Youri IJnsen

• dinsdag 20 september 2022 om 16:15

Interview Tot ieders verbazing – incluis hemzelf én zijn ploeg Jumbo-Visma – is Tobias Foss de nieuwe wereldkampioen tijdrijden. Het ongeloof straalde van zijn eigen gezicht af in Wollongong en eigenlijk is dat best logisch. Dit seizoen liep het namelijk voor geen meter bij het Noorse supertalent. Dat beaamt ook Merijn Zeeman in gesprek met WielerFlits.

Een fantastisch mooie verrassing, noemde de sportief directeur van het Nederlandse WorldTeam de prestatie van zijn poulain. In zijn woonplaats zag Zeeman op de vroege zondagochtend hoe Foss de gehele wereldtop te snel af was. “Of ik gevraagd heb of ik nog droomde?”, lacht hij. “We zaten met heel het gezin te kijken en geloof me, ik heb heel het huis bij elkaar geschreeuwd. Het was echt heel mooi! Ik dacht eigenlijk dat Stefan Küng er onderdoor ging, want die ging van twee naar twaalf seconden voorsprong. Het was een grote verrassing dat Tobias toch nog sneller bleek te zijn op de laatste stuk van het WK.”

Jullie weten als ploeg veel meer dan de buitenwereld. Konden jullie dit uit zijn data en trainingsgegevens afleiden en dan misschien een beetje zien aankomen?
“We hebben Tobias in ieder geval alle mogelijkheden gegeven om op het WK te kunnen excelleren. Hij was eigenlijk voorzien voor de Vuelta a España. Het idee was om Tobias een grote ronde te laten rijden met Primož Roglič, om te kijken en leren van hem. Dat dit plan niet doorging was voor de ploeg in eerste instantie een teleurstelling. Het ging echt niet.

Die aanloop naar de Vuelta verliep moeizaam, net als het eerste deel van het seizoen. We hebben toen besloten om hem te resetten. Heel goed rusten en daarna heel rustig opbouwen, zonder de druk dat hij klaar moest zijn voor de Vuelta-start. Wij wilden hem daar echt meenemen voor de ploegentijdrit. Doordat we daarvan af hebben gezien, kreeg Tobias de kans om heel rustig en met veel mogelijkheden stap-voor-stap voor dit WK te trainen.

Via de Ronde van Duitsland en Canada, heeft hij zich weer in vorm gefietst. In Québec en Montréal hebben we hem heel duidelijk de rol als controleur voor Wout van Aert gegeven. Dat was de juiste trainingsprikkel voor een tijdrit. Het performance- en wedstrijdplan met daarnaast de rust en ruimte, heeft zich nu heel erg goed uitbetaald. Hij ging voor de top-10, waarbij een top-5 fantastisch zou zijn. Daar hadden we wel vertrouwen in. Maar dat een wereldtitel binnen de mogelijkheden lag, dat was ook voor ons een heel grote verrassing.”

🇳🇴 Tobias Foss won 25% of the ITT that he contested in the 2 last seasons

He has the same number of ITT Top 10 than Wout van Aert in the 2 last seasons#wollongong22 #Foss #cycling pic.twitter.com/vAfIvctE00

— Fuoriclasse (@DataCycling) September 18, 2022

Er zouden deze zomer onderzoeken zijn geweest naar Foss’ gewicht, dat zonder verklaarbare oorzaak soms plots stijgt dan wel daalt. Hoe zit dat?
“Laat ik het algemeen houden, want dat vind ik niet helemaal eerlijk. Dat is niet de oorzaak geweest waarom Tobias wel of niet goed was. In het moderne wielrennen – en dat geldt voor alle type coureurs – komt het heel veel aan op relatief vermogen. Daar zoek je het optimum in. Dat is een weg waarin Tobias nog wel wat te doen heeft. Dat proberen we fysiek, mentaal en met voeding, het complete plaatje, zo goed mogelijk aan te bieden. Wij geloven heel erg in hem. Die aandacht stijgt zodra hij – zoals dit jaar – het lastiger heeft.

Als ik zie hoe veel begeleiding er bij Tobias op zit… Tim Heemskerk doet zijn training, Martijn Redegeld zit bovenop zijn voeding. Joost Leenders van de talentacademie die begeleidt hem op mentaal gebied en zelf probeer ik me ook nadrukkelijk met hem te bemoeien. Er zijn vier mensen continu met hem bezig om zijn talent eruit te laten komen. Dat is het huidige verhaal van topwielrennen. Toen ik in 2009 bij Skil-Shimano begon, was ik de enige trainer op 25 renners. Nu zitten er bij ons drie tot vijf mensen op één renner. Dat is het verschil.”

Met daarbij nog Mathieu Heijboer voor de tijdritten?
“Ja. Al kreeg ik ook een heel mooi berichtje van Jos van Emden. Hij feliciteerde mij, maar die heb ik teruggekaatst. Jos en Mathieu waren de twee binnen onze ploeg toen wij níets voorstelden op het gebied van tijdrijden, die dat hebben aangejaagd. Destijds waren we écht nergens. We hadden het materiaal niet, de mindset niet. In die periode beschouwden we de dag van de tijdrit als een hersteldag. We keken er vooral tegenop. Nu kijken we er juist naar uit. Jos en Mathieu hebben ook echt aan de basis van deze wereldtitel van Tobias gestaan.

Zij hebben samen de tijdritmindset in deze ploeg gekregen. Intussen geeft Mathieu leiding aan een heel groot team dat continu bezig is met aerodynamica en tijdritten. Voor hen is dit echt een prestigeoverwinning. Ik vind het heel mooi en leuk dat al het werk wat er door de jaren heen door iedereen binnen Jumbo-Visma is ingestopt, zich zo ontpopt. Die mensen gun ik dit enorm. Er is niet één individu die het verschil maakt. We zeggen niet voor niets samen winnen. Richard Plugge en ik zijn eindverantwoordelijk, maar iedereen mag meedenken over het hele proces.”

foto: Cor Vos

In hoeverre werkt een titel als deze bevrijdend voor Foss, of komt er nu nog meer druk op?
“Ik denk dat het voor jonge renners altijd heel fijn is als er ergens écht een bevestiging komt: ‘oké, als ik dit ervoor doe, dan is dit uiteindelijk de ultieme beloning. Wielrennen is soms een shitjob, met valpartijen, ziek zijn, veel van huis, op je eten letten, teleurstellingen. Maar érgens, kan dit het me ook opleveren’. Dat is de brandstof om door te gaan. Ik hoop echt dat dit bij Tobias ook zo is. Talloze keren hebben we als Jumbo-Visma ook gezegd dat we écht in hem geloven. ‘Jij kan dit, jij hebt het’. Samen beleven we die ups en downs met hem. Maar ik hoop echt dat bij hem nu definitief het kwartje is gevallen, dat hij er volledig voor gaat.

Ik ben er echt van overtuigd dat hij kan uitgroeien tot een goede ronderenner. Daarmee zeg ik niet dat hij er eentje kan winnen, voor alle duidelijkheid. Maar wel een heel goede. Hij klimt zoals Tom Dumoulin in zijn goede jaren deed, op zijn eigen tempo en niet meegaan in demarrages. En hij heeft net zo’n wapen als Tom dat had. Zo’n type ronderenner is het.”

Wanneer gaan we zijn regenboogtrui voor het eerst in actie zien?
“Hij gaat van start in Chrono des Nations. Daar zal Tobias Foss als de eerste wereldkampioen van Jumbo-Visma bij de mannen ooit shinen in zijn prachtige tenue. Richard Keeskamp van Cervélo heeft al een heel mooie tijdritfiets in de regenboogkleuren beloofd en AGU zal ook heel snel met de trui gaan komen. Voor Jumbo-Visma is dit uniek: voor het eerst de gele trui winnen in de Tour de France en een wereldkampioen in hetzelfde jaar. Dit is enorm veel prestige waar we onbeschrijflijk trots op zijn.”

Merijn Zeeman – foto: Cor Vos