De Tour lijkt beslist. Tadej Pogacar kreeg in tijdrit van dinsdag een enorme dreun van Jonas Vingegaard. Het verschil tussen de twee tenoren, die zo lang gelijk opgingen, is opgelopen tot bijna twee minuten. Pogacar kennende, zal hij zich echter niet zomaar gewonnen geven. In de etappe naar Courchevel, over een monster genaamd Col de la Loze, gaat de Sloveen ongetwijfeld wat terug willen doen. Alles of niets! WielerFlits blikt vooruit.

Parcours

De start van de etappe is in Saint-Servais-les-Bains, een dorp in de gelijknamige gemeente. Ondanks dat Frankrijk verspreid over het hele land liefst negentien gemeenten kent met Saint-Gervais in de naam, start deze etappe wel degelijk in dezelfde gemeente als waar de etappe van zondag eindigde. Toen lag de finish in het iets hoger gelegen Le Bettex, met de auto is dat tien minuutjes rijden naar de start van deze etappe.

In het routeboek is de start aangeduid als Saint-Gervais Mont Blanc. Voordat Poels daar afgelopen zondag won, was deze plaats drie keer eerder aankomstplaats in de Tour de France. In 2016 was de laatste keer, toen bezegelde Romain Bardet er met een ritzege zijn tweede plaats in het eindklassement achter Chris Froome. In 1992 was het vroege vluchter Rolf Järmann (later nog tweevoudig winnaar van de Amstel Gold Race) die het net haalde voor Pedro Delgado en weer twee jaar eerder zegevierde Thierry Claveylorat. Aan hem kleeft echter een triest verhaal, al was l’Aigle de Vizille aanvankelijk een fortuinlijk man.

Hij verzamelde legio ritzeges in het Critérium du Dauphiné, won in 1990 de bolletjestrui in de Tour en ook eendagsklassiekers als de GP de la Marseillaise en de GP Plouay (nu de Bretagne Classic) staan op naam van Claveylorat. Na zijn carrière vergaarde de Fransman roem in het populaire tv-programma Le Millionnaire. De ex-renner mocht aan het geluksrad draaien en won en passant een miljoen Franse franc, omgerekend zo’n 150.000 euro. Het leven lachte hem toe, tot hij onder invloed van alcohol door roekeloos rijgedrag op 13 augustus 1999 een auto-ongeluk veroorzaakte. Hij botste op een tegenligger, waarbij de twee inzittenden (een vader en een zoon) om het leven kwamen. Drie en een halve week later stapte Claveylorat uit het leven.

Terug naar Saint-Servais-les-Bains, dat ligt aan de voet van de hoogste bergtop van de Alpen: de Mont Blanc (4808 meter boven zeeniveau). In het centrum van de startplaats vertrekt ook de Tramway du Mont Blanc, een tram die via een tandradbaan naar Nid d’Aigle (2372 meter boven zeeniveau) rijdt. Dat is het hoogste treinstation van Frankrijk. 

Finishplaats Courchevel kennen we vooral van de Olympische Winterspelen in 1992 te Albertville. Courchevel huisvestte toen het skispringen en op dezelfde locatie vond daar in februari van dit jaar het WK skiën plaats. In de Tour was het drie keer eerder de finish: in 1997 versloeg Richard Virenque geletruidrager Jan Ullrich (die toen samen op acht ritten, zeven keer streden voor dagwinst), wijlen Marco Pantani boekte er zijn laatste zege in zijn roemruchte carrière (2000), terwijl Alejandro Valverde zich in 2005 opwierp als nieuwe kroonprins van het wielrennen door geletruidrager Lance Armstrong het nakijken te geven.

Deze etappe kent dus de nodige historie, ondanks dat beide plekken in totaal ‘slechts’ zes keer onderdeel waren van de Tour. Op deze woensdag zal er iemand opnieuw geschiedenis schrijven, want deze zeventiende etappe is de koninginnenrit van de Tour 2023. Vanuit de start in Saint-Gervais-les-Bains wacht al na vijftien kilometer de voet van een bekende Tour-col: de Col des Saisies (13,5km aan 5,2%). Deze klim van tweede categorie is niet bijzonder lastig en lijkt ideaal voor vroege vluchters om ervandoor te gaan. Daarna volgt een lange en soms steile afdaling.

Vervolgens doemt na 46,5 kilometer de tweede bekende klim op, dit keer van eerste categorie: de tweetrapsraket Col de Meraillet, die overgaat in de Cormet de Roselend (20,3 kilometer aan 6,1%). Die klim dankt zijn naam aan de vele bloeiende rododendrons aan het begin van de zomer, die de groene vlakte – zeer populair onder wandelaars – op de top roze doet kleuren. De klim staat bekend om haar schoonheid. Maar de afdaling is misschien wel in dezelfde mate berucht, vanwege het aartsgevaarlijke karakter. Onder meer Johan Bruyneel, David Arroyo en Mathias Frank vielen hier in verschillende edities in het ravijn door de onoverzichtelijke haarspeldbochten.

Na de listige afdaling zetten de renners koers naar een vrij onbekende col. Een snelle zoektocht op internet leert je dat de Côte de Longefoy (6,7km aan 7,5%) debuteert in de Tour de France. Dat had overigens in 2019 al moeten gebeuren, in de voorlaatste etappe. Door hevige (hagel)buien werd de Roselend dat jaar onbegaanbaar vanwege modderstromen, waar ook de Longefoy werd geschrapt en de renners alleen de beklimming van Val Thorens betwistten. Na de Longefoy dalen de renners nu af naar Moûtiers en zetten ze koers naar Brides-les-Bains. Daar ligt de voet van de slotklim. Eentje van de buitencategorie: de Col de la Loze (28,6 km aan 6%). Hier smijten de favorieten met minuten.

De top van de Col de la Loze ligt op 2300 meter boven zeeniveau en is daarmee de hoogste bergtop in deze Tour de France. De renner die als eerste de top rondt, krijgt de Souvenir Henri Desgrange overhandigd. Deze prijs is vernoemd naar de grondlegger van de Tour de France. Omdat de La Loze pas in 2019 een geasfalteerde weg naar boven kreeg, werd hij pas twee keer in koers opgenomen. In 2019 won de Australische ex-prof Alexander Evans er een klimtijdrit in de Ronde van de Toekomst, een jaar later zegevierde Miguel Ángel López er in de Tour. We zagen daar een zeldzame achterop geraakte Tadej Pogačar, die er vijftien tellen verloor op geletruidrager Primož Roglič.

Na de top van de Col de la Loze volgt een korte afdaling van vijf en een halve kilometer, alvorens de renners nog één kilometer aan 7,7% moeten klimmen naar de finish in Courchevel. Grote kans dat het klassement in deze koninginnenrit volledig over de kop gaat. Spektakel is gegarandeerd!

Woensdag 19 juli, etappe 17: Saint-Gervais Mont-Blanc – Courchevel
Officieuze start: 12:20 uur
Officiële start: 12:30 uur
Finish: tussen 17:00 uur en 17:45 uur
Afstand: 166 kilometer

Tijdschema belangrijke passages:
Passage Col des Saisies: tussen 13.20 en 13.30
Tussensprint Beaufort: tussen 13.35 en 13.45
Passage Cormet de Roselend: tussen 14.25 en 14.50
Passage Côte de Longefoy: tussen 15.10 en 15.35
Passage Col de la Loze: tussen 16.55 en 17.40

Favorieten

Tweeënhalve week waren Jonas Vingegaard en Tadej Pogacar enorm aan elkaar gewaagd, tot deze dinsdag. In de tijdrit naar Combloux maakte de Deen het verschil, een gigantisch verschil. Dat was eerder dan verwacht. Want als Vingegaard Pogacar ergens zou kraken, zo was het idee, dan zou het in de woensdagrit naar Courchevel zijn. Veel hoogtemeters, lange beklimmingen, op hoogte. Allemaal in het voordeel van Vingegaard.  Nu blijkt dat Vingegaard qua vorm duidelijk de bovenhand heeft en een mentale boost heeft gekregen, lijkt Pogacar helemaal rijp voor de slacht. Gaat hij knock-out?

“De beste tijdrit ooit”, aldus Tom Dumoulin – foto: Cor Vos

Het zou zomaar kunnen. Terwijl Pogacar richting Cauterets-Cambasque, de Puy de Dôme en de Grand Colombier telkens een gaatje wist te slaan met zijn rivaal, kon hij in de eerste twee Alpenritten geen verschil maken. Daarna volgde de uithaal van Vingegaard in Combloux, waarmee het tij definitief gekeerd lijkt te zijn. Jumbo-Visma zal nu de genadeklap toe willen dienen en krijgt daar een ideale rit voor voorgeschoteld. Maar wacht eens even, waar hebben we dat eerder gehoord?

Ook na de rit naar Laruns leek de Tour in een plooi te liggen. Vingegaard zou de wedstrijd definitief kunnen beslissen in de rit naar Cauterets-Cambasque, een etappe die hem goed zou liggen. Pogacar sloeg daar echter terug, wat zijn veerkracht toont. De neutrale toeschouwer, die de strijd tussen Pogacar en Vingegaard het liefst tot in het oneindige door ziet gaan, kan hier wat hoop uit putten. Al moeten we daar wel meteen weer een ontnuchterend feit aan toevoegen: in 2020, de eerste keer dat de Col de la Loze in de Tour zat, reed Pogacar er niet zijn beste beklimming. Hij werd toen derde in de rit en verloor vijftien seconden op concurrent Primoz Roglic.

‘Opgeven’ staat niet in het woordenboek van Tadej Pogacar – foto: Cor Vos

Achter Vingegaard en Pogacar valt een gat, een groot gat. In het klassement, maar ook simpelweg qua klimkwaliteiten. Geen van de andere klassementsrenners komt bergop in de buurt van deze twee kampioenen. Betekent dit dat de mannen van – met alle respect – de tweede lijn kansloos zijn in Courchevel? Dat niet. Zij kunnen gebruik maken van de rivaliteit tussen Vingegaard en Pogacar, zoals we gezien hebben in de rit naar Morzine.

Het was Carlos Rodríguez die toen optimaal profiteerde. Omdat de twee kemphanen op de Col de Joux Plane naar elkaar begonnen te kijken, keerde de 22-jarige Spanjaard net na de top terug. In de afzink was hij vervolgens al snel gevlogen. Rodríguez bezit overduidelijk zekere daalkwaliteiten en zal die ook richting Courchevel uit kunnen spelen. Wil de kopman van INEOS Grenadiers winnen, is het uiteraard wel zaak om met de eersten over de Col de la Loze te komen. Maar gezien zijn resultaten van de voorbije weken moet dat geen probleem zijn. Van de kopmannen is hij voorlopig the best of the rest.

Ongeloof bij Carlos Rodríguez – foto: Cor Vos

‘Van de kopmannen’, zeggen we er nadrukkelijk bij. Want als het op het klimmen aankomt, zijn er ook twee ‘knechten’ die bij de absolute top horen. We hebben het hier natuurlijk over Adam Yates en Sepp Kuss. Zij staan respectievelijk derde en zesde in het klassement en doen – net als hun kopmannen – nauwelijks voor elkaar onder. De ene keer is de een beter, de andere keer de ander.

Ondanks dat hij ten val kwam op weg naar Saint-Gervais Mont-Blanc en daardoor wat minder voor de dag kwam in die rit, zien we Kuss eerder winnen dan Yates. Dat heeft vooral met tactiek te maken. Terwijl UAE Emirates niet zal willen dat Yates met een overwinning bonificatieseconden voor de neus van kopman Pogacar wegkaapt, kan Jumbo-Visma weldegelijk baat hebben bij een zege van knecht Kuss.

Indien Kuss, Pogacar en Vingegaard samen de laatste kilometers ingaan – een niet geheel ondenkbaar scenario – zou het voor de Nederlandse ploeg natuurlijk ideaal zijn als Vingegaard naar de zege en tien boni’s sprint, maar hoe groot is die kans? Bijzonder klein: de rappe Pogacar zal Vingegaard negen op de tien keer kloppen. Jumbo-Visma zijnde, kun je Kuss dus maar beter later demarreren. Met een beetje geluk, pakt de Amerikaan de dagzege en loopt Pogacar niet vier, maar twee seconden in op Vingegaard. Al zijn de verschillen inmiddels dermate groot, dat ze zich bij Jumbo-Visma wellicht ook niet meer druk maken om twee seconden meer of minder.

De sierlijke klimmer Sepp Kuss – foto: Cor Vos

Simon Yates, Pello Bilbao, David Gaudu en Jai Hindley – allen nog in de top-tien – kunnen wellicht ook nog een gooi doen naar de zege vanuit de groep der favorieten, maar hebben dan wel een heel goede dag nodig. In de tweede week van de Tour had geen van hen zo’n dag. Hindley rijdt vaak wel een goede derde week en is wellicht weer wat beter dan afgelopen weekend, aangezien hij toen ten val kwam in de rit naar Morzine les Portes du Soleil. Bilbao bewees zijn uitstekend vorm – nogmaals – met een vierde plaats in de tijdrit naar Combloux.

Terwijl Hindley, Bilbao, Gaudu en Simon Yates waarschijnlijk zo lang mogelijk bij Pogacar en Vingegaard proberen te blijven, zouden de mannen die nog niet iets verder staan in het klassement weleens mee kunnen sluipen met de vroege vlucht. We denken dan bijvoorbeeld aan Tom Pidcock. De Brit had een paar keer goede klimbenen deze Tour – vooral op de Grand Colombier en de Puy de Dôme -, maar is inmiddels flink weggezakt in het klassement. Kan hij zich richting Courchevel herpakken? De renner van INEOS Grenadiers weet in ieder geval hoe je de koninginnenrit in de Tour moet winnen. Dat deed hij vorig jaar namelijk al eens.

Pidcock kwam ten val in de rit naar Morzine en zakte er vervolgens door – foto: Cor Vos

Ook Felix Gall (tiende), Guillaume Martin (elfde), Thibaut Pinot (dertiende) en Mikel Landa (veertiende) zullen het met een verre aanval moeten proberen, als ze de rit willen winnen. Voor Martin en Gall zou echter kunnen gelden dat ze wat conservatiever gaan rijden, in de hoop een top-tienplaats in Parijs te behalen. De Fransman heeft zich tot nog toe overigens niet gespaard, de Oostenrijker wel enigszins. Gall werd in de rit naar Laruns derde door mee te zitten met de vlucht van de dag, maar meldde zich daarna nooit meer in de vroege ontsnapping.

Pinot was de laatste bergritten juist wel erg actief. De Franse publiekslieveling zat op weg naar Belleville-en-Beaujolais, Morzine en Saint-Gervais Mont-Blanc mee, en hield daar twee zesde plaatsen aan over. Prima, maar hij mikt op meer. In zijn carrière won hij al vier Touretappes en in zijn afscheidsjaar zal hij daar maar wat graag een vierde aan toe willen voegen. De 33-jarige Mikel Landa, die samen met generatiegenoot Pinot over de streep bolde in Saint-Gervais Mont-Blanc, hoopt dan weer zijn eerste etappeoverwinning in de Tour te boeken.

Een overwinning van Pinot zou de Fransen gek maken – foto: Cor Vos

Landa heeft echter nog wel even de tijd, bewees zijn ploeggenoot Wout Poels afgelopen zondag. De 35-jarige Nederlander boekte in zijn tiende Tour zijn eerste ritzege. Dat deed hij op indrukwekkende wijze. Hij sprong mee met de vroege vlucht, reed daaruit weg met Marc Soler en Wout van Aert, en reed die twee op de slotklim naar Saint-Gervais Mont Blanc naar huis. Van Aert – ‘no pannenkoek’, volgens Poels – moest meer dan twee minuten toegeven. Het zou niet verbazen als een Poels in deze vorm nog eens zo’n kunstje flikt.

Net als Poels, won ook Adam Yates deze editie voor het eerste een etappe in de Tour. De Brit rijdt vooral in dienst van Pogacar, maar in de schaduw van zijn kopman kon Yates ook al voor zijn eigen kansen gaan, met ritzege en een voorlopige derde plek in het klassement als gevolg. De mokerslag die Pogacar in de tijdrit kreeg opent wellicht ook mogelijkheden voor Yates. Misschien gunt de Sloveen zijn trouwe knecht wel de etappe nu eindzege ver weg lijkt, en de bonificatieseconden op de streep er dus minder toe doen.

Kan Poels nog eens toeslaan? – foto: Cor Vos

Ook Giulio Ciccone werd om die reden al snel weer teruggepakt, zij het als laatste van de vroege aanvallers. De Italiaan is duidelijk in goede doen en draagt niet voor niets de bergtrui. Dat tricot zal hij woensdag willen verdedigen, en dus moet hij in het offensief gaan. Een ritzege, zijn andere doel voor deze Tour, behoort vervolgens ook tot de mogelijkheden. Een etappe winnen deed Ciccone nog niet eerder in de Ronde van Frankrijk, wel werd hij twee keer tweede in een rit. De laatste keer was in Laruns, twee weken terug.

Tot slot, noemen we ook nog Ciccone’s ploeggenoot Mattias Skjelmose, Ben O’Connor (AG2R Citroën), Jack Haig (Bahrain Victorious) en Ion Izagirre (Cofidis). Vooral laatstgenoemde is een gevaarlijke klant als de vluchters strijden om de zege. Dat liet de Bask nog zien in Belleville-en-Beaujolais, waar hij naar de zege soleerde.

Een zekerheidje: Ciccone zal ten strijde trekken – foto: Cor Vos

Favorieten volgens WielerFlits
**** Jonas Vingegaard
*** Tadej Pogacar, Carlos Rodríguez
** Sepp Kuss, Tom Pidcock, Giulio Ciccone,
* Thibaut Pinot, Wout Poels, Mikel Landa, Adam Yates

Weer en TV

Het wordt woensdag aangenaam koersweer. De kans op neerslag is klein en de zon zal zich veel laten zien. In Moûtiers, op het laagste punt van de route, is het met een maximum temperatuur van 29 graden Celsius wel behoorlijk warm, maar bovenop de Col de la Loze zal het acht à negen graden koeler zijn. De wind (3 Beaufort) komt uit het westen en staat het grootste gedeelte van de laatste beklimming in de rug.

Het weer voor deze etappe wordt op een later moment toegevoegd aan deze voorbeschouwing. Eurosport, NOS en Sporza hebben de uitzendrechten voor de Tour de France. Voor meer informatie kun je altijd terecht in onze tv-gids Wielrennen op TV.