Twintig jaar geleden organiseerde de Franse stad Plouay het WK wielrennen. Nu vindt er weer een groot kampioenschap plaats op Bretonse bodem, zij het nu het EK. Aanvankelijk was het plan om het EK in Trento te houden, maar dat kon – zoals met wel meerdere feestjes in 2020 het geval is – geen doorgang vinden. Afgetrapt wordt op 24 augustus met de tijdritten. In deze voorbeschouwing blikken we vooruit op de chronoproef voor elite-vrouwen. Kan Ellen van Dijk voor de vijfde opeenvolgende keer winnen?

Historie

Vanaf 1995 vinden er jaarlijks Europese wegkampioenschappen plaats, voor mannen en vrouwen. Twee jaar later worden ook de eerste truien verdeeld na een tijdrit, zij het dat die truien enkel voor junioren en beloften zijn bestemd. Pas in 2016 werden de elites aan het programma toegevoegd. In en om het Franse Plumelec mochten de elitevrouwen uiteindelijk voor het eerst strijden om de Europese kampioenstrui.

De fanclub van Ellen van Dijk had er wel fiducie in en zij zakten af naar het Bretonse land. Daar werden ze beloond voor het getoonde vertrouwen: Van Dijk snelde met achttien seconden voorsprong op landgenote Anna van der Breggen naar de titel. Een jaar later was Denemarken uitverkoren om de titelstrijd te organiseren, maar het nieuwe decor deed de kampioenstrui niet van eigenaresse verwisselen. Het was opnieuw Van Dijk die het haalde. Ditmaal was het Ann-Sophie Duyck die dichtst bij haar in de buurt kwam, al werd de Belgische nummer twee toch al bijna op een minuut gereden. Van der Breggen sleepte opnieuw een medaille in de wacht, zij het nu de bronzen plak.

Ellen van Dijk is al vele jaren eigenaresse van dit tenue – foto: Cor Vos

Een jaar later stonden de twee Nederlandse vrouwen weer op het podium bij het derde en laatste EK tijdrijden. Het werd een herhaling van het scenario van Plumelec, al scheelde het in Glasgow wel bijzonder weinig tussen de twee matadoren. Aan de meet was het verschil tussen goud en zilver twee luttele seconden. Een jaar later was het in Alkmaar minder spannend: de Duitse Lisa Klein moest al een halve minuut toegeven en Lucinda Brand werd op 52 seconden gereden.

Laatste vier winnaressen EK tijdrijden voor vrouwen
2019: Ellen van Dijk
2018: Ellen van Dijk
2017: Ellen van Dijk
2016: Ellen van Dijk

Vorig jaar

Als je alleen kijkt naar de tijdsverschillen, zou je de overwinning van Ellen van Dijk op het EK in Alkmaar een abc’tje kunnen noemen. Maar niets is minder waar. Dat Van Dijk naar haar vierde achtereenvolgende titel kon rijden, mag een klein wonder worden genoemd.

Het klinkt zo makkelijk. Je bent de favoriet en dus doe je het wel even. Maar de voorbereiding op deze tijdrit was een moeilijke voor Van Dijk. De oorzaak? De rug, die haar serieus ging beletten te presteren. Onder meer tijdens het NK had die haar parten gespeeld, waardoor ze twijfelde of het wel zin had Alkmaar trok. Zou haar rug het houden op het biljartlaken in en om de Noord-Hollandse kaasstad?

Het antwoord op die vraag blijkt uit het podium. Want er kwam gewoon weer pijn door hard te trappen. Oerend hard snelde ze door oneindig laagland, met een vierde achtereenvolgende Europese titel als passende beloning. Een veelzeggende tekst plaatste Van Dijk na afloop van de tijdrit op Instagram: “The harder the struggle, the sweeter the victory”.

De ontlading direct na de finish is groot bij de viervoudig kampioene – foto: Cor Vos

EK tijdrijden voor vrouwen in Alkmaar 2019
Ellen van Dijk 22,4 km in 28m07s
Lisa Klein +30s
Lucinda Brand +52s
4. Vita Heine +54s
5. Anna Kiesenhofer +1m03s
Volledige uitslag

Parcours

Renners en rensters van alle categorieën worden over hetzelfde parcours gestuurd: een 25,6 glooiende expeditie tussen Plouay en Kernascélden. Voor de junioren-vrouwen is dit een opmerkelijke afstand, daar de UCI-reglemeten een tijdrit van maximaal vijftien kilometer voorschrijven. Ze zullen niet gelijk doodgaan van een tien kilometer lange rit tegen het uurwerk, maar het zal voor hen ongetwijfeld wel even aanpassen zijn. De afstand zal de absolute toppers van het elitepeloton niet direct angst inboezemen, maar een nadere bestudering van het parcours kan geen kwaad.

Na de start op de Boulevard des Championnats du Monde gaat het al vrij snel omhoog. Het zijn geen hoogteverschillen om steil van achterover te slaan, maar helemaal vlak wordt het ook nooit. In noordelijke richting op weg naar Kernascélden gaat het over de D 178, een weg die er niet overal even glad bij ligt. Wie een beetje fantaseert kan het vergelijken met een achtbaanrit: er zitten een paar verraderlijke bochten in en het gaat continu bergop ofwel bergaf. De snelheid die in afdalingen wordt gemaakt, kan worden meegenomen in klimmetjes. Loopings worden gelukkig achterwege gelaten, Gianni Bugno hoeft hier dus geen brief aan te wijden.

Na twaalf kilometer komen de rensters aan bij het keerpunt in Kernascélden. Het is een dorpje zoals er zoveel zijn op het Franse platteland. Voor je er erg in hebt, ben je het plaatsje alweer uitgereden. Dat gaan de rensters ook doen. Het dorp pocht weliswaar met een fraaie kerk en een vleermuismuseum, maar de geïnteresseerden moeten daar op een later moment terugkomen.

Want na de tijdsopname gaan de rensters weer in volle vaart terug naar Plouay. Dat doen ze via de D110. Deze weg begint met een venijnig klimmetje en een afdaling, om daarna de loop van de Scorff te volgen. Op deze zes kilometer lange sectie kunnen liefhebbers van de grote plaat aan hun trekken komen.

De laatste vermeldenswaardige hindernis is een laatste klimmetje van een goede kilometer. Het is opnieuw geen ontieglijk steil monster, maar het is er wel een die nog voor een serieuze ommezwaai kan zorgen. Wie niet goed heeft ingedeeld, kan hier nog flink tijd verliezen. Eenmaal boven is het lastigste achter de rug. Wat nog rest is een korte afdaling en de oplopende finishstraat die speciaal is aangelegd voor de wereldkampioenschappen van 2000.

Afstand: 25,6 kilometer
Hoogtemeters: 364
Start eerste renster: 14.30 uur
Finish laatste renster: 15.35 uur

Favorieten

De grote vraag is: gaat Ellen van Dijk voor de vijfde keer op rij de titel in de wacht slepen? Het zou een magistrale prestatie zijn. En, ook mooi, het parcours moet haar liggen. De hellingen lijken niet te lang en te zwaar en er zijn hele stukken waar ze op de zwaarst mogelijk plaat kan doortrekken. Ook de techniek zit bij haar wel snor. Verder heeft ze er bewust voor gekozen om het NK over te slaan om zich op deze wedstrijd te richten. Hier winnen zou een mooie beloning zijn voor de lange revalidatie die ze achter de rug heeft, als gevolg van een valpartij in de Boels Ladies Tour. ‘The best revenge is massive success’, zei Frank Sinatra ooit. Wordt dit haar volgende caption op Instagram?

Annemiek van Vleuten vindt het NK en de EK-tijdrit niet te combineren, zeker gezien de wedstrijden die er verder in de week nog voor haar op het programma staan (de Grote Prijs van Plouay, de EK-wegwedstrijd en La Course). Anna van der Breggen rijdt de tijdrit wel, twee dagen na haar succesvolle NK op de VAM-Berg. Het is de vraag of die zware wedstrijd nog sporen heeft nagelaten in haar benen. Gezien haar reputatie in het werk tegen de klok – ze is al drie jaar vice-wereldkampioene – blijft ze ook op 95% een kanshebber op eremetaal. Samen met Van Dijk lijkt ze de belangrijkste gegadigde op de titel. Afgelopen seizoen liet ze in ieder geval al zien dat ze solo kan rijden op de wegen rond Plouay. Destijds won ze immers met een indrukwekkende solo de jaarlijkse WorldTour-wedstrijd van het Franse stadje. Een voorteken?

Wat kan Van der Breggen twee dagen na het winnen van het NK? – foto: Cor Vos

Duitsland brengt twee Lisa’s aan de start. Een van hen is Lisa Klein, de nummer twee van vorig jaar. In een interview liet ze onlangs al doorschemeren dat ze niet meteen verwacht te winnen. “In alle disciplines zijn de Nederlandse dames de grote favoriet. Brons winnen zou voor mij heel goed zijn.” Een realistische doelstelling, want Klein behoort tot het plukje rensters dat in staat moet worden geacht om voor eremetaal mee te doen. Vorig jaar won ze niet alleen het zilver in de tijdrit, eenzelfde medaille werd ook behaald in de ploegaflossing en er was ook nog eens brons in de wegrit. Ook van ex-wereldkampioene Lisa Brennauer, die logischerwijs de grootste reputatie in het tijdrijden heeft, mogen we iets verwachten. Als nadeel heeft zij dan weer dat ze de dag voor het EK het Duits kampioenschap reed. Het leverde haar een nieuwe titel op, dat wel, maar het is zeer de vraag of ze daar een dag later helemaal van is hersteld. Ook de lange reis spreekt niet in haar voordeel, waar Klein er bewust voor heeft gekozen om de zondagse wegrit over te slaan.

Een derde interessante Lisa die in Bretagne in actie komt luistert naar de achternaam Nordén. In Londen werd ze nog bijna olympisch kampioene. Wielerstatistici bij wie het zweet nu uitbreekt: geen zorgen, dat was tijdens de triatlon. In 2012 moest er een fotofinish aan te pas komen om Nicola Spirig tot winnares van het goud uit te roepen. Bij Lisa Nordén staat het wielrennen op het tweede plan, maar dat weerhoudt haar er niet van om al vier jaar op rij de nationale tijdrittitel te winnen. En ook al wordt ze in november 36, ze weet zich nog altijd te verbeteren. Een nieuwe coach en een andere manier van trainen hebben haar weer sneller gemaakt. Als ze de technische stukken een beetje doorkomt (een cliché luidt immers dat triatleten niet zo bedreven zijn in het bochtenwerk) kan ze wellicht in de buurt van de top vijf komen. Winnen? Tja, er gebeuren zeer vreemde dingen in 2020, maar dit lijkt toch uitgesloten.

De belangrijkste uitdager van het Nederlandse topduo zou zomaar eens Marlen Reusser kunnen worden. Vorig jaar bewees ze op het WK een subtopper te zijn met een zesde plaats. De eigenzinnige Zwitserse had graag later dit jaar in eigen land meegedaan om de WK-medailles, maar dat zit er vanwege de coronacrisis niet in. Dan maar een goede prestatie in Plouay? Reusser moet er in ieder geval toe in staat zijn. In de weinige wedstrijden die ze dit jaar reed liet ze zien dat ze zich weer heeft ontwikkeld.

Marlen Reusser, dé uitdager van de Nederlandse dames? – foto: Cor Vos

Het thuisland vaardigt twee outsiders af, waaronder een echte Bretonse. Audrey Cordon-Ragot, die haar afkomst nooit onder stoelen of banken steekt, werd twee jaar geleden vierde in Glasgow en tijdens het eerste elite-EK in Plumelec (ook al een wedstrijd in Bretagne) werd ze vijfde. Weliswaar op gepaste afstand van het goud, maar het is wel een teken dat de renster van Trek-Segafredo iets kan. Medaillewaardig? Gezien de tegenstand wordt dat lastig. Ook is het de vraag hoe ze de Franse wegrit en het feest achteraf – ze won in Grand-Champ haar eerste Franse wegtitel- heeft verteerd. Ook landgenote Juliette Labous is gezegend met het nodige talent. Zij versloeg Cordon-Ragot op het Frans kampioenschap. Deze nog altijd maar 21-jarige Sunweb-renster heeft een mooie toekomst voor zich, maar winnen zal ze normaliter niet doen. Een top-vijfklassering zou al magnifiek zijn.

Dit geldt eigenlijk ook voor Anna Kiesenhofer, Vittoria Bussi, Hayley Simmonds of een Alena Amialiusik. Simmonds, een voormalig roeister van Cambridge, mag tevreden zijn als ze ergens tussen de vijfde en de tiende plek eindigt. Dit geldt eigenlijk ook voor Bussi, de huidige houdster van het werelduurrecord. Kiesenhofer, de eerste vrouwelijk winnares van een koers met aankomst op de Ventoux, werd vorig jaar knap vijfde in Alkmaar. Ze hoopt deze prestatie te evenaren, maar daarvoor zijn meerdere kapers op de kust. De Wit-Russische Amialiusik werd vorig jaar negende bij de WK in Yorkshire en in 2016 werd ze in Plumelec vierde bij de EK tijdrijden. Maar of er weer zo’n uitschieter in zit..? Een podiumplek zien we haar in ieder geval niet snel pakken.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Ellen van Dijk
*** Anna van der Breggen, Marlen Reusser
** Lisa Klein, Lisa Brennauer, Lisa Nordén
* Juliette Labous, Audrey Cordon-Ragot, Anna Kiesenhofer, Alena Amialiusik

Website organisatie
Deelnemerslijst

Weer en TV

In de buurt van Plouay wordt het volgens de voorspellingen een graadje of 20. Daarnaast wordt er geen regen voorspeld, en ook de wind zal vermoedelijk geen significante rol van betekenis spelen. De verrichtingen van de vrouwen zijn vanaf 14.30 uur te volgen via Sporza op Eén, Eurosport 1 en de website NOS.nl.