Raymond Kerckhoffs

• dinsdag 21 september 2021 om 07:00

Interview Vanaf het moment dat stoppen een beetje door haar hoofd begint te spoken, overheerst de gedachte dat er veel meer te winnen dan te verliezen is. Ellen van Dijk was eigenlijk altijd de stresskip. Een super goede en sterke wielrenster die maar al te vaak in de clinch lag met haar eigen verwachtingen. Acht jaar na haar wereldtitel tijdrijden in Florence klokt ze nu opnieuw de snelste tijd op de mondiale titelstrijd. “Maar ditmaal ga ik wel enorm genieten van deze titel”, benadrukt Van Dijk.

In de mixed-zone achter de finish bestudeert de 20-jarige Italiaanse tijdrijdster Vittoria Guazzini de uitslagen. Bij het zien van de snelle tussentijden van Ellen van Dijk haalt ze herinneringen op. “Ik stond als twaalfjarig meisje langs het parcours in Florence”, vertelt de Toscaanse. “Het WK was dat jaar niet ver van mijn woonplaats Pontedera. Ik heb Ellen van Dijk daar wereldkampioene zien worden en nu wint ze tijdens mijn eerste WK bij de elites opnieuw.”

In acht jaar kan er dus veel gebeuren. Ook in het leven van Ellen van Dijk is er een wereld van verschil tussen de vrouw die in 2013 de regenboogtrui veroverde en de kampioene die in Brugge op het podium straalde van blijdschap. Destijds werkte de mooiste trui uit de wielersport eerder verlammend dan motiverend. In de tijdritten in het daaropvolgende jaar streed ze meer met zichzelf dan tegen de stopwatch.

Het is zo’n cliché-achtige uitspraak in de wielersport: in een tijdrit moet je het verstand op nul kunnen zetten. En niet met de benen, maar vooral tussen de oren verspeelde Van Dijk in de daaropvolgende jaren juist menige hoofdprijs.

Foto: Cor Vos

“Het was zelfs zo erg dat ik niet in de regenboogtrui ging trainen”, blikt de Amsterdamse terug op die periode. “Ik was bang dat de mensen me dan zouden aanwijzen als de wereldkampioene en iets van mij zouden vinden. In de tijdritten kwam ik dat jaar nauwelijks vooruit omdat ik mezelf een zodanige hoge druk oplegde. Ik had in mijn hoofd dat ik verplicht was om me als wereldkampioene te laten zien, omdat de mensen dat ook van mij zouden verwachten.”

Twijfels
“Eigenlijk twijfelde ik continu over mezelf. Die onzekerheden kon ik heel moeilijk naast me neerleggen. Het is zo jammer dat ik destijds die regenboogtrui als een last heb gezien en er geen seconde van heb genoten. Ik heb mezelf dat jaar zoveel druk opgelegd… Dat ga ik nu zeker anders doen.”

Het verschil tussen de 26-jarige Van Dijk van Florence en de 34-jarige Van Dijk van Brugge is groot. “Hoe ouder je wordt, hoe meer je jezelf ontwikkelt. Dat is een logisch proces. Destijds voelde de wereldtitel als het hoogst haalbare in het leven, een droom die werkelijkheid moest worden. De rest van de wereld interesseerde me niets.”

“Nu weet ik dat dit succes niet bepaalt hoe je in het leven staat. Het verandert niet de persoon die je bent. Ik ben na 2014 met coach Merijn Zeeman gaan werken. Hij heeft me echt geholpen in mijn persoonlijke ontwikkeling. Ik weet nu dat de wereldtitel iets moois is en dat het hele proces eromheen ook iets groots is. Maar deze regenboogtrui gaat niet mijn hele wereld veranderen. Die balans heb ik gelukkig gevonden en daarmee is ook de basis voor dit kampioenschap gelegd.”

Onbevangen
Juist die onbevangenheid en het vrij zijn van verwachtingen sterkt haar. „Ik merk de laatste tijd dat ik wat beschouwender naar mijn sport begin te kijken”, vertelde ze in het NRC. Ze wees erop dat ze wielrennen als een spelletje is gaan zien. Een wedstrijdje wie het eerst over de finish komt. Dit relativeringsvermogen heeft haar gesterkt. Het is ook een punt waar haar huidige trainer/coach Josu Larrazabal van Trek-Segafredo naar wijst.

Na afloop zat Van Dijk lange tijd in onzekerheid – foto: Cor Vos

Het seizoen 2021 leek eerder nog uit te draaien op een dramajaar. Na de Ronde van Vlaanderen werd ze, net als een deel van haar ploeg, getroffen door corona. Uit haar waardes is af te lezen dat ze liefst drie maanden nodig heeft gehad om haar vormpeil na deze ziekte weer op peil te krijgen.

Dat Van Dijk niet geselecteerd werd voor de Olympische Spelen in Tokio was een teleurstelling. Ze had graag haar fout van Rio de Janeiro 2016 willen rechtzetten. In de Braziliaanse metropool verspeelde ze een vrij zekere medaille door een windvlaag. De hele tijdrit had ze daar rekening mee gehouden, maar juist in het beboste gedeelte van de steile klim verwachtte ze hem niet. De klap van rechts die vol op de hoge velgen van haar voorwiel sloeg, kon ze niet opvangen. Automatisch stuurde ze naar rechts, maar rechts is zo’n twintig centimeter lager die verdomde berm. Ze moest van de fiets en weg zijn de kansen op olympisch succes.

Project Vlaanderen
In Tokio had ze deze misser graag recht gezet, maar toch kon ze vrede hebben met de uiteindelijke selectie waar zij geen deel van uitmaakte. Samen met Larrazabal werd het programma aangepast en besloten om van het WK tijdrijden in Vlaanderen een project te maken. Het 30,3 kilometer lange en vlakke parcours langs de kust was voor een powerhouse zoals Van Dijk gemaakt. Daarom leefde ze helemaal naar deze periode van het jaar toe, met het EK in Trento en het WK in Brugge en Leuven.

Foto: Cor Vos

“Al werd ik de laatste weken op gelijkwaardige parcoursen twee keer met afstand verslagen door de Zwitserse Marlen Reusser. Zij was dan ook de grote favoriete en ik voelde me meer de outsider. Ik moest iets beter doen en op de een of andere manier heb ik dat gerealiseerd, ongelooflijk. Al heb ik echt alles gegeven. Dat had ik me ook voorgenomen. Op de streep moest ik spreekwoordelijk dood zijn. Mijn wereld moest eindigen op de finish.”

De regenboogtrui zal ze nu in alle fierheid dragen. Het gaat sowieso het komende jaar een modeshow voor haar worden want in de wegwedstrijden draagt ze het shirt als Europees kampioene die ze in het tweede weekend van september veroverde. Ze heeft al eens gezegd dat 2022 misschien haar laatste jaar wordt.

Haar doorlopende contract met Trek-Segafredo loopt dan af. Misschien dat de recente successen en vooral ook de vreugde die ze nu weer op de fiets beleefd een drijfveer zullen zijn om er nog een jaar langer aan vast te knopen. Anderzijds beseft ze ook dat ze volgend jaar al 35 jaar is en dat ze nog een kinderwens heeft. Bij haar broers heeft ze gezien hoe leuk het is om kleine kinderen te hebben. Wat dat betreft weet de wereldkampioene van Brugge 2021 na al die jaren één ding zeker: het leven draait niet alleen om een wielerwedstrijdje winnen.