Met het afscheid van Sven Nys heeft de veldritsport een tijdperk afgesloten en dus staat er dit nieuwe seizoen heel wat te veranderen. Wereldkampioen Wout van Aert heeft al bewezen dat hij in polepositie ligt om de fakkel over te nemen van de Kannibaal van Baal, maar ook Mathieu van der Poel, Europees kampioen Lars van der Haar en een hoop andere renners staan te trappelen om het beste van zichzelf te geven. WielerFlits zet alles wat je moet weten over het nieuwe seizoen op een rij.

Welke klassementen zijn er?

Het meest tot de verbeelding sprekende klassement is en blijft de Wereldbeker veldrijden, voluit de Telenet UCI Cyclo-cross World Cup. Dat is het klassement met een international karakter, zowel qua deelnemersveld als qua locaties waar de manches worden verreden. De voorbije jaren leek de Wereldbeker echter op een zijspoor te zijn gekomen, met op een bepaald moment slechts zes manches – waarvan drie in België – op de kalender. Onder impuls van UCI-veldritcoördinator Peter Van den Abeele is daar verandering in gekomen. Komend seizoen is de Wereldbeker drie keer te gast in België, twee keer in de Verenigde Staten en Nederland en een keer in Duitsland en Italië. Bovendien staan alle toppers aan het vertrek en is er liefst 160.000 euro aan prijzengeld te verdienen. Enkel de top-50 van de UCI-ranking komt daarvoor in aanmerking, aangezien alleen zij startrecht hebben. Telenet Play Sports zorgt in België voor de live-uitzendingen en ook via het Youtube-kanaal van de UCI worden beelden verspreid.

Als we op zoek gaan naar het regelmatigheidsklassement met de meest rijke traditie, dan komen we snel uit bij de Hansgrohe Superprestige. Dit klassement staat al sinds 1983 op de kalender – de Wereldbeker sinds 1993 – en had in zijn beginjaren eveneens een redelijk internationaal karakter. Nu slaagt de organisatie er nog steeds in om jaar na jaar alle wereldtoppers aan het vertrek te krijgen, maar liefst zeven van de acht manches vinden in België plaats. Alleen de opener in het Drentse Gieten zorgt voor de uitzondering op de regel. Men wijkt ook een keer uit naar Wallonië voor de cross in Spa-Francorchamps, waar het zwaartepunt van de Superprestige ligt. De crossen die tot dit klassement behoren staan eigenlijk allemaal bekend als zeer lastige wedstrijden, met de nodige hoogtemeters en modderpartijen. Vandaar misschien dat Sven Nys met maar liefst dertien eindoverwinningen het record bezit. In dit klassement strijden de renners voor 72.500 euro, en dit alles is live te volgen via afwisselend Sporza en Telenet Play Sports.

De Wereldbeker veldrijden brengt een internationaal peloton op de been – Foto: Marcel Koch

De DVV Verzekeringen Trofee is het derde klassement dat al jaren hoog in aanzien staat. De naam doet misschien niet meteen een belletje rinkelen en dat is niet onlogisch. De organisatie koos de voorbije jaren immers om de haverklap voor een nieuwe naamsponsor. Tussen 1987 en 2011 ging dit klassement door het leven als de Gazet van Antwerpen-trofee, van 2012 tot en met vorig seizoen werd dat de Bpost bank trofee. Op dit moment is DVV Verzekeringen dus naamsponsor van de trofee die dankzij zijn acht manches op het grondgebied van onze zuiderburen meteen ook de meest Vlaams getinte van de drie is. Dat geldt ook voor het rennersveld, want zelfs de Nederlanders waren de afgelopen jaren niet altijd present: voor zowel Lars van der Haar als Mathieu van der Poel duurde het tot vorig seizoen voordat zij een vast contract tekenden. Het prijzengeld (96.400 euro) ligt daarentegen een stuk hoger dan bij de Superprestige. Goed nieuws voor de Belgen én Nederlanders: alle crossen zijn live te zien op Sporza.

Nieuw dit seizoen zijn de zes zogenaamde BRICO-crossen. Deze wedstrijden behoorden de afgelopen jaren niet tot een serie, werden niet live op televisie uitgezonden en dreigden op die manier definitief te verdwijnen. Ook de toppers waren niet overal present, enkel de inmiddels gestopte Sven Nys liet zich altijd en overal aan het publiek zien. Het was ex-Superprestige-gezicht Chris Mannaerts die met het idee kwam om deze – vijf Vlaamse en met het Zeeuws-Vlaamse Hulst ook één Nederlandse – crossen te bundelen in een serie en live op het Vlaamse VTM te brengen. Er wordt geen klassement opgemaakt. Garantie op deelname van alle toppers in alle manches kan men op dit moment (nog) niet bieden, maar met de verzekerde deelname van beloftewereldkampioen Eli Iserbyt hebben deze BRICO-crossen alvast een primeur. De amper 18-jarige Iserbyt zal de andere klassementen immers nog bij de beloften afwerken. Hij is dan ook slechts toe aan zijn tweede seizoen als belofte.

Tot slot zijn ook de Soudal Classics vermeldenswaardig. Door organisatiebureau Golazo werden deze zeven “klassiekers” samengebracht met een overkoepelende naam, maar men maakt eveneens geen klassement op. Wel worden ze alle zeven live op Sporza uitgezonden. Het leuke is dat ook hier de profs samen met de beloften rijden, wat vaak een extra vermakelijke strijd oplevert. Dat komt in geen enkel ander klassement voor. Gelijkaardige klassementen in het buitenland zijn de Tsjechische TOI TOI cup of de Zwitserse EKZ Cross Tour.

De Vlaamse crossen, zoals die van de Hansgrohe Superprestige, zijn vaak het zwaarst – Foto: Gauthier

Wat heeft de zomer gebracht?

Voor we kunnen vooruitblikken naar het komende veldritseizoen, is het interessant om te bekijken wat de crossers de voorbije maanden hebben gepresteerd op de weg of de mountainbike. Conclusie is dat de modderduivels het daar buitengewoon goed hebben gedaan.

Dankzij hun status van UCI Continental team, was het geen enkel probleem voor ploegen als Crelan-Vastgoedservice, Telenet-Fidea, Marlux-Napoleon Games, ERA-Circus of Beobank-Corendon om startrecht af te dwingen voor de Belgische UCI 2.1- en 1.1-wedstrijden, maar beginnen deden de teams in de Baloise Belgium Tour (2.HC). Wout van Aert was daar de uitblinker van dienst. De wereldkampioen veldrijden deed ieders mond openvallen door met overmacht tijdritkanon Tony Martin van winst in de proloog te houden. In het eindklassement kwam hij op plek acht terecht, nadat de koninginnenrit in laatste instantie geen doorgang vond. Verderop deze zomer zou Van Aert nog meer indruk maken met een tweede plek in de Ster ZLM Tour bovenop La Gileppe en Dwars door het Hageland, een negende plaats op het Belgisch kampioenschap en winst in de nationale wedstrijden van Puivelde en Deurne en recent ook de Schaal Sels (1.1); een wedstrijd over onverharde wegen. Het moge duidelijk zijn dat Van Aert die lijn komend veldritseizoen wil doortrekken.

Ook ploegmakker Tim Merlier deed het verre van slecht op de weg. Vijfde in de Ronde van Limburg en negende in Halle-Ingooigem waren al knappe uitslagen, maar dat hij ook in staat was om renners als Timothy Dupont en Marcel Sieberg te kloppen na 190 lastige kilometers in de GP Stad Zottegem (1.1), had niemand verwacht. “Ikzelf was nog het meest verrast”, bekent de 23-jarige Merlier aan WielerFlits. “Ik had wel het gevoel dat ik in goeden doen was teruggekeerd van onze stage, maar dat die conditie zou volstaan om een koers te winnen tegen zulke sterke renners had ik nooit voor mogelijk gehouden. Des te meer omdat ik eigenlijk minder op de weg heb gefocust dan andere jaren. Ik heb veel minder op de weg gereden, in de hoop iets frisser aan het crossseizoen te kunnen beginnen. Je ziet dat bij wel meer crossers voorkomen. Al is zo’n goede prestatie op de weg is natuurlijk wel goed voor je moraal, het is zeker geen garantie op gelijkaardige prestaties in het veld.”

Tim Merlier zette in de GP Stad Zottegem een massasprint naar zijn hand – Foto: Rudie Ottens

De renners van Marlux-Napoleon Games zochten het iets verder. Zij kwamen deze zomer met een selectie aan het vertrek van de Ronde van Slowakije (2.2). Kempenaar Kevin Pauwels deed daar een moedige poging om – in navolging van Van Aert – ook een proloog te winnen, maar kwam één seconde tekort ten opzichte van de Nederlander Dennis Bakker. Op een iets lager niveau wist Pauwels wel de slotrit in de Ronde van Luik te winnen. Ook vermeldenswaardig zijn de prestaties van Laurens Sweeck (ERA-Murprotec) in de beloftekoers Tryptique Ardennais. Sweeck was daar de beste in de proloog én de derde etappe. Gianni Vermeersch, de West-Vlaming die afgelopen zomer tijdelijk de kleuren van Veranda’s Willems verdedigde, pakte uit met de dichtste ereplaats in de Omloop Het Nieuwsblad voor beloften en top 10-plaatsen in de GP Cerami en GP Jef Scherens. Corné van Kessel reed zich dan weer een keer in de top-10 van een rit in de Oberösterreichrundfahrt (2.2) en Stan Godrie eindigde in de Arnhem Veenendaal Classic op een zesde plek.

Toch verkiezen niet alle veldrijders per se een voorbereiding op de weg. Mathieu van der Poel van Beobank-Corendon zocht bijvoorbeeld – ondanks winst in Beringen – zonder veel succes de mountainbike op, Tom Meeusen (rijdend voor het door Sven Nys geleide Telenet-Fidea) en Wietse Bosmans (BKCP-Corendon) reden zich in de top-10 van het BK. Klaas Vantornout is een uitzondering die zich in beide disciplines niet op de voorgrond toonde, maar dat hoeft volgens de ex-Belgisch kampioen geen nadeel te zijn. “Ik ben inmiddels al 34 jaar oud, dus heb ik genoeg ervaring om te weten hoe ik mijn voorbereiding moet aanpakken”, vertelt de West-Vlaming van Marlux-Napoleon Games aan WielerFlits. “Ik heb heel weinig gekoerst, maar mij – net als enkele anderen – op een groot aantal zomerstages gericht. Mijn lichaam reageert daar nog altijd het beste op en ik ben ervan overtuigd dat je ook op die manier kan meespelen aan de veldrittop. Dat heb ik in het verleden toch al bewezen.”

Mathieu van der Poel probeerde het even op de mountainbike – Foto: Marcel Koch

Er werd de voorbije weken ook al een aantal keer gecrost. Eind augustus kruiste Rob Peeters (Crelan-Vastgoedservice) een eerste keer de degens met onder andere ploegmaat Jens Adams en de Nederlandse ouderdomsdeken Thijs Al in de Chinese hoofdstad Peking. Peeters won een van de twee crossen, de tweede was voor de Zwitser Marcel Wildhaber. De eerste grote afspraak vond echter pas vorige week plaats, op de Muur van Geraardsbergen. Wout van Aert trok op de heilige grond de zege naar zich toe, na een wel zeer spannende strijd met Michael Vanthourenhout en Klaas Vantornout (beide Marlux-Napoleon Games). Niet veel later trok het veldritpeloton richting de Verenigde Staten, voor twee opwarmertjes voorafgaand aan de Wereldbekers in Las Vegas en Iowa. Steve Chainel (Cross Team by G4) zorgde op de terreinen van Trek in Waterloo voor een stunt, door liefst zeven Telenet-Fidea-renners te kloppen. Een dag later deed wereldkampioen Van Aert dat nummertje met bravoure over. Intussen greep Vantornout zijn eerste zege in het Zwitserse Baden.

Wie zijn de absolute toppers?

Met het afscheid van Sven Nys in maart 2016 heeft de veldritsport een tijdperk afgesloten en dus staat er heel wat te veranderen. Toch lijkt de kans dat we opnieuw een alleenheerser krijgen groot. Wout van Aert nam die rol het afgelopen seizoen al voor een groot deel op zich. De slechts 21-jarige Van Aert pakte namelijk uit met een Grand Slam, die in het verleden enkel door Nys gerealiseerd was: winst in de Wereldbeker, Superprestige, Bpost bank trofee, BK én WK in eenzelfde seizoen. Enkel in het Europees kampioenschap was niet hij, maar Nederlander Lars van der Haar baas. Beter doen dan toen wordt moeilijk voor Van Aert, al gelooft ploegmaat Merlier erin. “Ik durf gerust stellen dat Wout beter is dan vorig jaar. Dat heb ik al aan den lijve gevoeld. Die Grand Slam kan zelfs opnieuw lukken, zeker omdat zijn grote concurrenten door hun blessures bij voorbaat al bijna zijn afgeschreven voor de klassementen en Wout in hun afwezigheid al een voorsprong kan uitbouwen. Als het moment zich voordoet, hoop ik hem daarbij te helpen, al krijg ik die opdracht niet specifiek mee van de ploeg.”

Bevestigt wereldkampioen Wout van Aert zijn rol als opvolger van Sven Nys? – Foto: Marcel Koch

Op basis van de uitslagen van de voorbije jaren, is er één man die op regelmatige basis weerwerk kan bieden tegen Van Aert: Nederlands kampioen Mathieu van der Poel. Een probleem: net als vorig jaar mist hij het seizoensbegin door knieproblemen. Eind juni werd de amper 21-jarige klasbak geopereerd aan zijn beide knieën. In de rechterknie werd een scheurtje in het dekblad verholpen, aan de linkerkant veroorzaakte wrijving tussen een pees en het kraakbeen een lichte ontsteking. Ook die knie werd dus operatief behandeld. Van der Poel mocht daarna niet meteen de fiets op, waardoor hij de nodige trainingsachterstand opliep. Intussen heeft Mathieu tegenover onze site kennen gegeven dat zijn conditie sneller terug komt dan verwacht en dat een comeback op 2 oktober in Gieten realistisch is. De veldritwereld – zelfs Van Aert – kijkt reikhalzend uit naar die datum, want dankzij zijn uitmuntende techniek zorgt Van der Poel altijd voor het nodige spektakel. Hem kennende zal het niet lang duren vooraleer hij weer meedoet om de prijzen, al liggen enkel de Superprestige en de Bpost bank trofee nog voor hem open.

Net daaronder plaatsen we Europees kampioen Lars van der Haar. Tot 8 november van vorig seizoen was de 25-jarige Van der Haar de enige die de maat had kunnen nemen van alleswinner Van Aert. Dat gebeurde in de Wereldbeker van Valkenburg, het EK en de Niels Albert-cross in Boom. Voeg daar nog de Nacht van Woerden bij en je hebt alle successen van Van der Haar in 2015 op een rijtje. De jonge renner van Giant-Alpecin (vanaf 1 januari Telenet-Fidea) heeft echter een belangrijke beperking: hij is niet zo veelzijdig als zijn twee kompanen. Van der Haar moet het vaak hebben van de snelle, droge omlopen met liefst ook een aantal explosieve hellinkjes. Vanaf dat er veel modder of enkele loopstroken aan te pas komen, durft hij het wel eens laten afweten. Benieuwd of de Woudenberger, die vanaf januari getraind wordt door Sven Nys, dit seizoen nog een stap extra vooruit zet. De kans is groot dat we daar nog even op moeten wachten, aangezien hij momenteel nog buiten strijd is met een ontsteking aan een pees die vastzit aan zijn hamstring. Net als Van der Poel, zou hij in Gieten weer van de partij zijn voor de openingscross van de Superprestige.

Wat kunnen de subtoppers?

De subtoppers kunnen we opdelen in twee grote categorieën. Enerzijds hebben we een aantal renners die al langer meedraaien in de veldritwereld en nu dreigen te worden overruled door de jonge garde. Anderzijds is het ook uitkijken naar de talenten die tot dezelfde leeftijdscategorie behoren als Van Aert, Van der Poel en Van der Haar, maar net dat tikkeltje tekort komen om hen op regelmatige basis het vuur aan de schenen te leggen. Elk hebben ze hun eigen recept om het de toppers lastig te maken.

Vantornout wist al een keer te winnen, maar kan hij dat ook tegen de toppers? – Foto: Steffen Müssiggang

De 32-jarige Kevin Pauwels is de vaandeldrager van de ervaren generatie. Pauwels pikt ieder jaar wel zijn crossje mee en focust zich meestal op de Wereldbeker, die hij al tweemaal won. Ook de snelle Belgen Tom Meeusen (28) en Jim Aernouts (27), Zwitser Julien Taramarcaz (28), onze landgenoot Thijs van Amerongen (30), Tsjech Radomir Simunek (33), Fransen Steve Chainel (33) en Francis Mourey (36) en de 34-jarige Klaas Vantornout kunnen we hierbij plaatsen. “Het is duidelijk dat een nieuwe leeftijdscategorie de cross aan het inpalmen is. Het wordt heel moeilijk om die jonge mannen eens te kloppen”, vertelt Vantornout. “Onze generatie mag heel blij zijn dat we niet onze hele carrière tegen die mannen hebben moeten crossen, want ze zijn gewoon veel te sterk. Het is onmogelijk om iedere cross tegen die hen te knokken voor de zege, dus is het zaak om je toe te leggen op enkele specifieke wedstrijden die je heel goed liggen. Iedereen moet dat maar voor zichzelf uitmaken. Bij mij zijn dat dan de zwaardere crossen zoals Ronse, de Koppenberg en Gavere. Daar moet ik het hen echt lastig kunnen maken.”

In de leeftijdscategorie van Van Aert, Van der Poel en Van der Haar vinden we nog meer talent. De 23-jarige Laurens Sweeck is de enige van deze jongens die zijn sterke prestaties al kon bekronen met winst in een klassementscross (vorig jaar in Sint-Niklaas). De sterk klimmende ex-wereldkampioen bij de beloften Michael Vanthourenhout (23) en modderduivel Toon Aerts (23) hebben ook al een profzege beet en houden van zware kost. Stan Godrie (23), David van der Poel (24) en Corné van Kessel (25), Fransman Clément Venturini (23) en de 23-jarige Belgen Gianni Vermeersch en Tim Merlier zouden op de snelle, vlakke omlopen een aantal keer moeten kunnen wedijveren met de toppers. “Dat zijn de crossen waar het voor mij en veel van mijn leeftijdsgenoten moet gebeuren”, geeft Merlier aan. “Je ziet vaak pelotonvorming in bijvoorbeeld Gieten, Hamme, Heusden-Zolder of Loenhout. Dan wordt het een tactische wedstrijd, waarin niet noodzakelijk de sterkste in koers wint. Je kan daarvan proberen te profiteren. Ik weet van mezelf dat ik ook heel snel ben in de sprint, dus heb ik ook dat wapen nog eens achter de hand.”

Voor Eli Iserbyt (18), regerend wereldkampioen bij de beloften, komt dit seizoen wellicht nog te vroeg. De veldritploegen vochten in het voorjaar nog een hevige strijd om, volgens hen, het grootste talent dat de beloftecategorie op dit moment rijk is. Marlux-Napoleon Games bood Iserbyt uiteindelijk de hoogste som en had beet. Vooralsnog is niet 100 procent duidelijk waar Iserbyt zich zal meten met de profs, maar in enkele BRICO-crossen en Soudal Classics zou hij in ieder geval van de partij zijn. In de overige klassementen showt Iserbyt zijn trui bij de beloften. Europees kampioen bij de beloften Quinten Hermans (21) pakt het op een vergelijkbare manier aan.

Laurens Sweeck is een van de jonge wolven die het Van Aert lastig moet maken – Foto: Marcel Koch

Welke crossen mag je niet missen?

Het is geen geheim dat crossen met veel spektakel een hoge lastigheidsgraad het best in de smaak vallen bij het publiek. Dan denken we in de eerste plaats aan crossen met veel hoogtemeters, zoals die op de Koppenberg (1 november), in Gavere (13 november) en Namen (18 december), maar bij uitstek de wedstrijden in Ronse (9 oktober), Zonhoven (16 oktober) en Valkenburg (23 oktober). Het leuke aan die laatste drie wedstrijden is dat je als toeschouwer ter plaatse een fantastisch overzicht van de omloop krijgt en de renners over een groot gedeelte van de omloop aan het werk kan zien. “We spreken hier over de klassiekers onder de crossen”, verklaart Vantornout. “Op deze omlopen heb je vooral heel veel variatie. Dat zien de mensen graag. Er zijn explosieve hellingen, afhankelijk van het weer enkele modderpartijen en natuurlijk een tal van spectaculaire afdalingen. Voor de TV-kijker is dat natuurlijk smullen, en als renner merk je ook dat er op zo’n dagen nog meer aandacht van het publiek is dan anders.”

Merlier valt zijn collega bij. “Zelfs al liggen die wedstrijden mij persoonlijk wat minder, toch rijd ik ze enorm graag omdat omlopen als deze echt een uitdaging bieden. Ik ben crosser geworden omwille van het spektakel. Risicovolle afdalingen, net wel op de fiets kunnen blijven, elke bocht precies inschatten… Daar doe je het voor. Het is vaak zo dat als er een mooie afdaling in het parcours zit, ik zelfs extra motivatie heb voor een koers.” Wie meer interesse heeft voor de vlakkere crossen, moet absoluut voor zijn televisietoestel gaan zitten op 20 november, want dan staat de Wereldbekercross in Koksijde op het programma. Koksijde is een buitenbeentje in het circuit, omdat hier meer dan welke andere cross de zandstroken en techniek centraal staan. Dat levert vaak een razend spannende strijd op. Denk maar aan het beklijvende duel tussen jongeling Wout van Aert en de liefst 18 jaar oudere Sven Nys vorig jaar, wat voor velen hét moment van het seizoen was en de crossliefhebber ongetwijfeld nog lang zal bijblijven.

Het EK Veldrijden zal op zondag 30 oktober gehouden worden in het Franse Pontchâteau, het WK veldrijden op zondag 29 januari in het Luxemburgse Belvaux. Natuurlijk heeft ook Nederland het een en ander te bieden. Naast het eerder genoemde Valkenburg, zijn de Superprestigecross in Gieten (2 oktober), de Wereldbekermanche in Hoogerheide (22 januari), de nieuwe BRICO-cross in Hulst (12 februari) én natuurlijk het NK veldrijden, dat volgend jaar op 8 januari in Sint-Michielsgestel plaatsvindt, van een groot belang. Sint-Michielsgestel heeft de nodige ervaring met het organiseren van kampioenschappen. In 2000 was het gastheer van een beklijvend WK, waarin Richard Groenendaal zich, met de nodige heisa als gevolg, tot kampioen kroonde. Het NK was er al vier keer de gast, waarvan de laatste keer in 2011, toen Lars Boom won. Verder zijn de crossers dit seizoen ook dichtbij huis in Rosmalen (12 oktober), Woerden (25 oktober), Surhuisterveen (4 januari) en Rucphen (21 januari) te bewonderen. Een overzicht van alle profveldritten vindt u via deze link.