De elfde Giro-etappe over onverharde wegen heeft niet teleurgesteld. Op weg naar Montalcino werd op twee fronten gestreden. Mauro Schmid was na vier uur koers de beste vluchter, terwijl Egan Bernal een uitstekende zaak deed in het algemeen klassement.

Net als de afgelopen jaren wees de organisatie een ‘wijnetappe’ aan. Daags na de rustdag trok de karavaan namelijk door de regio van de Brunello di Montalcino, een van de meest gewaardeerde en prijzigste wijnen van Italië. Voor de wielerliefhebber stond deze rit echter vooral in het teken van de settori sterrati, de onverharde wegen in Toscane. Van de laatste zeventig kilometer ging de helft over grind- en zandpaadjes, zoals we die kennen uit Strade Bianche.

Bij Torrenieri lag de eerste sterrato, van 9,1 kilometer. Daarna hadden de renners maar kort de tijd om te herstellen voor het zwaartepunt van de etappe, een strook van dertien kilometer met ook de beklimming van de Passo del Lume Spento (met een max. stijging van 16%). Via grindstroken van 7,6 en vijf kilometer werd de klim via een andere kant nog een keer omhoog gereden. De finish in Montalcino lag na een kort, maar steil klimmetje met een hellingsgraad tot 12%.

Van der Hoorn aanstichter van vlucht van de dag
Even voor een uur werd in een zonnig Perugia het startsein gegeven voor deze veelbelovende rit over 162 kilometer. Tim Merlier was er niet meer bij; de sprinter verliet de ronde nadat hij al enkele dagen met maag- en darmklachten kampte. Al bij het buiten rijden van de middeleeuwse stad viel Taco van der Hoorn, de dagwinnaar van Canale, aan met Dries De Bondt in zijn wiel. Het bleek de aanzet voor de vlucht van de dag, die gemakkelijker en sneller dan gedacht tot stand kwam.

foto: Cor Vos

Naast Van der Hoorn en De Bondt waren Lawrence Naesen, Enrico Battaglin, Francesco Gavazzi, Simon Guglielmi, het Lotto Soudal-koppel Roger Kluge en Harm Vanhoucke, Bert-Jan Lindeman en Mauro Schmidt van Qhubeka ASSOS en Alessandro Covi mee in de kopgroep. Gavazzi was de best geklasseerde renner vooraan, maar de Italiaan vormde met een achterstand van 33 minuten geen gevaar voor het roze. Opvallend genoeg ontbrak de Androni-ploeg in de vlucht.

INEOS Grenadiers controleerde ontspannen de koers, waardoor de vlucht snel veel voorsprong kon pakken. Leider Egan Bernal leek zijn ploeggenoten niet te veel te willen uitputten voor de laatste zeventig kilometer. Toen de wedstrijd na veertig kilometer de regio Umbrië verliet voor Toscane, was het verschil al opgelopen tot meer dan tien minuten. Lange tijd reed de kopgroep tussen de twaalf en dertien minuten vooruit.

Kopgroep begint met veel voorsprong aan eerste gravelstrook
Na 92 kilometer begon de kopgroep aan de eerste sterrato, met bijna een kwartier voorsprong. De negen kilometer lange strook van Torrenieri lag er hard, droog bij. In het peloton stoven de teams van de klassementsrenners naar voren om zo goed mogelijk aan de strook te beginnen. Niemand wilde zich in deze verraderlijke rit laten verrassen. INEOS Grenadiers (voor Bernal), Deceuninck-Quick-Step (voor Evenepoel) en EF Education-Nippo (voor Carthy) zaten goed vooraan.

foto: Cor Vos

Vincenzo Nibali nam voor Giulio Ciccone de kop, terwijl Bernal met Filippo Ganna een luxeknecht had. De wereldkampioen tijdrijden nam de nodige risico’s, waarbij hij haast de controle kwijtraakte in een rechterbocht. Wonderwel wist hij zijn fiets recht te houden. Remco Evenepoel verloor het contact met Bernal en moest achtervolgen, hoewel hij nog wel enkele ploeggenoten bij zich had. De jonge Belg was echter niet de enige die zich had laten verrassen.

Evenepoel had enkele slotgenoten bij zich in de buurt en net na de eerste gravelstrook waren de verschillen weer ongedaan gemaakt. De eerste settori sterrati hadden ook al zo hun impact op de vroege vlucht, waaruit Van der Hoorn en Lindeman moesten lossen. Op de tweede strook dunde het peloton verder uit tot zo’n dertig man en wederom kende Evenepoel een moeizame passage over de witte wegen. Ook Simon Yates beleefde een lastige dag.

Bennett en Foss rijden samen weg
George Bennett en Tobias Foss vielen dan aan vanuit het peloton. Het duo van Jumbo-Visma reed enige tijd vooruit, maar liet zich dan weer inrekenen door het elitegroepje waar INEOS Grenadiers de boel controleerde. De overgebleven vluchters, die nog altijd zo’n zeven minuten voorsprong hadden, werden op weg naar de derde onverharde strook verrast door de terugkeer van Taco van der Hoorn. De etappewinnaar van Canale was eerder nog gelost.

foto: Cor Vos

Op de voorlaatste strook kwam Evenepoel opnieuw in de problemen, waarna INEOS Grenadiers de gashendel opendraaide. Eerst trok Gianni Moscon stevig door en daarna schudde Egan Bernal meerdere keren aan de boom. João Almeida liet zich dan terugzakken uit de elitegroep om zijn ploeggenoot bij Deceuninck-Quick-Step te helpen. Evenepoel leek vooral nerveus op de zand- en gravelstroken als de route naar beneden liep.

Op de laatste sterrato reed Belgisch kampioen De Bondt samen met de pas 22-jarige Covi weg uit de kopgroep en ook Schmid, nog een youngster van 21 jaar, sloot aan. Met vijf minuten voorsprong op het peloton draaiden ze voor de laatste keer het asfalt op. Vanaf dat moment was het nog acht kilometer naar de streep, al moesten de koplopers voor die tijd nog de Passo del Lume Spento en de slotklim omhoog.

Evenepoel weet achterstand stabiel te houden
Het verschil tussen Bernal en Evenepoel, de nummers een en twee in het klassement, bleef min of meer stabiel rond de minuut. De groep-Bernal bestond nog uit zo’n vijftien man, met daarbij ook Aleksandr Vlasov, Giulio Ciccone, Attila Valter, Hugh Carthy en Simon Yates. Evenepoel reed dus op achterstand, net als Damiano Caruso, Dan Martin en Davide Formolo, respectievelijk zevende, achtste en tiende aan het begin van deze etappe.

Op de uitloper van de laatste gravelstrook ging het te hard voor De Bondt vooraan, waarmee Covi en Schmid de sterkste renners bleken van de vroege vlucht. Uiteindelijk bleven de twee vooruit en gingen zijn sprinten om de etappezege. Op de oplopende aankomst naar Montalcino was Schmid de sterkste. Voor de 21-jarige neoprof van Qhubeka ASSOS was het zijn eerste overwinning bij de profs. Voor Covi restte de tweede plek.

Voor de klassementsrenners mondde de finale uit in een slijtageslag. Het duo van Trek-Segafredo, Vincenzo Nibali en Giulio Ciccone, moest lossen en de achterstand van Evenepoel begon steeds verder op te lopen. EF Education-Nippo maakte intussen indruk met behalve Carthy ook Alberto Bettiol en Ruben Guerreiro vooraan. In de slotfase ontbond Bernal zijn duivels. De roze trui sprong naar de ontsnapte Emanuel Buchmann toe en smeerde de concurrentie nog gevoelige tijd aan.