Wielerminnend België is nu vooral in ban van de voorjaarsklassiekers, maar dit wil niet zeggen dat er buiten de Belgische landsgrenzen niet wordt gekoerst. In het noorden van Spanje staat er voor de ronderenners – met de Volta Ciclista a Catalunya – een zeer prestigieuze wedstrijd op het programma. WielerFlits neemt je mee in de rijke historie van deze koers.

Miquel Artema, een ambtenaar en wielerjournalist voor weekblad Mundo Deportivo, kwam meer dan honderd jaar geleden op een idee. Was het geen goed plan om wielrenners over drie dagen te laten koersen van Barcelona naar Tarragona, van Tarragona naar Lleida en van Lleida weer terug naar Barcelona? Mundo Deportivo-hoofdredacteur Jaume Grau en Narcisse Masferrer, de toenmalige voorzitter van de Spaanse wielerbond, zagen wel iets in de gedachtegang van Artema. Deze drie Catalanen sloegen de handen ineen en waren zo de drijvende krachten achter de eerste editie van de Volta Ciclista a Catalunya.

Op 6 januari 1911 was het dan zover: 43 wielrenners verzamelden zich op het Sarria-plein in Barcelona voor de allereerste editie van de Ronde van Catalonië. Na drie etappes en 363 kilometer in het zadel, kroonde Sebastián Masdeu – die later de organisatie van de koers in handen kreeg – zich op de wielerbaan van Sants in Barcelona tot eindwinnaar. In totaal wisten 22 coureurs deze wielerbaan te bereiken. De ronde bleek een succes en kreeg een vervolg, maar na drie edities ging de stekker er alsnog uit en moesten we tot 1920 wachten op een nieuwe uitgave van de meerdaagse ronde door Catalonië.

Freddy Maertens staat op de erelijst van de Ronde van Catalonië – foto: Cor Vos

In de eerste jaren was het voor de lokale organisatoren niet altijd even makkelijk om het hoofd boven water te houden, en bleek het een proces van vallen en opstaan. Er waren financiële problemen, politiek gekonkel achter de schermen en de gruwelen van de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939), waardoor het Spaanse en zeker Catalaanse leven tot stilstand kwam. En toch hield de organisatie vol en organiseerde het zelf edities ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. De Ronde van Catalonië bleef bestaan en groeide met de jaren uit tot een van de meest prestigieuze rittenkoersen op de kalender.

Dat is ook te zien, als we een blik werpen op de erelijst. Miguel Poblet, Jacques Anquetil, Franco Bitossi, Luis Ocaña, Felice Gimondi, Bernard Thévenet, Francesco Moser, Sean Kelly, Miguel Induraín, Claudio Chiappucci, Laurent Jalabert, Alex Zülle, Roberto Heras, Alejandro Valverde, Joaquim Rodríguez, Nairo Quintana, Miguel Ángel López en Adam Yates… We kunnen nog wel even doorgaan, maar het illustreert het belang van de Ronde van Catalonië. We dienen ook nog even stil te staan bij de prestaties van Poblet. De eerste échte Spaanse topsprinter en klassiekerspecialist won in zijn carrière maar liefst 33 etappes in de Ronde van Catalonië. En dat is nog altijd een record.

In 2021 zagen we nog een 1-2-3 van INEOS Grenadiers – foto: Cor Vos

Poblet is dus de man met de meeste ritoverwinningen, maar wie boekte de meeste eindzeges? Zijn naam: Mariano Cañardo. De man uit Olite groeide in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw uit tot een van de meest succesvolle Spaanse renners van zijn tijd en vierde zijn grootste successen met name in Catalonië, toch wel zijn tweede thuisregio. In 1928 schreef hij voor de eerste keer zijn naam op de erelijst van de Ronde van Catalonië en in 1929, 1930, 1932, 1935 en 1936 herhaalde hij dit kunststukje. Zijn zevende en laatste eindzege kwam er in 1939, net na het einde van de Spaanse Burgeroorlog.

En wat met de Nederlanders en Belgen in de Ronde van Catalonië? De overwinningen zijn letterlijk op één hand te tellen. Drie keer ging er een Belg met de hoofdprijs vandoor. Eddy Merckx (in 1968) mag natuurlijk niet ontbreken en ook Richard Van Genechten (1958) en veelvraat Freddy Maertens (1977) zijn voor eeuwig verbonden aan deze koers. Arie Den Hartog zorgde dan weer voor de eerste en tot nu toe enige Nederlandse eindoverwinning. De inmiddels overleden klassiekerspecialist, winnaar van Milaan-San Remo en de Amstel Gold Race, pakte in 1965 de eindzege.

Laatste winnaars Ronde van Catalonië
2023: Primož Roglič
2022: Sergio Higuita
2021: Adam Yates
2020: Geen editie wegens de coronacrisis 
2019: Miguel Ángel López
2018: Alejandro Valverde
2017: Alejandro Valverde
2016: Nairo Quintana
2015: Richie Porte
2014: Joaquim Rodríguez

De Ronde van Catalonië wordt dit jaar verreden van maandag 18 tot en met zondag 24 maart.