bij Movistar, dat met Richard Carapaz de Giro d’Italia won, vinden we Antonio Pedrero in aanmerking komen voor de titel van beste knecht. Natuurlijk hadden we hier ook kunnen kiezen voor Marc Soler, maar de Spanjaard bewees Nairo Quintana niet bepaald een dienst in de Vuelta-etappe naar Cortals d’Encamp (en wellicht is hij zelf inmiddels de functie van knecht ook wel ontgroeid). Pedrero maakte vooral grote indruk in de Giro d’Italia, waar hij kopman Carapaz door de moeilijke momenten heen sleepte zoals in de beruchte Mortirolo-etappe.

Goed nieuws kreeg de Spaanse renner tijdens de Tour de France toen Movistar zijn contract verlengde tot einde 2021, waarmee hij verzekerd was van een vijfde en zesde seizoen bij de ploeg. Later in het seizoen had hij opnieuw een belangrijke rol als helper in de Vuelta a España. Die ronde legde de ploeg geen windeieren met een tweede en vierde plaats in het eindklassement. Zien we Pedrero komend seizoen, door de vele personele wisselingen in de Spaanse ploeg, nieuwkomer Enric Mas naar grote hoogten helpen?

Belangrijkste uitslagen kopmannen in 2019
Giro d’Italia – 1e in het eindklassement + 2 ritzeges met Richard Carapaz
Vuelta a España – 2e in het eindklassement met Alejandro Valverde + 2 ritzeges

Antonio Pedrero (l) in de Girorit naar Como – foto: Cor Vos

Maximiliano Richeze

Wat voor Jumbo-Visma geldt, geldt ook zeker voor Deceuninck-Quick Step: ook andere knechten uit de Belgische formatie hadden niet misstaan in deze lijst, denk aan Michael Mørkøv en Fabio Sabatini. We hebben gekozen voor Maximiliano Richeze als derde en laatste renner uit The Wolfpack, vanwege zijn geweldige lead-outs. Hoewel de Argentijn in maart alweer 37 jaar wordt, is hij nog altijd van onschatbare waarde voor zijn kopmannen. In de Tour de France hielp hij Elia Viviani aan zijn eerste ritzege in de Franse ronde.

Ook loodste hij Fabio Jakobsen naar zijn eerste overwinning in een grote ronde. In de Vuelta-etappe naar El Puig wist de Nederlandse kampioen in de massasprint Sam Bennett achter zich te houden. “We hebben de finale gedomineerd”, zei Jakobsen na de finish. “Richeze deed een geweldige lead-out.” Bij Deceuninck-Quick Step kunnen ze niet langer op de kwaliteiten van de Argentijn rekenen, want die vertrekt naar UAE Emirates. Daar wordt hij herenigd met Fernando Gaviria. Die stak vast de loftrompet: “Max heeft de ervaring en capaciteiten om voor een ideale lead-out te zorgen.”

Belangrijkste uitslagen kopmannen in 2019
Tirreno-Adriatico – 2 ritzeges met Julian Alaphilippe + 1 ritzege met Elia Viviani
Milaan-San Remo – met Julian Alaphilippe
Tour of Turkey – 1 ritzege met Fabio Jakobsen
Tour of California – 3 ritzeges
Tour de France – 2 ritzeges met Julian Alaphilippe + 1 ritzege met Elia Viviani
Vuelta a España – 2 ritzeges met Gilbert en Jakobsen + 1 ritzege met Cavagna

Maximiliano Richeze in de laatste Vuelta-etappe – foto: Cor Vos

Gianni Vermeersch

Na het sterke jaar van Mathieu van der Poel moet natuurlijk ook bij Corendon-Circus een sterke knecht worden gezocht. Dan opteren we voor Gianni Vermeersch. De wegrenner/veldrijder was de meest opvallende renner in de groep die ging sprinten voor de overwinning in Gent-Wevelgem, waar hij zijn kopman Van der Poel tot in de diepe finale bijstond. “Ik wist wel dat ik mijn mannetje kon staan op de weg, maar niet op dit niveau.” Na dat sterkte optreden zag hij zijn wens om geselecteerd te worden voor de Ronde van Vlaanderen in vervulling gaan.

In het tweede Monument van het seizoen was Vermeersch één van de Corendon-Circus-pionnen op wie Van der Poel rekenen kon in de finale. Winnen deed de Nederlander toen niet, maar later wél in de Brabantse Pijl en de Amstel Gold Race. Ook daar was Vermeersch van de partij. In de Limburgse heuvels kon de Belgische coureur Van der Poel afzetten aan de Gulpenerberg. Dat hij ook zelf korte uitslagen kan rijden, bleek later in het seizoen wel met zijn tweede plaats in de Druivenkoers-Overijse en de Grote Prijs Jef Scherens.

Belangrijkste uitslagen kopmannen in 2019
Grand Prix de Denain – met Mathieu van der Poel
Gent-Wevelgem – 4e met Mathieu van der Poel
Ronde van Vlaanderen – 4e met Mathieu van der Poel
Brabantse Pijl – met Mathieu van der Poel
Amstel Gold Race – met Mathieu van der Poel

Gianni Vermeersch tijdens de Amstel Gold Race – foto: Cor Vos

* in de uitslagen hebben we de resultaten opgenomen van wedstrijden waarin de knechten hun kopmannen naar een korte klassering zagen rijden. In de ene wedstrijd kunnen knechten een belangrijkere rol hebben vertolkt dan de andere. Tussen haakjes staan opgaves van de knechten met de betreffende etappe erbij.