Youri IJnsen

• dinsdag 14 februari 2023 om 19:55

Interview Tobias Foss is komend jaar een van de blikvangers bij Jumbo-Visma. Niet zozeer vanwege zijn rol in het team, maar wel vanwege zijn status in het peloton: de 25-jarige Noor werd tot ieders verbazing – inclusief zichzelf – wereldkampioen tijdrijden in Australië. “Een tijdritzege in de regenboogtrui, dat is echt mijn hoofddoel dit seizoen”, vertelt hij aan WielerFlits. Woensdag trapt hij zijn seizoen af in de Volta ao Algarve. Als kopman.

Na een mentaal lastig jaar in 2018 weet het grote talent Foss zich in 2019 definitief te uiten: hij wint de Ronde van de Toekomst, de mini-Tour de France. Jumbo-Visma heeft hem dan al binnen en als prof ontwikkelt hij zich snel: negentiende in de Ronde van Polen, vijfde in de Ronde van Hongarije en een sterke openingstijdrit in de Giro d’Italia tekenen zijn (gemankeerde, wegens het coronaseizoen) debuutjaar in 2020. Een jaar later eindigt hij als vijftiende in Tirreno-Adriatico en knokt hij zich naar plek negen in de Giro, gevolgd door Noorse titels op de weg en in het tijdrijden.

Ook het afgelopen jaar begint hij sterk met een zesde plaats in de Volta ao Algarve. De Nederlandse ploeg wijst hem vervolgens samen met Tom Dumoulin aan als kopman voor de Giro. Door een val – Foss loopt daarbij een hersenschudding op – in de Internationale Wielerweek van Coppi & Bartali, komt zijn Giro-voorbereiding in het gedrang. De drieweekse in Italië draait in mei vervolgens uit op een teleurstelling en ook daarna is Foss grillig in zijn prestaties. Tot alles op 18 september samenvalt en hij het WK tijdrijden bijschrijft op zijn nog weinig gevulde erelijst.

Foss reed een sterke Giro d’Italia 2021 – foto: Cor Vos

Kopman in rittenkoersen van een week
Foss wil dit jaar de regenboogtrui graag aan de wereld tonen. “Voor de duidelijkheid: ik ga geen shitkoersen rijden om maar die trui te kunnen aantrekken”, lacht de Noor. “Maar het is wel een speciaal gevoel en misschien maar iets eenmaligs. Dus als de mogelijkheid zich voordoet, wil ik er zoveel mogelijk in rijden. Dat is interessant voor zowel het team als mezelf. Een tijdritzege in de regenboogtrui, dat is een groot doel voor dit jaar. Ik denk niet dat mijn positie binnen het team veranderd is door mijn WK-titel. Maar we weten nu wel dat ik in staat ben om tijdritten te winnen.”

Een deelname aan de Giro is wat dat betreft een logisch gevolg. Daar zitten immers drie tijdritten in, terwijl de Tour de France en Vuelta a España er maar één tellen. “Klopt, maar ik ga de Giro rijden om Primož Roglič bij te staan”, zegt Foss. “We gaan voor de eindzege en Primož is daarvoor zonder twijfel onze beste kaart om te spelen. Daar kijk ik erg naar uit. Zelf krijg ik kansen als kopman in de Volta ao Algarve en de Ronde van Romandië. Ik wil mezelf beter dan ooit voorbereiden op dit seizoen, met de Giro in het bijzonder. Ik wil mezelf laten zien als ik daarvoor de kans krijg.”

Jumbo-Visma heeft over de Vuelta nog niets gecommuniceerd. We vroegen ons daarom af of Foss daar niet om het kopmanschap had gevraagd. “We weten al meer dan jullie. Ik moet voorzichtig zijn om niet te veel te zeggen”, lacht hij hardop. “Maar de kansen om daar voor mezelf te rijden, zijn er niet. Daarnaast is de Vuelta moeilijk te voorspellen, omdat er mensen uit de Giro of de Tour komen of terugkeren na een blessure. Die voorbereiding is anders en daar kijken we pas naar aan het begin van de zomer. Maar waarschijnlijk zal ik daar niet de kopman zijn.”

Foss wil beter zijn dan ooit in 2023 – foto: Cor Vos

Wie denkt dat hij ontevreden is over het programma, komt bedrogen uit. “Over het algemeen ben ik er best blij mee. Het kan altijd beter, maar ik heb een programma gekregen waar ik heel erg tevreden mee ben. Ik krijg zowel mijn eigen kansen (in ieder geval in de Algarve en Romandië, red.) en daarnaast kan ik nog veel leren van de andere kopmannen binnen ons team.”

Wikken en wegen over de toekomst
Er is Foss nog niets beloofd over een toekomstige rol als kopman, laat hij weten. Onlangs liet de Noor ook optekenen dat hij twijfelt over zijn toekomst binnen Jumbo-Visma. Foss heeft een contract tot het einde van 2023. “Als je naar het team kijkt, dan kan ik blijven”, legt hij uit. “Je kunt hier namelijk ook altijd stappen voorwaarts maken als je laat zien dat je er klaar voor bent of goed genoeg bent. Maar als je kijkt naar alle kopmannen die onze ploeg rijk is, dan moet je welhaast door het oog van de naald kruipen om als kopman of in een vrije rol een koers aan te vangen.”

“Of ik blijf, hangt helemaal af van wat de ambities van de ploeg met mij zijn en waar ze mijn toekomst zien. Daarna moeten we bekijken of dat aansluit op mijn persoonlijke doelstellingen”, stelt Foss. Gezien de Ajax-filosofie van Uno-X, lijkt de Noor daar in ieder geval terecht te kunnen. “De kans bestaat, zeker. Ik heb daar in het verleden ook gereden, natuurlijk. Ik ken de structuur en de mensen bij Uno-X, de ploeg komt net als ik uit Noorwegen. Dat helpt echt mee. Het geniet absoluut mijn interesse en wie weet is dat een mogelijkheid in de toekomst”, is Foss eerlijk.

foto: Bram Berkien

Toch heeft hij heel goed voor ogen wat hij wil. “Op dit moment zijn de trainingen en het materiaal voor mij het belangrijkste op dit punt in mijn loopbaan. Dat geniet echt mijn voorkeur. Bij een kleinere ploeg zoals Uno-X zou ik meer sportieve kansen voor mezelf krijgen. Daarin zal ik een keuze moeten maken. Maar uiteindelijk is dat een proces van voors en tegens tegenover elkaar zetten. Maar begrijp me vooral niet verkeerd: ik voel me hartstikke goed bij Jumbo-Visma. Het belangrijkste is om eerst met deze ploeg om tafel te zitten en het dan van daaruit te bekijken.”

Zeemans zegje
Sportief directeur Merijn Zeeman hoopt dat Foss onderdeel blijft van Jumbo-Visma. “In welke rol is nog de vraag. De vraag daarbij is waar hij zelf vindt dat hij het beste tot zijn recht komt. Is dat inderdaad als kopman in een grote ronde, of daarin als ondersteuning met een specialisme in de kortere etappekoersen? Dat zijn zaken waar we nog niet aan toe zijn gekomen, omdat Tobias best veel tegenslag heeft gekend. Dat gaan we samen uitzoeken en moet hijzelf nog ontdekken. Tobias is zelf uiteindelijk degene die beslist of Jumbo-Visma zijn team voor de komende jaren is.”

“Voor ons is hij nog altijd een jongen waar wij heel veel vertrouwen in hebben”, gaat Zeeman verder. “Wij dichten Tobias heel veel kwaliteiten toe. Maar we proberen hem ook een positie te bieden, waarbij hij zich in de luwte van onze kopmannen kan ontwikkelen. We hebben gemerkt dat het niet goed werkt, als we op een bepaalde manier verwachtingen aan hem koppelen. Tobias heeft nu een heel uitgebalanceerd programma waarin veel kansen liggen, maar waarin hij ook voor het eerst naar een grote ronde gaat waar Primož bij is. Dat deed hij nog niet eerder.”

Zeeman in gesprek met Foss op het jongste trainingskamp – foto: Cor Vos

Zeeman benadrukt dat Foss nog geen mogelijkheden heeft gekregen waarin ‘hij kan leren van de allerbesten’. “Dat was overigens een wens van Tobias zelf. Het programma voor het najaar hebben we nog niet bekendgemaakt. Daar gaat Tobias ongetwijfeld ook weer voor het WK. Hij begint het seizoen in februari met de Ronde van de Algarve en daarna begint zijn voorbereiding richting de Giro, waar hij in Romandië onze klassementskopman is. Daarna rijdt hij dus de Giro om te leren van Primož. Ik denk dat dit een heel mooi ontwikkelingsprogramma voor Tobias is.”