De 98^e Giro d’Italia zal ook dit jaar weer beslist worden op de flanken van de Italiaanse bergen. Als prijs daarvoor krijgt de beste renner de roze trui, maar ook de blauwe bergtrui wordt uitgedeeld onder de klimmers. Wie sprokkelt de meeste punten op de toppen en mag de befaamde Maglia Azzura aantrekken in Milaan, kortom: wie kroont zich koning della montagna italiana?

Historie
In 1933 kwam het idee op tafel om een klassement te ontwikkelen, waarin na drie weken koers de beste klimmer zou worden geëerd. De eerste winnaar deed het aanzien van deze leiderstrui alleen maar vergroten. Alfredo Binda, vijfvoudig eindwinnaar van de Giro, mocht zich de eerste keizer van de bergen noemen. In de jaren veertig en vijftig waren het vooral de Italiaanse wielerhelden Fausto Coppi en Gino Bartali die de trui onderling verdeelden.

Recordhouder is Gino Bartali met liefst zeven overwinningen, die hij behaalde in de jaren ’30 en ’40. Naast veel Italianen, hebben in de geschiedenis ook veel Spanjaarden en Colombianen zich laten zien als beste klimmer tijdens de drie weken. Eén daarvan is Jose Manuel Fuente, de legendarische Spaanse klimmer die tussen 1971 en 1974 vier jaar op rij won. Nog nooit wist een Nederlander de bergtrui in de Giro te winnen. Johan van der Velde was er in 1987 dicht bij, maar hij strandde op een derde plaats in het bergklassement.

Een borstbeeld van Gino Bartali – foto: Sirotti

De laatste tien jaar gingen zes thuisrijders met het tricot naar huis. Vooral de strijdvaardige Stefano Pirazzi oogstte in 2013 lof door zijn aanvallende stijl. Hij had een straatlengte voorsprong op de nummer twee. Bij de passage van elke bergtop werden de magische woorden ‘Tutti pazzi per Pirazzi’ uitgesproken. Vrij vertaald betekent dat: ‘Helemaal gek van Pirazzi’. Afgelopen jaar mocht Maarten Tjallingii enkele dagen de trui om zijn schouders dragen. Het was echter Julian Arredondo (Trek Factory Racing) die Dario Cataldo (Sky) een veertigtal punten voorbleef na 21 dagen koers.

Laatste tien winnaars
2005: José Rujano
2006: Juan Manuel Garate
2007: Leonardo Piepoli
2008: Emanuele Sella
2009: Stefano Garzelli
2010: Matthew Lloyd
2011: Stefano Garzelli
2012: Matteo Rabottini
2013: Stefano Pirazzi
2014: Julian Arredondo

Julian Arredondo – foto: Sirotti

Puntentelling
De Girodirectie heeft bij vorige editie enkele serieuze wijzigingen aangebracht. Zo kunnen er op zware beklimmingen van eerste categorie meer punten worden gescoord voor het bergklassement dan de voorbije jaren. Op deze manier wil RCS Sport ervoor zorgen dat de beste berggeit dit nevenklassement wint en niet meer vluchters met klimmersbenen. Vorig jaar bleek dat de nieuwe opzet niet slaagde, aangezien Arredondo op bijna twee en een half uur van eindwinnaar Nairo Quintana eindigde.

De Colle delle Finestre is dit jaar het dak van de Giro – foto: Sirotti

De Cima Coppi ligt dit jaar op de Colle delle Finestre (2178 meter). De Cima Coppi is het dak van de Giro, het hoogste punt dat bereikt wordt tijdens de drieweekse rittenkoers. Deze is in 1965, vijf jaar na zijn dood, vernoemd naar de fameuze Fausto Coppi. De Finestre is 18,5 kilometer lang aan een gemiddeld stijgingspercentage van 9,2%. De maximale helling is 14%. Om de klim nog heroïscher te maken, gaat het laatste deel over onverharde paadjes. Deze steile, onverharde weggetjes worden op de voorlaatste dag aangedaan, als de etappe van Saint Vincent naar Sestriere leidt. De renner die deze top als eerste passeert komt met zijn naam in een illuster rijtje, met namen als Eddy Merckx, Lucien Van Impe, Laurent Fignon, Claudio Chiapucci, Miguel Indurain en Marco Pantani. Vorig jaar was Dario Cataldo de gelukkige.

In totaal staan er deze Giro 39 beklimmingen op het programma. Die zijn als volgt onderverdeeld, inclusief de puntenverdeling:

• Cima Coppi (Colle delle Finestre): 40 – 28 – 21 – 15 – 10 – 7 – 4 – 2 – 1
• Negen bergen van 1ste categorie: 32 – 20 – 14 – 10 – 7 – 4 – 2 – 1
• Acht cols van 2de categorie: 14 – 9 – 6 – 4 – 2 – 1
• Dertien hellingen van 3de categorie: 7 – 4 – 2 – 1
• Acht heuvels van 4de categorie: 3 – 2 – 1

Profiel Colle delle Finestre (Cima Coppi)

Onder de 39 opgenomen bergen zijn zeven aankomsten bergop.

Etappe 5: La Spezia – Abetone (152 km)
Profiel

Etappe 8: Fiuggi – Campitello Matese (186 km)
Profiel

Etappe 12: Imola – Monte Berico, Vicenza (190 km)
Profiel

Etappe 15: Marostica – Modonna di Campiglio (165 km)
Profiel

Etappe 16: Pinzolo – Aprica (177 km)
Profiel

Etappe 19: Gravellona Toce – Cervinia (236 km)
Profiel

Etappe 20: Saint Vincent – Sestriere (196 km)
Profiel

Favorieten
De strijd voor de blauwe bergtrui is ieder jaar een loterij. Weinig renners maken vooraf een doel van het tricot. Voor sommigen wordt de trui dat na een goede ontsnapping, voor anderen is het de kans om mislukte ambities weg te spoelen. De kanshebbers kunnen daardoor meestal in vier groepen ingedeeld worden: De eerste groep bestaat uit renners met goeie klimmersbenen, maar zonder klassementsambities, gevolgd door klassementsrenners die om welke reden dan ook tekort blijken te komen voor het eindklassement. Groep drie bevat de klimknechten van kopmannen die het niet waar kunnen maken. Dit kan komen door pech, een val of gewoon het missen van vorm. In de laatste groep zitten de klassementsrenners die tot de laatste dag strijden om de eindzege en daardoor onderweg vaak bergpunten meepakken.

In deze voorbeschouwing gaan wij uit van de renners met de klimmersbenen, maar zonder klassementsambities, aangezien in de voorbeschouwing van de roze trui alle grote favorieten aan bod zullen komen. Het scenario dat een ‘vluchter’ met het bergklassement naar huis gaat is realistisch, kijkend naar de afgelopen tien edities. De ronderenners zullen een grote rol gaan spelen in het bergklassement, maar welke niet-klassementsrenners zou in Milaan zich de trotse winnaar mogen noemen van de maglia azzura?

Stefano Pirazzi – foto: Sirotti

Natuurlijk mag Stefano Pirazzi niet missen in deze lijst. De 28-jarige renner van Bardiani-CSF was, zoals gezegd, in 2013 al eens de gelukkige eindwinnaar van de blauwe trui. In de vijf Giro’s die hij reed, kwam Pirazzi in het eindklassement niet verder dan de 44^e plek. Toch wist hij twee jaar geleden het bergklassement te winnen, en afgelopen jaar werd zijn aanvalslust beloond in Vittorio Veneto met een etappezege. Klassementsambities zal hij niet hebben, maar publiciteit voor zijn ProContinentale werkgever is nodig, en dus zullen we Pirazzi veelvuldig in de aanval zien rijden. Wordt de bergtrui weer het resultaat van zijn strijdbare rijstijl? Enkele ploegmakkers van Pirazzi zijn ook gegadigden om te strijden voor het blauwe tenue, te weten Francesco Bongiorno en Edoardo Zardini.

Tutti Pazzi per Pirazzi

Een andere ploeg die op uitnodiging de Giro mag rijden, is Androni Giocattoli. De equipe van de flamboyante Gianni Savio zal uit zijn op welk succes dan ook in de grote ronde in eigen land. Het bergklassement is een van die successen die veel media-aandacht oplevert. De kopman van de ploeg is Franco Pellizotti, maar het is de vraag of de veteraan (inmiddels 37 jaren oud) nog op kan boksen tegen de grote kleppers uit de WorldTour. In de Ronde van de Apennijnen liet hij zien dat hij in vorm zal zijn in de Giro. Aanvallen zit in de genen bij de klimmer, dus waarom niet proberen om voor dit nevenklassement te gaan?

Damiano Cunego – foto: Sirotti

De derde Italiaanse ProContinentale ploeg die een uitnodiging ontvangen heeft, is Nippo-Vini Fantini. De Italiaans-Japanse formatie is pas vijf maanden houder van een ProContinentale licentie, maar mag al wel de Giro rijden. Dit komt mede door het aantrekken van Damiano Cunego als kopman. Il Piccolo Principe, de kleine prins, wist in 2004 de Giro op zijn naam te schrijven en maakt alweer voor de tiende keer zijn opwachting in zijn thuisronde. In de Giro del Trentino-Melinda en de Giro dell’Appennino toonde hij aan dat de vos zijn streken nog niet is verloren, al ontbreekt de overwinning nog in 2015. Stiekem zal de 33-jarige Cunego nog hopen op een goede eindklassering, maar dan zal hij boven zichzelf moeten uitstijgen. Een andere optie zal zijn om zijn klimkunsten en aanvalslust te combineren en zodoende zichzelf en zijn werkgever een plezier te doen met de bergtrui.

Bij Southeast, de vierde Italiaanse ProContinentale ploeg die een wildcard ontving van RCS Sport, is in de selectie plek voor één klimmer, namelijk Yonathan Monsalve. De Venezolaan zal geen potten breken in het algemene klassement, maar werd in de vorige Giro nog zesde in het bergklassement. De formatie die in zilver-grijze tenues koerst, mikt daarnaast – met renners als Alessandro Petacchi, Manuel Belletti en Francesco Gavazzi – vooral op succes in vlakke ritten.

Maciej Paterski – foto: Sirotti

Een andere mogelijke bergtruidrager, of zelfs –winnaar, moeten we vinden in de contreien van CCC Sprandi Polkowice. De Poolse ploeg rijdt haar eerste grote ronde en neemt een aanvallende selectie mee. Maciej Paterski heeft in de winter van 2013 op 2014 de overstap gemaakt van Cannondale naar de formatie uit zijn eigen land. In de eerste maanden van 2015 is de 28-jarige renner opgebloeid. Na een sterke Milaan-San Remo wist hij de openingsrit in Catalonië te winnen, werd hij tweede in de Volta Limburg Classic en reed hij top tien in de Brabantse Pijl en de Amstel Gold Race. Deze vorm trok hij door naar de Ronde van Kroatië, waar hij twee ritzeges met aankomst bergop won en het eindklassement naar zich toe trok. Sylwester Szmyd is de klassementsman, en dus kan Paterski zijn gang gaan. Naast een ritzege, kan ook de bergtrui een mikpunt zijn. En wat kan oud-Movistar-renner Branislau Samoilou uitrichten?

Dat was het wat betreft de teams van het tweede niveau. Maar ook formaties met een WorldTour-licentie zullen uit zijn op een prestatie als het behalen van de bergtrui in de Giro. Lampre-Merida heeft een klimmer als Przemyslaw Niemiec mee, maar de Pool zal hoogstwaarschijnlijk uitgespeeld worden als klassementsman. De Ethiopiër Tsgabu Grmay maakt zich op voor zijn eerste grote ronde en kan direct zijn klimmersbenen laten zien, en wat te denken van Diego Ulissi? IAM Cycling, dat geen echte kopman heeft voor het klassement, zal een gooi willen doen naar een prestigieus tricot. Daarvoor heeft het rasaanvaller Sylvain Chavanel mee, maar ook Sebastien Reichenbach komt een berg goed over. En wat te denken van de Franse FDJ-klimmers Alexandre Geniez en Kenny Elissonde? Laatstgenoemde pakte in de Vuelta van 2013, bovenop de Angliru, zijn grootste overwinning tot nu toe, toen hij al geslagen was in het klassement.

Esteban Chaves – foto: Sirotti

Pieter Weening krijgt bij zijn Orica-GreenEDGE een carte blanche in de bergen. De Nederlander kiest altijd zijn rit uit om de ontsnapping tot het einde uit te houden, en mocht de Nederlander voor eigen kansen mogen gaan, waarom dan niet direct voor die blauwe trui gaan? Weening kan zich ook in een dienende rol schikken voor Esteban Chaves. De Colombiaan, die zich goed van voren liet zien in Luik-Bastenaken-Luik, heeft het echter nog niet kunnen waarmaken als kopman en valt dus in dezelfde categorie als Weening.  Zal hij de opvolger worden van zijn landgenoot Arredondo? Een andere landgenoot van de kleine berggeit van Trek Factory Racing is Darwin Atapuma. De pocketklimmer van BMC toonde zijn vorm in Romandië en heeft in de Giro geen kopman om voor te rijden. Kan hij à la Arredondo de blauwe trui opeisen?

Een andere ploeg die zonder grote favoriet voor het eindklassement aan de start verschijnt, is Katusha. De Russen deden het uitstekend in de Ronde van Romandië, waar Ilnur Zakarin zelfs de eindzege greep. Zakarin, die iets wegheeft van de stijl van Chris Froome, verkeert dus in goede vorm en maakt ook zijn eerste opwachting in een grote ronde. Het is nog onbekend hoe hij zich zal houden in het klassement, maar een aanvallende renner is het zeker. Ook Yuri Trofimov is een coureur die zijn zinnen kan zetten op iets als het bergklassement. Ook in de Spaanse armada van Movistar zitten potentiële kanshebbers voor de bergtrui. Met renners als Beñat Intxausti, Igor Anton, Ruben Fernandez, Jesus Herrada, Ion Izagirre en Dayer Quintana heeft Movistar paarden genoeg om op te wedden in het hooggebergte. Het is echter de vraag wie het kopmanschap op zich neemt en wie juist een vrije rol krijgt toegewezen.

Ilnur Zakarin – foto: Sirotti

Voor de rest is het afwachten wat er allemaal de revue passeert tijdens de Giro. Dit maakt eens te meer duidelijk dat het voorspellen van de winnaar van dit nevenklassement een lastige opgave is, maar het niet minder leuk maakt. Opportunistisch rijden zal een renner ver brengen in dit klassement, dus wie mag zich op 31 mei kronen tot koning, keizer, admiraal van allemaal?

Favorieten volgens WielerFlits
**** Stefano Pirazzi
*** Maciej Paterski, Ilnur Zakarin
** Damiano Cunego, Sylvain Chavanel, Franco Pellizotti
* Edoardo Zardini, Darwin Atapuma, Diego Ulissi, Esteban Chaves

[poll id=”31″]