Youri IJnsen

• dinsdag 28 mei 2024 om 09:00

Wie de namen Závod Míru of Course de la Paix Grand Prix Jeseníky voorbij ziet komen, zal wellicht snel doorscrollen. Het zijn ook gangbare namen voor een wedstrijd die we beter kennen als de Vredeskoers. Een wedstrijd met een heel lange en bijzondere geschiedenis. WielerFlits neemt je mee.

De historie van de Vredeskoers an sich loopt al heel lang terug. Die wedstrijd werd namelijk kort na de Tweede Wereldoorlog in het leven geroepen achter het IJzeren Gordijn. De koers vond steevast plaats in Oost-Duitsland, Polen en – net zoals nu – Tsjechië. Daarbij werden in ieder geval altijd de hoofdsteden aangedaan: Oost-Berlijn, Praag en Warschau. Tijdens de Koude Oorlog was de Vredeskoers ook de tegenhanger van de immens populaire Ronde van Frankrijk. De wedstrijd genoot toen vooral bekendheid als Internationale Friedensfahrt of Course de la Paix. Er zijn in de geschiedenis tientallen boeken over geschreven.

Wesemann is recordhouder; namens Telekom won hij in 2003 voor het laatst – foto: Cor Vos

De eerste twee edities van deze koers werden verreden in 1948, waarbij er eerst van Warschau naar Praag gereden werd en later dat jaar vice versa. August Prosinek uit Joegoslavië won de eerste van de twee, zijn landgenoot Alexander Zoric was in de omgekeerde richting de beste. In de jaren daarna wisten vooral renners uit Denemarken de eindzege voor zichzelf op te strijken. De later tot Zwitser geneutraliseerde Steffen Wesemann (daarvoor uitkomend voor Duitsland) is recordhouder. Hij won deze koers tussen 1992 en 2003 liefst vijf keer. Piet Damen (1958) en Marcel Maes (1967) zorgden voor de tot dan toe enige Nederlandse en Belgische eindzege.

Omdat de Vredeskoers zich afspeelde in het Oostblok, zien we op die erelijst vooral veel Duitsers, Tsjechen, Polen en renners uit de voormalige Sovjet-Unie. Enkele bekende namen zijn die van meervoudig winnaar van een Tourrit Jean-Pierre Danguillaume (een Fransman), olympisch kampioenen Sergei Soukhoroutchenkov en Olaf Ludwig (beiden wonnen tweemaal) en Jens Voigt (die won in 1994). Nog een opvallende naam is die van Klaus Ampler, die zegevierde in 1963. Diens zoon Uwe won de koers later ook nog vier keer, van 1987 tot en met 1989 en nog een keer in 1998. Ook Ryszard Szurkowski won vier keer in de jaren tussen 1970 en 1975.

Serguei Soukhoroutchenkov – foto: Cor Vos

De Pool – die op 1 februari 2021 overleed en bij de aanslagen op het World Trade Centre van 11 september in de Verenigde Staten zijn zoon Norbert verloor – werd in 1973 wereldkampioen bij de amateurs, de categorie die we nu kennen als de beloften. Dat laatste feit laat goed zien waarom de erelijst zo ‘gekleurd’ is. In het voormalige Oostblok was profsport niet toegestaan. Vandaar ook dat bijvoorbeeld Ludwig en Ampler op 30-jarige leeftijd nog hun profdebuut maakten. Beiden deden dat in 1990, het jaar na de val van de Berlijnse Muur. De Vredeskoers was daarom jarenlang de belangrijkste afspraak op de kalender voor de niet-wielerprofs.

Pas in 1996 stonden er voor het eerst profteams aan de start. De koers zou daarna nog tien jaar bestaan. In 2004 won wijlen Michele Scarponi het eindklassement, het jaar erop zou de koers voor het eerst deel uit maken van de UCI Europe Tour. Die editie werd gecanceld, een jaar later stond de Vredeskoers als een UCI 2.HC-koers op de kalender. Giampaolo Cheula won en werd daarmee de laatste winnaar op de erelijst. De koers ging ter ziele. In 2013 keerde ze echter terug op de kalender én bleef het bij haar roots. Er werd een doorstart gemaakt als UCI 2.2U-wedstrijd, een koers uitsluitend voor beloften. Het bleek een succes.

Pogacar soleerde in 2018 met een straf nummer naar winst – foto: Jan Brychta/Vredeskoers 2018

Toms Skujiņš zette de revival van de Vredeskoers in de laatste rit naar zijn hand. Jan Hirt en Luka Pibernik mochten mee het podium op. Een jaar later zegevierde Samuel Spokes namens Etixx, toentertijd opleidingsploeg van wat nu Soudal Quick-Step is. Sinds 2015 maakt deze wedstrijd deel uit van de UCI Nations Cup U23, een serie zware wedstrijden voor landenteams. Vanaf dat jaar wonnen alleen nog maar klinkende namen: David Gaudu, de betreurde Bjorg Lambrecht, tweevoudig Tour de France-winnaar Tadej Pogačar, Andreas Leknessund, Filippo Zana en Lennert Van Eetvelt. Vorig jaar won Antoine Huby. Al deze renners kwamen of komen inmiddels uit als prof.

Laatste tien winnaars Vredeskoers
2023: Antoine Huby
2022: Lennert Van Eetvelt
2021: Filippo Zana
2020: geen editie vanwege corona
2019: Andreas Leknessund
2018: Tadej Pogačar
2017: Bjorg Lambrecht †
2016: David Gaudu
2015: Gregor Mühlberger
2014: Samuel Spokes
2013: Toms Skujiņš

In het seizoen 2024 is de Vredeskoers van donderdag 30 mei tot en met zondag 2 juni.