Nog een kleine week en dan trapt het Grande Partenza af in Apeldoorn, waar de strijd om de maglia rosa losbarst. Net als in de Tour de France, is dat in de Giro d’Italia niet het enige klassement gebaseerd op tijd. Renners jonger dan 25 jaar strijden namelijk om de witte jongerentrui. WielerFlits blikt vooruit.

Historie
De geschiedenis van de witte trui in de Giro loopt nog niet zo heel lang terug. Pas in 1976 werd het klassement voor het eerst opgemaakt, destijds nog voor renners jonger dan 24 jaar. De toen 20-jarige neoprof Alfio Vandi was de eerste winnaar van het jongerenklassement, al was daar in de eerste paar jaren nog geen trui aan verbonden. Later kwam daar de maglia bianca voor. In de 28 jongerenklassementen die er voor deze editie geweest zijn, ging de helft daarvan naar een Italiaan. Dat was vooral te danken aan de eerste dertien jaren, toen liefst elf Italianen er met het jongerenklassement vandoor gingen. Nederlanders wonnen er nog nooit, al waren Bauke Mollema (derde in 2010), Steven Kruijswijk (tweede in 2011) en Wilco Kelderman (derde in 2013) er de laatste jaren dichtbij. Kevin Seeldraeyers was in 2009 de enige Belgische eindlaureaat.

De eerste buitenlandse winnaar was Tommy Prim. De toen 24-jarige klimmer deed in 1980 zijn intrede bij het Italiaanse Bianchi-Piaggio en was de Zweedse hoop in bange dagen. Prim kreeg te maken met de erfenis van Gösta Pettersson, die in 1971 de roze trui nog gewonnen had. Gösta was bovendien een van de vier broers-Pettersson (Tomas, Erik en Sture) die jarenlang furore hadden gemaakt op de honderd kilometer ploegentijdrit, waarop ze meervoudig wereldkampioen waren en Olympisch zilver veroverden (in 1968 te Mexico-Stad, achter Nederland met Joop Zoetemelk, Fedor den Hertog, Jan Krekels en René Pijnen). Prim had op zijn beurt in 1978 en ’79 al eens ritten gewonnen in de Giro, maar won als 24-jarige in 1980 voor het eerst de witte trui. In de algemene eindrangschikking leverde dat een vierde plaats op, op 7.53 van eindwinnaar Bernard Hinault.

Vervolgens – met de Fransman Charly Mottet in 1984 als uitzondering – waren de Italianen weer aan de macht in dit klassement. Dat duurde tot 1989, toen de Italiaans/San Marinese wielerploeg Alfa Lum uit pure nood renners uit de toenmalige Sovjet Unie contracteerde. Met onder meer Djamolidine Abdoujaparov, Sergei Sukhoruchenkov en Andrei Tchmil bleek dat een schot in de roos. Vladimir Pulnikov was ook een van die renners uit het Oostblok, die in zijn eerste Giro d’Italia direct elfde werd. Een jaar later werd de eerste Oekraïnse kampioen op de weg ooit (1992) zelfs vierde, waardoor hij in 1989 en 1990 het jongerenklassement naar zich toe trok. In de jaren daarna wonnen de Russen Pavel Tonkov (1992, 1993; samen met Pulnikov is hij recordhouder) en Evgeny Berzin (1994) het witte kleinood. Tussendoor griste Massimiliano Lelli het klassement in 1991 nog mee.

Na de zege van Berzin verdween het jongerenklassement uit de Giro. Pas in 2007 maakte de maglia bianca zijn rentree, nadat het intergiro-klassement (een variant op het tussensprintklassement; halverwege elke etappe lag er een fictieve eindstreep voor het intergiro-klassement, zodat zwakkere renners ook in aanmerking voor een trui konden komen) een stuk minder strijd opleverde dan in de eerste jaren. Sinds de herinvoering is de erelijst een stuk internationaler geworden. Een ander opmerkelijk feit is dat winst in het jongerenklassement vrijwel zeker een top-10 notering waard is in de algemene rangschikking. Slechts zes van de 28 witte trui-winnaars eindigden niet in de top-10 van diezelfde ronde. Berzin (1994) en Nairo Quintana (2014) wonnen bovendien in hetzelfde jaar zowel de maglia bianca als de roze trui.

Regels
De regels voor het jongerenklassement in de Ronde van Italië zijn hetzelfde als die in de Tour de France en gelden op basis van tijd. Renners die geboren zijn na 1 januari 1991 dingen nog mee naar de witte trui. Tim Wellens viert op 10 mei zijn 25^ste verjaardag (geboren op 10 mei 1991) en doet bijvoorbeeld dit klassement nog aan. De eveneens 25-jarige Tom Dumoulin dan weer niet, omdat hij geboren is op 11 november 1990. Uittredend winnaar Fabio Aru (geboren op 3 juli 1990) doet om diezelfde reden niet mee, waardoor er een nieuwe eindwinnaar voor dit klassement komt.

Laatste tien winnaars
1994: Evgeny Berzin
2007: Andy Schleck
2008: Riccardo Riccó
2009: Kevin Seeldraeyers
2010: Richie Porte
2011: Roman Kreuziger
2012: Rigoberto Urán
2013: Carlos Betancur
2014: Nairo Quintana
2015: Fabio Aru

Foto’s laatste tien winnaars
1994: Indurain moest in 1994 de Giro winnen, maar daar staken een jonge Rus en een beloftevolle Italiaan een stokje voor. Berzin won die editie zowel roze als wit, waardoor de toen 24-jarige Marco Pantani het kleinood naar Milaan mocht brengen – foto: Sirotti

2007: Andy Schleck debuteerde op 21-jarige leeftijd in een grote ronde en werd achter Danilo Di Luca direct tweede in de Giro, goed voor de eindzege in het jongerenklassement – foto: Sirotti

2008: Riccó was voorbestemd om de nieuwe Italiaanse wielersensatie te zijn en won het witte kleinood in de Giro van 2008. Il Cobra spoot enkele maanden later echter iets te veel met zijn gif; de rest is geschiedenis – foto: Sirotti

2009: De toen 22-jarige Seeldraeyers leek in 2009 de nieuwe klimmer van België te zijn, na zijn gewonnen jongerenklassement in de Giro. Dat kwam er nooit uit: Seeldraeyers is, amper zeven jaar later, al renner af – foto: Sirotti

2010: Porte ging er als grote onbekende in 2010 met de jongerentrui vandoor. De toen 25-jarige neoprof dankte zijn zege vooral aan een monsterontsnapping in rit elf, waardoor hij zelfs drie etappes in het roze mocht rijden – foto: Sirotti

2011: Kreuziger in het wit over de ongeasfalteerde kiezels op de mytische Colle delle Finistre. Met toen al zes (!) grote rondes in de benen, hield de 25-jarige Tsjech Kruijswijk met dik twee minuten achter zich – foto: Sirotti

2012: Rigoberto Urán mocht na de Giro van 2012 de Astoria-prosecco over de juichende tifosi spuiten – foto: Sirotti

2013: Betancur vocht in 2013 lange tijd een hevige duel uit om de witte jongerentrui. Rafał Majka was de tegenstander, maar hij moest de strijdbijl in de laatste ritten uiteindelijk toch begraven – foto: Sirotti

2014: Quintana scoorde in 2014 drie op een rij voor Colombia. De Movistar-renner herhaalde bovendien het kunststukje van Berzin, door zowel het wit als het roze mee naar huis te nemen – foto: Sirotti

2015: Vorig jaar pakte de gedoodverfde favoriet Aru de eindzege in het jongerenklassement. Zijn leidende positie kwam nimmer in bedreiging, daar hij de eerst volgende in het klassement op bijne twee uur reed – foto: Sirotti

Favorieten
Waar de topfavorieten de voorbije jaren vrij gemakkelijk aan te wijzen waren voor dit klassement, is het voor de editie van 2016 een kleine loterij. Er kan daarom wel eens een verrassende naam als winnaar uitrollen.

**** Davide Formolo

De grootste kanshebber lijkt op voorhand Davide Formolo. De 23-jarige Italiaan werd vorig jaar al tweede in het jongerenklassement, maar moest toen een uur en 51 minuten toegeven op winnaar Aru. De derdejaars prof rijdt inmiddels bij het Amerikaanse Cannondale en ontwikkelt zich daar gestaag. Het rondetalent werd eerder dit jaar al vijftiende in de Ronde van Catalonië en liet ook in de Ronde van Romandië tot aan de tijdrit een goede vorm zien. Jonathan Vaughters voorspelt zijn pupil in ieder geval een grote toekomst toe: “Formolo wint ooit de Giro. Daarover bestaat geen twijfel”, zei hij in januari 2015 al eens. Een maglia bianca zou daartoe een mooi opstapje zijn. Enig minpuntje: bij Cannondale is Rigoberto Urán kopman, waardoor Formolo mogelijk in zijn dienst achtervolgingswerk moet opknappen.

*** Bob Jungels & Sebastián Henao

Bij Etixx-Quick-Step krijgt toptalent Bob Jungels de kans om zich als ronderenner te ontdekken. De nog altijd maar 23-jarige Luxemburgse alleskunner is een vrij ongeschreven blad wat betreft het rondewerk. Desondanks eindigde hij in de voorbije Tour de France op een verdienstelijke 27^ste plek. Dat was mede te danken doordat hij in de bergen drie keer mee sprong met een omvangrijke vroege vlucht die het tot het einde haalde. Aan de andere kant: tijdens de voorlaatste rit naar de Alpe d’Huez hield hij lang stand bij de elitegroep met daarin alle favorieten. Uiteindelijk zou hij daar als dertiende over de streep bollen. Gezien de 61,3 individuele tijdritkilometers moet men Jungels vanwege zijn capaciteiten tegen de klok zeker in de gaten houden.

Bij het sterrenensemble van Sky rekent men voor het algemeen klassement op Mikel Landa. Met Sebastián Henao hebben ze bovendien iemand die mee kan doen voor de witte jongerentrui. De 22-jarige Colombiaan begint al aan zijn derde Giro en werd in zijn eerste twee deelnames respectievelijk 22^ste en 41^ste. Dat was in 2014 en 2015 goed voor een vijfde en vierde plek in het jongerenklassement. Het voorbije seizoen kwam Henao nog in opspraak, toen hij namens Colombia uitkwam in de U23-koers Tour de l’Avenir. Hij werd meteen tot de gedoodverfde favoriet gebombardeerd, maar kon dat niet waarmaken. Dit jaar was de Colombiaan al goed op dreef in de Internationale Wielerweek van Coppi en Bartali (vijfde) en de Ronde van het Baskenland (23^ste).

** Giulio Ciccone, Carlos Verona & Merhawi Kudus

Italië is dit jaar een aantal grote talenten bij de neoprofs rijk. Denk bijvoorbeeld eens aan Gianni Moscon (Sky) en Davide Martinelli (Etixx-Quick-Step), al kan Giulio Ciccone daar rustig bij. De 21-jarige renner uit Chieti is een rasklimmer en lijkt de overstap naar de profs makkelijk te verteren. Hij werd al 36^ste in de Amstel Gold Race, waar hij blijk gaf van inhoud. Enkele dagen later kon hij in de koninginnenrit van de Giro del Trentino-Melinda vrij gemakkelijk mee met de favorieten, waar hij als vierde eindigde op veertien seconden van winnaar Landa. Bij zijn ploeg Bardiani-CSF is hij samen met Stefano Pirazzi en Francesco Manuel Bongiorno aangewezen om mee te doen in de bergen. In beloftenkoersen zoals de Ronde van de Toekomst 2015 (zesde) en de zware Giro Ciclistico della Valle d’Aosta-Mont Blanc 2014 (eveneens zesde) liet Ciccone zien zijn mannetje te staan in zware etappewedstrijden.

Waar Bob Jungels naar verluidt met rugnummer 61 de kopman lijkt, is daar bij Etixx-Quick-Step niet helemaal sprake van. Ook de Spanjaard Carlos Verona mag op basis van zijn seizoen een vrije rol eisen van de ploegleiding, zeker na zijn zeventiende plek in de Ronde van Romandië. De 23-jarige Spaanse klimmer kwam het voorbije jaar bovendien een aantal keer sterk voor de dag in dienst van een kopman, met name in de Ronde van Catalonië. In de voorbije Ronde van Spanje werd de vierdejaars prof al 29^ste, waardoor hij ook in de Giro lang mee zou moeten kunnen. Bovendien loopt Verona’s contract aan het einde van een seizoen af, waardoor de Spanjaard wel een goed resultaat kan gebruiken. Een gewonnen jongerentrui versterkt zijn onderhandelingspositie.

Bij Dimension Data rekenen ze vooral op Igor Antón voor een eventuele roze trui, maar ook een maglia bianca behoort tot de mogelijkheden voor de Zuid-Afrikaanse ploeg. Merhawi Kudus is daar de aangewezen man voor. De 22-jarige Eritreeër is een klimmer pur sang en volledig in zijn sas als het dus bergop gaat. Met al een Vuelta en een Tour in de benen, kan Kudus in de Giro een nieuwe stap zetten. Getuige zijn prestaties van dit seizoen in de Rondes van Oman (negende in het eindklassement), Catalonië (21^ste in het eindklassement) en Romandië (zeventiende), is dat helemaal geen rare gedachte. In de tijdritten moet hij echter de schade zien te beperken.

* Tim Wellens, Joe Dombrowski, Alexander Foliforov & Simone Petilli

Op papier zou Tim Wellens een uitstekende kans maken op een overwinning in dit jongerenklassement. De sterke Belg viert op de eerste Giro-dag in Italië (10 mei) zijn 25^ste verjaardag. Met Jelle Vanendert en Maxime Monfort heeft Lotto Soudal twee sterke renners in de gelederen voor het klassement, waardoor Wellens de vrijheid heeft om voor etappezeges te gaan. Dat is dan ook zijn voornaamste doel. De jonge Belg liet aan WielerFlits weten ‘zeker niet’ voor een klassement te gaan. Gezien zijn aanvalslust en het feit dat er in de Giro nog al eens renners een mooi klassement neerzetten ná een geslaagde ontsnappingspoging, moet men Wellens nooit afschrijven.

In Amerika wisten ze het in 2012 zeker: Joe Dombrowski was de nieuwe Lance Armstrong. Dat jaar won hij als belofte de jongerenklassementen in zware rittenkoersen als de USA Pro Challenge (tiende in de algemene eindrangschikking), de Tour of Utah (vierde in het algemeen klassement) en de Tour of Gila (derde in het eindklassement). Maar vooral: Dombrowski zegevierde dat jaar in de Baby Giro, voor Aru. Hij won daar bovendien de bergritten op de Passo di Gavia en de Monte Terminillo. Zijn overstap van Livestrong naar Sky was achteraf misschien niet de juiste, omdat zijn ontwikkeling bij de Britse formatie spaak liep. Voor zijn huidige ploeg Cannondale wist hij in 2015 de Tour of Utah te winnen, maar ook hier behaalde hij nog niet de resultaten die hem voorspeld werden. In de Ronde van Romandië liet hij in dienst van Urán echter mooie dingen zien. Is deze Giro het omslagpunt in zijn carrière?

Gazprom-RusVelo mag zich opmaken voor haar eerste deelname aan de Giro d’Italia. De verrassend sterke Sergey Firsanov en good old Aleksandr Kolobnev zijn de bekendste namen, maar het is ook uitkijken naar rondetalent Alexander Foliforov. In zijn laatste jaar als belofte (2014) liet hij in het zwaardere rondewerk hoopgevende prestaties zien. Zo won hij twee bergritten (voor mannen als Pierre Latour, Tiesj Benoot, Louis Vervaeke en Jaime Roson) in de Ronde de l’Isard, waar de Rus als zesde eindigde in het eindklassement. Tijdens de Ronde van de Toekomst later dat jaar werd hij vierde, achter Miguel Ángel López, Robert Power en Aleksey Rybalkin. Zijn land- en huidig ploeggenoot kan ook hoge ogen gooien in het jongerenklassement. Voor zowel Foliforov als Rybalkin is deze Giro een mooi moment om hun talent te bevestigen.

Net als de eerder genoemde Ciccone, heeft ook Simone Petilli de overstap naar de profs vrij gemakkelijk opgevangen. De 22-jarige Italiaan heeft bij zijn ploeg Lampre-Merida geen uitgesproken kopman voor het eindklassement, waardoor hij misschien zelf zijn kans mag gaan in de bergen. En dat zou niet raar zijn, daar hij in 2015 top-5 reed in de drie zwaarste etappekoersen bij de beloften. Petilli won de Ronde de l’Isard, werd derde in de Giro Ciclistico della Valle d’Aosta-Mont Blanc en vijfde in de Tour de l’Avenir. De verwachting is dat Petilli in de toekomst de nieuwe grote ronderenner van Italië is. Het is dan nog maar zijn eerste jaar bij de profs, een goed jongerenklassement rijden zou een bevestiging zijn van zijn kwaliteiten.

Outsiders
Heel veel serieuze jongelingen die mee hopen te dingen naar dit klassement, zijn er niet. Toch mag ook een handje vol outsiders dromen van het witte tricot. Denk daarbij vooral aan Jay McCarthy (Tinkoff), Ian Boswell (Sky), Davide Villela (Cannondale) en Baktiyar Kozhatayev (Astana). Zij hebben echter allemaal een topfavoriet als kopman, waarbij de klimmersbenen van met name de laatste drie wel eens van pas komen in een dienende rol. Ambities voor een jongerentrui zijn daaraan altijd ondergeschikt.

Daarnaast is het uitkijken naar een aantal talenten die voor een aangename verrassing kunnen zorgen. Bij het Italiaanse Wilier-Southeast komen ze met de 22-jarige Spanjaard Julen Amezqueta en de 20-jarige Colombiaan Daniel Felipe Martinez aan de start in Apeldoorn. Ook Ilia Koshevoy (Lampre-Merida), Simone Andreetta (Bardiani-CSF), Iuri Filosi (Nippo-Vini Fantini), Tobias Luvigsson (Giant-Alpecin), tijdrijder Damien Howson (Orica-GreenEDGE, reed opvallend sterk in de Ronde van Romandië) en multitalent Stefan Küng (BMC) verdienen een eervolle vermelding. LottoNL-Jumbo-renner Victor Campenaerts normaal ook, maar gezien zijn zware val in de proloog van de Ronde van Romandië is dat nog even afwachten.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Davide Formolo
*** Bob Jungels & Sebastián Henao
** Giulio Ciccone, Carlos Verona & Merhawi Kudus
* Tim Wellens, Joe Dombrowski, Alexander Foliforov & Simone Petilli

[poll id=”228″]