Dit weekend is het tijd voor een cross met heel veel geschiedenis, die in Essen. In 1968 werd er al voor het eerst een A-cross georganiseerd. Tot op de dag van vandaag maakt de veldrit deel uit van het seizoen, met enkele memorabele edities tot gevolg. WielerFlits neemt je mee in de historie.

Wielerclub de Molenheidevrienden zag in 1962 het levenslicht, oorspronkelijk met als doel plaatselijke, jonge renners te ondersteunen. In 1965 werd het geweer van schouder veranderd en werd er gestart met het organiseren van wielerwedstrijden, zowel op de weg als in het veld. Zo ontstond de Grote Prijs de Vennekens, zoals de cross in zijn beginjaren zou heten. De wedstrijd werd vooral in zompige weiden afgewerkt.

Na drie amateurcrossen werd in 1968 de eerste A-veldrit georganiseerd, gewonnen door August Badts, overigens een oom van de broers Danny, Rudy en Eddy De Bie. In de loop der jaren veranderde de cross meerdere keren van locatie. Een belangrijke verhuis was die naar de terreinen van het college op de Rouwmoer. Paul Herygers won er in 1995 de eerste editie van de GP Rouwmoer. De cross kreeg door zijn verhuis immers ook een nieuwe naam.

Sven Nys is met voorsprong de recordwinnaar – foto: Cor Vos

Van X2O naar Exact Cross
Acht jaar eerder was de cross in Essen ook toegetreden tot de Gazet van Antwerpen Trofee Veldrijden, die we vandaag kennen als de X2O Trofee. De GP Rouwmoer bleef maar liefst 31 opeenvolgende jaren deel uitmaken van de Trofee en groeide van regionale cross uit tot een internationale veldrit met gerenommeerde winnaars.

Een nieuwe mijlpaal was de verhuis in 2013 van Rouwmoer naar de Quarantainestallen aan het Hemelrijk, letterlijk aan de Nederlandse grens. Momenteel wordt er nog steeds op dezelfde locatie gecrost, al onderging het parcours in 2020 een grondige facelift. En in 2018 stapten de organisatoren uit de DVV Trofee. Sindsdien maken ze deel uit van de Exact Cross (vroeger Ethias Cross), waar weliswaar geen klassement aan verbonden is.

Drama voor Denuwelaere aan de finish, maar later mocht hij toch als winnaar op het podium komen – foto: Cor Vos

Denuwelaere vs. Stybar
Een van de meest memorabele edities van de cross in Essen is misschien wel die in 2012. Zdenek Stybar en Jan Denuwelaere gingen destijds met twee de laatste rechte lijn in na een loodzware cross. Vol modder gingen de twee een tumultueuze sprint aan, waar Stybar vlak voor de finish Denuwelaere ten val bracht. Stybar kwam als eerste over de streep, maar werd gedeclasseerd. Denuwelaere gleed enkele centimeters – letterlijk – voor Rob Peeters over de finish en werd zodoende de winnaar van de cross. Een ongeziene climax.

Recordhouders in Essen zijn Sven Nys en Sanne Cant. Nys was tussen 1998 en 2010 zes keer primus op de drassige weiden rond het college van Rouwmoer, Sanne Cant won het voorbije decennium vijf van de negen damesedities. De vrouwen reden pas in 2011 hun eerste GP Rouwmoer, Marianne Vos kwam toen als eerste over de streep.