Officieel gaat het wielerseizoen nog wel even door, maar voor veel vrouwen is de wegwedstrijd op het Europees kampioenschap wielrennen de laatste afspraak van het jaar. Nog één keer alles uit het lichaam trekken. Nog één keer tot de limiet en daar voorbij. Op de wegen tussen Meppel en het recreatieterrein van de VAM-berg wordt gestreden om de Europese sterrentrui. Lorena Wiebes wil daar graag haar titel verlengen, maar wereldkampioene Lotte Kopecky heeft ook wel interesse in het goud, net als de rest van het peloton. Wie o wie gaat er met de winst vandoor? WielerFlits kijkt vooruit!

Historie

Een Europees kampioenschap wielrennen op de weg was lange tijd enkel weggelegd voor junioren en beloften. Laatstgenoemde categorie mag al sinds 1995 en 1997 om respectievelijk weg- en tijdrittitels fietsen, de junioren werd in 2005 voor het eerst de mogelijkheid geboden om de strijd met leeftijdgenoten aan te binden in deze twee disciplines.

Resultaten in jeugdcategorieën bieden absoluut geen garanties voor de toekomst, maar het is doorgaans wel een leuke indicatie. Zo kunnen we van onderstaande vrouwen, die allen zowel bij de jeugd als bij de elites Europese titels wonnen, zeggen dat hun wielercarrière behoorlijk geslaagd is. En dan drukken we ons, zelfs in het geval van Lorena Wiebes – wier wielerloopbaan hopelijk nog een hoop jaren gaat duren – nog voorzichtig uit.

Anna van der Breggen: beloftentitel tijdrijden in 2012, elitetitel wegrit in 2016, elitetitel tijdrijden in 2020
Ellen van Dijk: beloftentitel tijdrijden in 2008 en 2009, elitetitel tijdrijden in 2016, 2017, 2018, 2019, elitetitel wegrit in 2021
Marianne Vos: beloftentitel wegrit in 2006 en 2007, elitetitel wegrit in 2017
Lorena Wiebes: juniorentitel wegrit in 2017, elitetitel wegrit in 2022

Als we de podia van de wegritten voor junioren en de beloften nog eens wat beter bestuderen, zien we helemaal een mooie mengeling van rensters die kunnen zeggen dat ze het gewoon prima hebben gedaan en rensters die zelfs in de hoofden van de grootste kenners al wat zijn weggedeemsterd. Een medaille pakken bij jeugd-EK’s is dus leuk, maar het geeft beslist geen garanties op een lange, succesvolle carrière. Daar kunnen de rensters die het in de jeugdcategorieën net iets minder doen zich weer aan optrekken.

Het eerste EK voor eliterensters werd gewonnen door Anna van der Breggen – foto: Cor Vos

Het eerste EK voor eliterensters vond plaats in Bretagne. Die eerste keer werden de wedstrijd voor beloften en eliterensters gecombineerd, waardoor de nummer twee, Katarzyna Niewiadoma, toch een trui in ontvangst mocht nemen. Gelukkig werd dit een jaar later rechtgetrokken, daar kan het WK dus nog een beste punt aan zuigen. De strijd om de titel — herstel: titels — kwam aan op de laatste beklimming van de Côte de Cadoudal. Van der Breggen ging door op het elan van de door haar gewonnen olympische wegwedstrijd en wist iedereen af te troeven in Plumelec.

Herning was niet per se het meest inspirerende decor voor een wielerkampioenschap, maar bij de vrouwen was het toch een leuke strijd om de titel. Het werd geen massasprint, al deden de nummers een en twee anders vermoeden: Marianne Vos was in deze editie angstgegner Giorgia Brozini te snel af. Een jaar later mocht de Italiaanse ploeg in Glasgow wel juichen: de geslepen Marta Bastianelli slaagde erin de Nederlandse hegemonie te doorbreken in een finale waar nog lang over werd nagepraat.

In de daaropvolgende jaren stelde de Nederlandse equipe orde op zaken en ging de sterrentrui achtereenvolgens naar Amy Pieters, Annemiek van Vleuten, Ellen van Dijk en Lorena Wiebes, vaak na een leuk robbertje vechten met de Italiaanse ploeg. Het Nederlandse powerplaywielrennen pakt op EK’s dus heel vaak goed uit, maar garanties zijn er nooit. Gelukkig maar. En dat het vanuit Nederlands perspectief ook weleens mis kan gaan, is nu net de charme van zo’n kampioenschap. Want als je alleen maar een titel even op hoeft te halen, is er ook geen klap aan. En gewoon even het goud ophalen zit er ook dit jaar absoluut niet in. Zeker niet met een Kopecky die het hele jaar al de prijzen aaneen rijgt.

Erelijst EK wegwedstrijd vrouwen
2022: Lorena Wiebes
2021:  Ellen van Dijk
2020:  Annemiek van Vleuten
2019:  Amy Pieters
2018:  Marta Bastianelli
2017:  Marianne Vos
2016:  Anna van der Breggen

Laatste editie

Vanaf de bank is het makkelijk scoren om ‘zie je wel’ te roepen nadat je eerder hebt voorspeld dat Lorena Wiebes wel even de Europese titel op zou halen. En ja, ze deed het, maar zegezeker was ze allerminst in de koers tussen Landsberg am Lech en de binnenstad van München. Het moest eerst maar eens een massasprint worden. Dat werd het na diverse aanvalspogingen ook, dankzij een goed optreden van de Nederlandse formatie.

In de sprintvoorbereiding had Italië de overhand. Barbieri, die nog naar het brons zou sprinten, vlak voor de afscheidnemende Lisa Brennauer, bracht Balsamo in stelling. Wiebes, dankzij Charlotte Kool afgeleverd in het wiel van Balsamo, kwam vanuit het wiel van de wereldkampioene. Het werd de spannendste sprint van het seizoen. Wiebes ging hard, maar Balsamo hield zich ook beslist niet in.

De twee kemphanen drukten hun wiel over de lijn. Maar waar sprinters normaliter wel weten of ze hebben gewonnen, was dat nu beslist niet het geval. En dus werden de telefoonschermpjes erbij gepakt tijdens het uithijgen. Flashbacks naar het EK voor junioren in Herning, waarin ze ook niet zeker van haar zaak was. Maar net als in 2017 zou blijken dat ze daadwerkelijk de snelste was.

foto: Cor Vos

Uitslag EK wegwedstrijd München 2022 (128,3 km)
1. Lorena Wiebes – in 2u59m20s
2. Elisa Balsamo
3. Rachele Barbieri
4. Lisa Brennauer
5. Daria Pikulik
Wedstrijdverslag

Parcours

Op naar Drenthe dus, waar elk jaar een van de oudste nog bestaande wedstrijden voor vrouwen wordt verreden. 25 keer heeft het vrouwenpeloton de Ronde van Drenthe betwist, waarmee het zich de op twee na oudste koers van de huidige Women’s WorldTour-kalender mag noemen. Scherprechter in deze klassieker is traditiegetrouw de VAM-berg, door de Drentse koningin Femmy van Issum ook wel liefkozend de Col du VAM genoemd.

Daarnaast zijn er de laatste jaren vele districtskampioenschappen, nationale kampioenschappen, reguliere wegwedstrijden en zelfs het Europees kampioenschap veldrijden gehouden op de VAM-berg. Kortom: de meeste rensters zijn dus wel bekend met het parcours, en zeker de finale. Al is er, zoals u weet, toch weer een en ander gebeurd aan die uit de kluiten gewassen vuilnisbelt. De toevoeging van de venijnige klim naar het Dak van Drenthe gaat ongetwijfeld voor nog meer van pijn vertrokken gezichten zorgen.

De ronde rondom de VAM-berg is in totaal 13,7 kilometer, zoals ze op het Nederlands kampioenschap wielrennen van 2022 werd gedaan (op het Dak van Drenthe na). Vlak, behalve de passage over het recreatieterrein. Die bestaat uit twee klimmetjes, die op ongeveer dezelfde manier zijn opgebouwd. Klimmen, klein stukje wat vlakker of zelfs iets aflopend, en dan nog een steile uitsmijter. Te beginnen met het Atteropad (circa 500 meter à 6%), de meest noordelijke variant. Deze begint met een fraai aangelegde terugdraaiende bocht. Hierna gaat het nog even lichtjes naar beneden voor begonnen wordt aan de korte, maar krachtige kasseienstrook. Herstel: keien- dan wel flinten.

Vervolgens duiken de rensters naar beneden om vrijwel direct te worden geconfronteerd met het akelig steile Mount Vampad (circa 200 meter à 12%). Dit is de finishklim, maar tijdens de vijf finishpassages komt de klim naar het Dak van Drenthe er nog eens bij. Ook nu gaat het tussendoor even iets naar beneden, maar daar voel je op het steilste stuk weinig meer van. Eenmaal boven op 63 meter (zuurstofmaskers mee!) is het zaak voor de allerbeste rensters om nog even wat meer gas te geven, want hier kun je heel wat rensters volledig de adem afsnijden, voor zover dat op de klimmetjes al niet is gebeurd.

Na de twee klimmetjes verlaten de rensters het VAM-terrein aan de zuidkant. Via de Vamweg en de Wijsterseweg voert de route uiteindelijk langs het voormalige stulpje van Olde Greetie, dat thans op de kaart staat als het Kleinste Huisje van Drenthe. Dat u het weet. Daarna gaat het langzaam weer in noordelijke richting. Via de plattelandswegen ‘Kremboong’ en ‘Berkenseweg’ trekt de karavaan naar Drijber, om dan weer spoedig uit te komen bij de VAM-berg. In totaal worden er vijf hele rondjes afgewerkt, gevolgd door nog een keer het Atteropad en het Mount Vampad om het af te leren.

De eerste pakweg zestig kilometer van de koers moeten ook worden benoemd. Het startschot klinkt in Meppel en na de officiële start wordt er koers gezet naar Nijeveen, Havelte, Frederiksoord, Wilhelminaoord, Vledder, Wapse, Diever, Dwingeloo (bekend van de jaarlijkse ‘Acht van Dwingeloo’), Lhee, Beilen en Wijster. Een gebied waar uw voorbeschouwer overigens bijkans kind aan huis is en een gebied waar je ook als je niet in koers zit prima kunt fietsen. Zal de beslissing hier vallen? Vermoedelijk niet, al zitten er enkele open stukken bij waar het even op de kant zou kunnen gaan. Ook op het circuit zou de wind zo nu en dan flink tekeer kunnen gaan.

Zaterdag 23 september: Meppel – VAM-berg (129,6 km)
Start: 13.45 uur
Finish: tussen 17.00 en 17.15 uur

Favorieten

Noot: op het moment van publiceren is de startlijst nog niet definitief bevestigd. Er kunnen dus nog wijzigingen worden aangebracht in de sterrenverdeling.

Lotte Kopecky kan na Anna van der Breggen, Marianne Vos, Marta Bastianelli en Annemiek van Vleuten de vijfde renster worden die naast een wereldtitel op de weg ook de Europese titel in de wacht sleept bij de eliterensters. Uniek zou het dus allerminst zijn, maar het is een mooi rijtje om je in te fietsen. En waarom zou de beste wielrenster ter wereld dat niet kunnen? Het parcours lijkt opnieuw geknipt voor haar. Zeker als ze doortrekt op de drietrapsraket Atteropad-Mount VAMpad-Dak van Drenthe zullen er maar weinig rensters zijn die haar überhaupt kunnen volgen, laat staan dat ze er nog overheen zouden kunnen. Haar sterke tijdrit (dat kan ze dus ook al) wijst erop dat ze op het einde van het lange en loodzware seizoen nog altijd een en ander in de tank heeft.

Kopecky hoeft daarnaast niet in haar eentje op te boksen tegen de grote blokken (lees: vooral Nederland). Op het WK werd ze degelijk ondersteund in de eerste helft van de koers en dat zal nu ook zeker zo zijn. Er zit niemand in de Belgische equipe die we verder in de sterrenverdeling zouden opnemen, maar er zitten echt wel rensters in die mogelijk wat zouden kunnen rechtzetten mocht Kopecky vroeg in de koers in de problemen komen. De Belgische veelvraat vindt met het duo Atteropad-Mount VAMpad ook een laatste kilometer die haar uitstekend moet liggen. Met haar klapkuiten hoeft ze misschien maar voor een iemand echt bang te zijn.

Maar laat diegene nu wel net Lorena Wiebes zijn, in het dagelijks leven ploeggenote van Kopecky. Ondanks dat enkele belangrijke doelen van haar in het water vielen wegens ziekte, is ze toch weer bezig aan een goed seizoen. Dit jaar was ze voor de derde maal de sterkste in de Ronde van Drenthe. Verder heeft ze al laten zien dat de VAM-berg haar best ligt. Bij het NK van 2022, met dus nagenoeg dezelfde omloop, sprintte ze na acht passages nog iedereen uit het wiel op de steile slotstrook, en dit jaar kan ze zulke inspanningen nog een stuk beter aan. Kortom: berg je maar.

Wie van de drie? – foto: Cor Vos

Dat zagen we recent nog heel mooi tijdens de koninginnenrit van de Simac Ladies Tour op de flanken van de Cauberg, waar ze in het spoor van Kopecky wist te blijven. En sowieso, als je Niewiadoma achter je kunt laten op zo’n helling, mag je zeggen dat je het goed gedaan hebt. Ook de verlengde beklimming hoeft voor Wiebes dus geen probleem te zijn. Zes keer VAM-berg moet voor haar ook prima te doen zijn, zeker omdat de hellingen elkaar niet zo snel opvolgen als in Glasgow. Topfavoriet nummer een?

Misschien wel, zeker daar ze een sterke Nederlandse ploeg achter zich weet. Oké, voor het eerst sinds mensenheugenis een kampioenschap zonder Van Dijk, Blaak, Van Vleuten, Van der Breggen en Vos. Maar toch, met Demi Vollering (kan na haar droomseizoen hier ook zomaar winnen, al is dit parcours voor haar wel het minst geschikt van De Grote Drie Van SD Worx), Riejanne Markus, Shirin van Anrooij (vorig jaar nog een en twee op het NK en Van Anrooij won zelfs al een EK op de VAM-berg), Mischa Bredewold, Loes Adegeest, Floortje Mackaij en Yara Kastelijn kun je nog altijd prima ten strijde trekken. Zij zullen het wel van het aanvalswerk moeten hebben, want Kopecky kloppen ze normaliter niet in een sprint. Alhoewel Vollering dat helemaal aan het begin van het seizoen al wel heeft gedaan. Maar dat zal Kopecky zich toch geen tweede keer laten welgevallen.

Plan Wiebes lijkt in deze koers de beste kans voor Nederland, maar alle ballen op haar, zoals in München het geval was, is misschien wel weer heel riskant. Om meer kans te maken, kan het geen kwaad om andere ploegen uit proberen te roken. Dus laat een Van Anrooij of een Markus bijvoorbeeld maar eens een goed moment uitzoeken om vol te demarreren. Net na het Dak van Drenthe, bijvoorbeeld. Vroem, even de grote motor aanzwengelen en alleen op pad gaan. Lukt het? Helemaal super. Moeten de andere teams, of zelfs de andere favorieten, aan het werk en kan Wiebes sparen? Ook niet verkeerd.

Reusser heeft al een gouden medaille op zak – foto: Cor Vos

Lekker tekentafelwielrennen, het klinkt zo simpel, maar laten we niet vergeten: het is allesbehalve een computerspelletje. De concurrentie op het EK is niet gering. Nu we toch over grote motoren bezig zijn: Marlen Reusser heeft er nog een keer zin in. De Europese tijdrittitel heeft ze alweer binnen, maar de andere elitekampioenen op die discipline hebben iets wat zij nog niet heeft: de continentale wegtitel. Samen met Élise Chabbey, die ongetwijfeld een keer flink gaat uitpakken met een aanval, vormt de Zwitserse pletwals een gevaarlijk duo. En om bij Alpenlanden te blijven: de Oostenrijkse seizoensrevelatie Christina Schweinberger wil opnieuw een rol van betekenis spelen.

Schuiven we een klein stukje op richting het noorden, met Liane Lippert(ook een halve Zwitserse) als de logische kopvrouw van de Duitse selectie. Op het WK hadden we een stuk meer van haar verwacht, maar in de Ronde van Romandië toonde ze dat de vorm er nog altijd is. Lippert wint niet veel, maar ze zit er doorgaans wel in de buurt. Daarnaast is ze gezegend met een stevige punch op een klimmetje, wat handig is op dit parcours. Cecilie Uttrup Ludwig, nog een land naar het noorden, moeten we na haar geweldige WK zeker opschrijven.

Katarzyna Niewiadoma liet na een vervelende covid-infectie alweer ettelijke malen zien dat ze iemand is om rekening mee te houden. Zowat een nog grotere open deur dan ‘water is nat’, want iedereen die de afgelopen pakweg tien jaar naar wat wielerwedstrijden heeft gekeken, weet dat Niewiadoma iemand is om rekening mee te houden. Een internationale titel zou haar best eens gegund zijn, maar dat gaat ook nu niet meevallen. Iedereen weet hoe gevaarlijk ze is, iedereen weet dat ze het waarschijnlijk meerdere malen gaat proberen. En dus zal iedereen bedacht zijn op het wit-rode tenue dat langs komt snellen.

Een tweede Poolse in de favorietenlijst? Waarom ook niet, want ze verkeert de laatste tijd in uitstekende doen. Marta Lach werd tweede in de Classic Lorient Agglomération achter Mischa Bredewold, vervolgens won ze de GP Fourmies en de Grand Prix de Wallonie. Kleinere wedstrijden, oké, maar op de Citadel van Namen klopte ze wel mooi Silvia Persico. Niet de minste.

Wordt Marta Lach de verrassing van het EK? – foto: Cor Vos

Van Anna Henderson zien we de laatste tijd ook alleen maar prima prestaties. Zij lijkt de grootste kanshebster namens het Britse blok, daar het voor Pfeiffer Georgi waarschijnlijk niet lastig genoeg gaat zijn. Maar Wiebes of Kopecky kloppen op de afsluitende twee VAM-bergjes? Nee, dat zit er voor haar normaliter ook niet in. Ze kan wel een kleine groep verschalken, en op het EK tijdrijden hebben we gezien dat ze ook een lekker stukje alleen kan rijden. Daar was het goed voor zilver, volgt nu het goud?

Dan zou je eerder zeggen dat Elisa Balsamo dat voor elkaar kan krijgen. Na een lange herstelperiode van die vreselijke val in de RideLondon Classique was het in de Simac Ladies Tour ein-de-lijk weer eens raak voor de wereldkampioene van Leuven. En in Gennep klopte ze met Charlotte Kool en Lorena Wiebes niet de minsten. Nu was dat een biljartvlakke aankomst na een parcours met luttele hoogtemeters, maar toch: het zal de Italiaans ster vertrouwen hebben gegeven dat er misschien iets van te maken is in Drenthe. De koninginnenrit van de Simac Ladies Tour ging haar iets minder af, maar het EK-parcours is wel een stukje minder zwaar.

Anna Henderson is uitstekend op dreef – foto: Cor Vos

Kortom: laten we haar voor de zekerheid maar opschrijven, al is het maar omdat ze op kampioenschappen haar landgenoten achter zich weet. Het is voor de azzurri een aderlating dat Elisa Longo Borghini er niet bij zal zijn, maar rensters als Soraya Paladin, Sofia Bertizzolo (pakte onlangs haar eerste WorldTour-zege) en de polyvalente Silvia Persico kunnen ook voor spektakel zorgen.

U leest het: zoveel verschillende typen rensters die op dit parcours kunnen winnen op zoveel verschillende manieren. Want het kan zomaar een sprint met een ietwat uitgedunde groep worden, maar het zou ook niet voor het eerst zijn dat het een waar slagveld wordt op de Drentse wegen. Nee, zo loodzwaar als Glasgow wordt het niet, maar interessant wordt het zeker. Zeker ook omdat een aanzienlijk deel van het peloton enorm toe is aan vakantie. Het is een lang en zwaar seizoen geweest en een keur aan rensters is aan het einde van hun Latijn. Niet voor niets liet Demi Vollering bijvoorbeeld de tijdrit schieten. We moeten er daarom rekening mee houden dat er diverse toppers door het ijs zullen zakken. Het maakt dit kampioenschap bij voorbaat alleen maar interessanter…

Is Balsamo helemaal terug? – foto: Cor Vos

Favorieten volgens WielerFlits
**** Lotte Kopecky
*** Lorena Wiebes, Elisa Balsamo
** Demi Vollering, Liane Lippert, Anna Henderson
* Silvia Persico, Marta Lach, Katarzyna Niewiadoma, Marlen Reusser

Website organisatie
Deelnemerslijst (ProCyclingStats)

Weer en TV

De lente begint met de Ronde van Drenthe is een spreuk die je in het voorjaar regelmatig hoort. Wat moeten we er nu van maken? Volgens Weeronline belooft het in ieder geval geen heel aangename dag te worden. Windkracht drie uit het zuidwesten, een graadje of vijftien, een aanzienlijke kans op regen. Laten we er, na een behoorlijke warme september met zelfs een tropische Simac Ladies Tour, dan maar zoiets van maken: het wordt even wennen tijdens het EK wielrennen.

De Europese titelstrijd bij de elitevrouwen is zaterdag vanaf 13.45 uur live te volgen via Eurosport 1 en de online kanalen Eurosport.nl, Discovery+ en GCN+. Sporza begint om 14.30 uur (op de VRT) met de live-uitzending, de NOS zendt de wedstrijd vanaf 14.00 uur uit op NPO1. Voor meer informatie kun je altijd terecht in onze tv-gids Wielrennen op TV.