De Giro d’Italia staat welhaast synoniem voor loodzware bergetappes over de steilst denkbare beklimmingen. Ook dit jaar ligt weer een nieuwe Maglia Azzurra klaar voor degene die op alle toppen de meeste punten weet binnen te slepen. Wie zijn de favorieten? WielerFlits blikt vooruit!

Historie

Sinds de introductie in 1933 is het vergeefs zoeken naar Nederlandse renners op de erelijst van het bergklassement. Zuiderbuur België was wel succesvol met eindwinst van Jean Brankart in 1958, Rik Van Looy (1960), Eddy Merckx (1968), Martin Vandenbossche (1970), en Lucien Van Impe (1982 en 1983) en doet het daarmee even goed als Colombia. Gastland Italië spant echter de kroon met 39 winnaars. Onder hen is ook Stefano Pirazzi. Laat zijn vierjarige dopingschorsing juist net enkele dagen voor het begin van de Giro zijn aflopen.

Voor zijn gloriejaar moeten we terug naar 2013. Een jaar eerder had zijn aanvalslust Pirazzi al de tweede plaats in het bergklassement opgeleverd en dus waren de verwachtingen rond de renner uit de ploeg van Bruno Reverberi hooggespannen. Hij begon zijn seizoen met de Trofeo Laigueglia en de inmiddels ter ziele gegane GP Camaiore en de Roma Maxima, waarna hij met de Coppi e Bartali en de Giro del Trentino (de huidige Tour of the Alps) zijn eerste etappekoersen van het jaar reed. In Trentino beschikte hij al over goede vorm en werd hij zevende.

Op weg naar Matera was Pirazzi met onder meer Brian Bulgac in de aanval – foto: Cor Vos

Twee weken later stond Pirazzi als 26-jarige renner in Napels aan de start van alweer zijn vierde Giro d’Italia. Al in de eerste dagen door het zuiden van de Italiaanse laars, toen de bergtrui nog om de schouders van afwisselend Giovanni Visconti en Willem Wauters hing, scharrelde hij zijn eerste punten bij elkaar. Vijf punten in Serra San Bruno, zes in Matera en een in de golvende rit naar Pescara. Zijn eerste grote slag sloeg hij vanuit de ontsnapping op weg naar Florence. Daar raapte hij vlak voor de eerste rustdag 26 punten op, wat hem de bergtrui opleverde.

Daags voor de tweede rustdag wist Pirazzi zijn puntenaantal nog eens stevig op te vijzelen. In de grote bergetappe over de Mont Cenis en de Télégraphe naar de Galibier trok de Italiaan weer ten aanval, wat hem achttien punten opleverde. Bij het ingaan van de laatste week deed hij weer een goede zaak door op weg naar Ivrea veertien punten op te strijken. Op de voorlaatste dag pakte hij zijn laatste drie punten, waarmee hij zijn puntentotaal op 82 punten bracht. Met een straatlengte voorsprong legde hij zo beslag op de eindwinst.

Een jaar later won Pirazzi zijn eerste Giro-etappe. In de zeventiende rit naar Vittorio Veneto was de Italiaan mee in een omvangrijke kopgroep, die een vrijgeleide kreeg van het peloton. Bij het ingaan van de finale was Thomas De Gendt de eerste vluchter die een aanval plaatste en hij zag wat later Pirazzi aansluiten. Ook Jay McCarthy, Matteo Montaguti en Tim Wellens maakten de sprong. Met nog twee kilometer probeerde de Italiaan twee keer weg te geraken, waarbij zijn tweede poging succesvol was. De rest keek te veel naar elkaar, waarna hij de zege kon binnenhalen.

Al in de tweede week had Pirazzi de azuurblauwe trui om de schouders – foto: Cor Vos

Ook in de jaren daarna stond Pirazzi aan het vertrek van de Giro en dat was ook in 2017 de bedoeling. Op 26 april, negen dagen voor de start, testte hij echter positief op groeihormoon verhogende middelen, net als overigens zijn ploegmakker bij Bardiani-CSF Nicola Ruffoni een dag eerder. “Het zijn gewoon een stel eikels. Ik kan er echt niks anders van maken”, zei Tom Dumoulin in een reactie op de dopinggevallen. Zowel Pirazzi als Ruffoni werd van de startlijst afgehaald. Ze werden door hun ploeg ontslagen en kregen allebei een schorsing van vier jaar.

Deze week is zijn schorsing voorbij, maar wie verwacht dat de bergkoning van weleer in de Giro in actie zal zijn, komt bedrogen uit. Naar verluidt werkte hij de afgelopen jaren als keramist in een fabriek, wel is hij blijven trainen. “Terugkeren op de Italiaanse en Europese wegen is altijd mijn doel geweest, om mijn fysieke integriteit te laten zien”, zei hij in Italiaanse media. Bij Amore & Vita, de continentale ploeg die dopingzondaars vaker de kans geeft om hun reputatie op te poetsen, staat hij intussen bij de selectie. Wellicht zien we Pirazzi in de rol nog eens in de aanval in de Giro.

Laatste tien winnaars bergklassement Giro d’Italia
2020: Ruben Guerreiro
2019: Giulio Ciccone
2018: Chris Froome
2017: Mikel Landa
2016: Mikel Nieve
2015: Giovanni Visconti
2014: Julián Arredondo
2013: Stefano Pirazzi
2012: Matteo Rabottini
2011: Stefano Garzelli

Pirazzi bij zijn etappezege in Vittorio Veneto, in 2014 – foto: Cor Vos

Vorig jaar

De naam van Rick Zabel kwam na de openingstijdrit naar Palermo pas op het derde vel van het uitslagenformulier terug. Toch werd de Duitser na afloop als eerste leider van het bergklassement gehuldigd, omdat hij het klimmetje naar de kathedraal van Monreale het snelst was opgereden. Erg lang kon hij niet van de azuurblauwe trui genieten, want een dag later moest hij de koppositie alweer afstaan aan Peter Sagan.

Zabel was de opvallende eerste drager van de Maglia Azzurra – foto: Cor Vos

Het was echter Jonathan Caicedo die als eerste serieus punten pakte. De Ecuadoraanse renner won de derde etappe met aankomst op de vulkaan Etna en met de 40 punten die hij daarmee verdiende, nam hij de bergtrui over van de drievoudige wereldkampioen. Caicedo was twee dagen lijstaanvoerder, tot Filippo Ganna in Camigliatello Silano hem met een punt voorbijstreefde na een memorabele solo-overwinning.

Omdat in de volgende etappes niet veel punten waren op te rapen, wist Ganna zijn trui vier dagen te houden. Pas in de negende rit, met aankomst in Roccaraso, was de wisseling van de wacht. In de vlucht van de dag pakten Ruben Guerreiro en Giovanni Visconti veel bergpunten, waarna de eerste zes dagen de bergtrui droeg. Even raakte de Portugees de trui kwijt aan de Italiaan, maar in de rit naar Madonna di Campiglio draaide hij de rollen weer om.

Guerreiro was in tegenstelling tot Visconti wèl mee in de omvangrijke vlucht van de dag en op de Forcella Valbona en de Monte Bondone van eerste categorie kwam de Portugees als eerste over de top. Zijn Italiaanse tegenstrever kampte met een knieblessure en ging in de achttiende etappe niet meer van start. Daardoor kreeg Guerreiro een vrijgeleide in de strijd om het bergklassement. In de dagen daarna bleek zijn voorsprong voldoende voor de eindwinst.

Eindstand bergklassement Giro d’Italia 2020
1. Ruben Guerreiro (EF Pro Cycling) – 234 punten
2. Tao Geoghegan Hart (INEOS Grenadiers) – 157 punten
3. Thomas De Gendt (Lotto Soudal) – 122 punten
4.  Rohan Dennis (INEOS Grenadiers) – 119 punten
5.  Ben O’Connor (NTT Pro Cycling) – 71 punten

Guerreiro in de tijdrit naar Valdobbiadene – foto: Cor Vos

Puntentelling

Het bergklassement houdt het aantal punten bij dat renners krijgen bij de doorkomsten op toppen van heuvels en bergen. Het aantal punten dat wordt toegekend is afhankelijk van de categorie van de berg. De lijstaanvoerder mag de Maglia Azzurra dragen.

De meeste punten zijn dit jaar te verdienen op de Passo Pordoi in de zestiende etappe, die als de hoogste klim van allemaal de Cima Coppi, de ‘bergtop van Coppi’, is. In die zestiende rit zijn ook totaal de meeste punten te verdienen. Ook etappe 9, 17, 19 en 20 scoren hoog.

Cima Coppi: eerste 9 renners
Passo Pordoi (16)
50 – 30 – 20 – 14 – 10 – 6 – 4 – 2 – 1

Klim van 1e categorie: eerste 8 renners
Campo Felice (9), Monte Zoncolan (14), La Crosetta, Passo Fedaia, Passo Giau (16), Passo di San Valentino, Sega di Ala (17), Mottarone, Alpe di Mera (19), Passo San Bernardino, Splügenpass/Passo Spluga, Valle Spluga-Alpe Motta (20)
40 – 18 – 12 – 9 – 6 – 4 – 2 – 1

Klim van 2e categorie: eerste 6 renners
Colle Passerino (4), Forca di Gualdo, Ascoli Piceno (San Giacomo) (6), Bocca della Selva (8), Passo Godi, Ovindoli (9), Passo della Consuma, Passo della Calla (12), Forcella Monte Rest (14)
18 – 8 – 6 – 4 – 2 – 1

Klim van 3e categorie: eerste 4 renners
Piancanelli (3), Castello di Carpineti, Montemolino (4), Forca di Presta (6), Forca Caruso (9), Passo del Lume Spento, Passo del Lume Spento (11), Monte Morello, Passo del Carnaio (12), Sveseri (17), Passo della Colma (19)
9 – 4 – 2 – 1

Klim van 4e categorie: eerste 3 renners
Montechiaro d’Asti (2), Castino, Manera (4), Chieti (7), Guardia Sanframondi (8), Valico della Somma (10), Castello di Caneva (14), Gornje Cerovo, Gornje Cerovo, Gornje Cerovo (15), Castana (18)
3 – 2 – 1

Favorieten

Het bergklassement is op voorhand lastig te voorspellen. Welke renners moeten bij hun kopman in de buurt blijven en wie krijgt juist de vrijheid om eropuit te trekken? De laatste jaren ging de prijs vrijwel steeds naar een renner buiten de top-15. In 2018 trok Chris Froome echter in de negentiende etappe met een lange solo de eindzege naar zich toe en daarmee kreeg hij ook de koppositie in het bergklassement cadeau. Ofwel, de bergtrui is vaak afhankelijk van het verloop van de koers. Het staat vast dat de winnaar over een goed stel klimmersbenen beschikt.

Guerreiro toonde in Catalonië en de Tour of the Alps al zijn goede vorm – foto: Cor Vos

Ruben Guerreiro vocht vorig jaar een mooie strijd uit om de Maglia Azzurra met Giovanni Visconti, tot de Italiaan knieproblemen kreeg en uiteindelijk moest opgeven. De Portugees had toen al zo’n grote voorsprong dat het voor de anderen nagenoeg onmogelijk was om hem nog bij te halen. Ook in 2021 is de renner van EF Education-Nippo een belangrijke gegadigde voor deze trui. Afgelopen jaar beëindigde hij met een sleutelbeenbreuk, maar in Catalonië en de Tour of the Alps toonde hij zijn goede vorm al.

Met Visconti hebben we al meteen een tweede grote kanshebber voor de bergtrui genoemd. In 2015 won de Italiaan de trui al eens dankzij zijn aanvalslustige koersgedrag in de laatste etappes van de ronde. Ook was hij al eens derde in 2013 en vijfde in 2016. Deze winter verruilde hij Vini Zabù-KTM voor Bardiani-CSF-Faizanè. Zijn nieuwe ploeg moest hem dit seizoen al een tijdje missen door een breukje in zijn linkervoet, maar inmiddels heeft hij de Ronde van Turkije en Belgrade Banjaluka alweer in de benen. Schenkt hij zijn ploeg acht jaar na de triomf van Stefano Pirazzi weer een zege in het bergklassement?

Thomas De Gendt en bergklassementen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Door de jaren heen verzamelde de Belgische rasaanvaller van Lotto Soudal al veel bergtruien in verschillende kleuren en designs. Vorig jaar was hij de nummer drie in het bergklassement van de Giro achter Guerreiro en roze trui Tao Geoghegan Hart. Dit seizoen won De Gendt in Catalonië al een etappe op ‘zijn De Gendts’. In de slotrit over de iconische Montjuïc van Barcelona reed hij in de finale bij zijn medevluchter Matej Mohorič weg en kwam hij solo over de streep. In de Giro hoeft een eventuele jacht op de bergtrui een ritzege niet in de weg te staan.

Visconti verruilde de kleuren van Vini Zabù-KTM voor het paars van Bardiani – foto: Cor Vos

Romain Bardet zorgde deze winter voor een opmerkelijke transfer door de deur achter zich dicht te trekken bij AG2R La Mondiale en te verkassen naar Team DSM. Na negen jaar onder hetzelfde dak, was hij toen aan een nieuwe impuls. In Tirreno-Adriatico en de Tour of the Alps liet hij alvast degelijke vorm zien. Misschien is de naam van de Franse renner in dit lijstje een gekke gedachte, maar de Maglia Azzurra kan voor de Franse renner ook zomaar een mooi doel zijn – een plan B dat hem in de Tour de France al eens de bergtrui opleverde.

Voor een ploeg als Androni Giocattoli-Sidermec, dat na de dopinggevallen bij Vini Zabù alsnog een wildcard ontving, is de bergtrui altijd een mooie prijs om voor te strijden. En mogelijk heeft de ploeg daar ook de juiste mannen voor in huis. Neem bijvoorbeeld Jefferson Cepeda, die in de Tour of the Alps tussen Aleksandr Vlasov en Hugh Carthy knap vierde werd. Of Simon Pellaud, voor wie door een positieve coronatest de Ronde van Turkije al voorbij was voordat die goed en wel was begonnen. Afgelopen week liet hij in Romandië zien dat hij in orde is.

AG2R Citroën gaat zonder echte kopman van start in de Giro, dus kan een van de renners van de ploeg zomaar komen bovendrijven in de strijd om de bergtrui. Denk aan Geoffrey Bouchard, die in 2019 het bergklassement in de Vuelta a España won, of Tony Gallopin. Voor Cofidis geldt eigenlijk hetzelfde – al hebben ze daar met Elia Viviani wel een rappe man mee. Maar mannen als Nicolas Edet, Victor Lafay of Rémy Rochas beschikken over goede klimbenen en kunnen vanuit de vlucht punten scoren voor dit klassement.

De Gendt won in Catalonië al op gekende wijze een etappe – foto: Cor Vos

Felix Großschartner is ook een interessante naam voor het bergklassement, al moet hij dan wel tijdig achterstand oplopen en heeft zijn ploeg BORA-hansgrohe met Emanuel Buchmann ook een klassementsrenner in het team. In de Tour of the Alps toonde de Oostenrijker zijn strijdlust door drie dagen op rij mee te gaan in de vroege vlucht, wat uiteindelijk in de laatste etappe met winst werd beloond. Bij Groupama-FDJ, dat zonder uitgesproken kopman naar Italië afreist, zijn Rudy Molard en Attila Valter namen om op te letten.

Zoals geschreven is het bergklassement op voorhand maar moeilijk te voorspellen. De winnaar moeten we normaal gesproken niet zoeken bij de ploegen met hoge ambities voor het algemeen klassement, denk aan INEOS Grenadiers, Astana-Premier Tech, Bahrain Victorious, Deceuninck-Quick-Step, Israel Start-Up Nation en BikeExchange. Tenzij hun kopmannen in de etappes met aankomst bergop al vroeg aan de strijd beginnen en zo veel punten opstrijken. Dat kan slechts het koersverloop uitwijzen.

Andere namen die we nog willen meegeven zijn Erik Fetter en Edward Ravasi (EOLO-Kometa), Jan Hirt (Intermarché-Wanty-Gobert), Antonio Pedrero (Movistar), Kilian Frankiny en Domenico Pozzovivo (Qhubeka ASSOS), de bergkoning van 2019 Giulio Ciccone en Bauke Mollema (Trek-Segafredo).

Favorieten volgens WielerFlits
**** Ruben Guerreiro
*** Thomas De Gendt, Giovanni Visconti
** Romain Bardet, Jefferson Cepeda, Simon Pellaud
* Geoffrey Bouchard, Nicolas Edet, Felix Großschartner, Rudy Molard