Mislukt WK geeft Mathieu van der Poel nu dé extra motivatie voor wereldtitel
Analyse Het bloed sijpelt uit zijn elleboog. Zijn broek is opengescheurd. Zijn shirt ligt onder zijn rechterschouder helemaal open en tot overmaat van ramp is ook zijn schoenplaatje kapot. Een loodzware afvalwedstrijd, helse stortregens, de ongekend sterke Belgische ploeg en ook nog een valpartij net wanneer hij aan zijn beslissende solo is begonnen. Maar niets, helemaal niets kan zijn moraal breken. Mathieu van der Poel wil op dit WK in Glasgow eindelijk die lang gekoesterde regenboogtrui op de weg. Daarnaast wil hij zich revancheren voor de mislukte titelstrijd in Wollongong. Voor die helse nacht op een politiebureau.
Op een zeldzaam grootse wijze is ‘MVDP’ wereldkampioen op de weg geworden. De mondiale titelstrijd waarin hij nog zoveel open rekeningen had staan. Op een parcours dat een veredeld criterium van 271,1 kilometer werd genoemd. Dat volgens kenners op het lijf van de veldrijders was geschreven. En dat door de meeste renners zelf door de 42 bochten in het 14,3 kilometer lange rondje door het centrum van Glasgow als WK-onwaardig werd omschreven.
Toch tekent dit stadscircuit van draaien en keren voor een schitterend kampioenschap. De laatste 143 kilometer rijdt het peloton continu op een lang lint. Vanaf de eerste kilometers door de stad zijn het de grote kampioenen die de wedstrijd maken. De grote tijdsverschillen aan de finish hebben we sinds het WK in 1995 in het Colombiaanse Duitama niet meer gezien. En dat de eerste vier van dit WK ook de eerste vier plaatsen (wel in andere volgorde) in de afgelopen Ronde van Vlaanderen opeisten, zegt genoeg over de kampioenenstatus van dit WK.
Van der Poel handhaaft zich in de straten van Glasgow de hele tijd bij de eersten in het peloton. Continu bij de eersten koersen is op dit parcours immers de sleutel naar succes. Waar Oranje als team een vrij anonieme wedstrijd rijdt, is de ster van Alpecin-Deceuninck scherp. Met Dylan van Baarle heeft hij nog in de finale een ploegmaat mee. Twee keer plaatst ‘MVDP’ een plaagstoot. Op 91 kilometer en 74 kilometer van de streep. Opvallend is dat bij die laatste stevige speldenprik Wout van Aert, Mads Pedersen, Tadej Pogacar en Alberto Bettiol ook al mee zitten in een groep van zeven. Deze vijf kampioenen tekenen dertig kilometer verderop voor de beslissing van dit loodzware WK.
Wat opvalt is dat Van der Poel rustig blijft. Niet op iedere versnelling reageren, maar vooral opletten wanneer Van Aert en Pogacar mee schuiven. De klasse van Van der Poel is dat hij vaak niet wacht hoe een wedstrijd zich ontwikkelt, maar hij creëert zijn moment zelf. Hij durft zelf te koersen in plaats vanuit het defensief te reageren.
Zijn aanval op 22 kilometer van de streep is zelfs gepland. Hij weet dat Hill Street een klimmetje is waar hij kan doortrekken met in het vervolg een technische afdaling en direct opnieuw een klim. De zelfovertuiging zit in zijn demarrage. Pas drie bochten verderop kijkt hij welke schade hij heeft aangericht. Vrijdag op de persconferentie was hij overtuigd dat hij in de finale alleen ‘lijken’ zou zien. De dodenmars wordt echter vooral achter hem gespeeld. Zelfs een valpartij brengt hem niet meer uit het evenwicht en maakt zijn wereldtitel alleen maar meer heroïsch.
Al is het alleen maar om extra symboliek te creëren met de wereldtitel van zijn Nederlandse voorganger Joop Zoetemelk 38 jaar geleden. In het Italiaanse Giavera di Montello wordt Zoetemelk in 1985 immers ook wereldkampioen nadat hij eerder in die titelstrijd onderuit is gegaan. Met Van der Poel krijgt Nederlands beste wielrenner aller tijden een meer dan waardige opvolger.
Als je in één jaar Milaan-San Remo, Parijs-Roubaix en het WK op de weg wint, dan ben je in het eendagswerk van een zeldzame klasse. Wanneer je het rijke palmares bekijkt dat hij op z’n 28ste al bij elkaar heeft gefietst, dan ben je geneigd te vergeten welke tegenslagen hij allemaal ook al gekend heeft.
Zeker aan het WK op de weg hield hij tot aan deze 6e augustus 2023 vooral een zure nasmaak over. Door een hongerklop verspeelde hij in 2019 de wereldtitel in Harrogate. In Leuven op het WK in 2021 kon hij niet zijn optimale vormpeil demonstreren door de rugblessure die hij opliep bij de valpartij (lees: het gemiste plankje) tijdens de mountainbikewedstrijd op de Olympische Spelen in Tokio. En vorig jaar bracht hij de nacht voor het WK in het Australische Wollongong in een politiecel door omdat hij ietwat te heftig reageerde op klierende pubers op zijn hotelgang.
Die nachtelijke uren op het politiebureau spoken niet alleen de afgelopen dagen, maar ook tijdens de titelstrijd in Glasgow door zijn hoofd. Zeker wanneer hij in zijn winnende solo zit, ziet hij dat beeld van tien maanden geleden in Sydney weer voor zich en haalt hij hier juist kracht uit. Die vernedering, die gemiste kans, is nu misschien wel zijn belangrijkste bron van motivatie om zich in de belangrijkste eendagskoers van het jaar te revancheren. Dat durft hij na het veroveren van de mooiste regenboogtrui uit zijn collectie hardop te bevestigen. Het geeft nog eens hoe diep dit voorval hem heeft geraakt.
Al maakte hij juist voor die omstreden titelstrijd Down Under al een belangrijke opmerking; Hij besefte dat er nog maar weinig kansen waren om wereldkampioen op de weg te worden. Juist dat besef is afgelopen winter alleen maar groter geworden toen hij op weg naar het WK veldrijden in ‘zijn’ Hoogerheide opnieuw met die hardnekkige rugblessure werd geconfronteerd. Meer dan ooit realiseerde Van der Poel zich dat hij zijn gouden wielerjaren niet moest laten afnemen. Zijn directe omgeving bevestigt dat in de aanloop naar dat WK in het geboortedorp van zijn vader de knop bij Van der Poel junior definitief is omgezet.
Misschien kwam het succes bij Mathieu van der Poel soms té gemakkelijk. Was hij daardoor soms té nonchalant geworden. Hij bekeek de wielersport vaak nog té speels en hechtte soms té weinig aandacht aan het opbouwen van een palmares. De tegenslagen hebben zijn honger aangewakkerd. Hij besefte hoe graag hij niet alleen fietste, maar ook grote prijzen wilde pakken. Zeker toen hij zijn rugblessure met de nodige oefeningen onder controle kreeg en weer pijnvrij zijn sport kon bedrijven.
De passie en gedrevenheid werden in de aanloop naar Hoogerheide misschien groter dan ooit, en juist het op een schitterende manier veroveren van de wereldtitel veldrijden voor eigen publiek deed hem meer dan voorheen beseffen hoe uniek het is om die grote prijzen te pakken. Het was net dat tikkeltje om serieuzer dan voorheen zijn loopbaan te vervolgen en om duidelijkere doelen te stellen en hier doelgerichter naar toe te leven.
Hij woont sinds afgelopen winter een deel van het jaar ten noorden van Alicante. Juist in deze omgeving vindt hij meer rust en een betere trainingsomgeving. Hier heeft hij opnieuw belangrijke stappen kunnen zetten. In de Tour de France cijfert hij zichzelf als lead-out weg voor ploegmaat Jasper Philipsen, maar kent hij ook een moeizame periode nadat hij op de eerste rustdag verkouden wordt. Hoestbuien weerhouden hem zo’n tien dagen lang van een goede nachtrust.
De Tour wordt hierdoor (deels gedwongen) een wedstrijd die hij vooral gebruikt om zijn vorm richting het WK aan te scherpen en waar hij met een mindere vorm geen gekke stoten uithaalt. Een les die hij heeft geleerd in de Giro d’Italia 2022 waar hij zijn té attractieve koerswijze later moest bekopen.
Bewust kiest Van der Poel ook na deze ietwat tegenvallende Tour de France om richting dit WK de puntjes op de i te zetten vanuit zijn tweede ‘thuis’ aan de Costa Blanca. Dit WK is zijn grote doel van het tweede deel van zijn seizoen. Een parcours dat voor hem op maat is gemaakt. Zeker met de wetenschap dat de komende jaren in de Zwitserse bergen rondom Zürich (2024), in het land van duizend heuvels Rwanda (2025), in de Franse Alpen van Sallanches (2027) en in de woestijnvlakte van Abu Dhabi (2028) weinig kansen liggen. Alleen het traject in Montréal (2026) lijkt nog op zijn lijf te zijn geschreven.
In Glasgow grijpt Van der Poel die unieke kans en bewijst hij de beste eendagsrenner van dit moment te zijn. Al is hij in 2023 ook bezig aan een unieke combinatie. Na Marianne Vos is hij de enige in de wielergeschiedenis die er tot dusver in slaagt om in hetzelfde jaar wereldkampioen veldrijden en op de weg te worden. En zaterdag kan hij op anderhalf uur rijden van Glasgow, in Glentress Forest, ook nog eens wereldkampioen mountainbike worden. Die kans lijkt klein, maar zeg met Mathieu van der Poel nooit nooit…
Om te reageren moet je ingelogd zijn.