Op de voorlaatste dag van de Tour de France is het alles of niets, ook al lijkt de strijd om de eindoverwinning reeds beslist in het voordeel van Jonas Vingegaard. Desondanks beloven zes gecategoriseerde beklimmingen, waarvan twee van de eerste categorie, de koers een waar spektakel te maken. Wie mag zich na deze twintigste etappe officieus winnaar van La Grande Boucle noemen? WielerFlits blikt vooruit.

Parcours

De voorlaatste etappe van de Tour start in Belfort. Deze stad – bekend van een metershoog standbeeld van een leeuw – ligt tegen de Elzas aan en is de natuurlijke scheidslijn tussen het Franssprekende deel van Frankrijk en de Duitstaligen ten noordoosten van de stad. In het Duits heet deze stad Beffert en het laat zich raden wat hier is uitgevonden… Grapje natuurlijk!

Feit is wel dat deze vestingstad (gebouwd naar de bekende architectuur van Vauban) een rijke historie kent. Oók in de Tour, want Belfort was al dertig keer start- of finishplaats in de Tour. François Faber won hier liefst drie keer. De laatste keer dat Belfort de start huisvestte, was in 2019. Hoe toepasselijk: toen ging de Leeuw van Amsterdam, Dylan Groenewegen, er met de zege vandoor na een massasprint in Chalon-sur-Saône.

Dit keer geen sprint, kunnen we vast verklappen. De apotheose van de Tour de France 2023 ligt niet in de Alpen of de Pyreneeën, maar in de veel noordelijker gelegen Vogezen. Over een deel van de route van de bekende cyclo Les Trois Ballon, trekt het peloton naar skigebied Le Markstein. Daar ligt de finish in het plaatsje Fellering. Een bekend gebied voor wintersporters, want in 1983 en 1987 vond er een Wereldbeker in het alpineskiën plaats. Twee keer was de Zweedse legende Ingemar Stenmark de beste. Deze rit is overigens goed te vergelijken met de slotetappe in de eerste Tour de Frances Femmes vorig jaar. Toen bezegelde Annemiek van Vleuten daar het lot.

De sprinters zullen koersdirecteur Christian Prudhomme vervloeken. Hij heeft met de ASO liefst zes cols gelegd in een rit van 133 kilometer. Dat is bijzonder kort en dus zullen de snelle mannen enorm hard moeten vechten tegen de tijdslimiet. In deze etappe zien we namelijk allemaal beklimmingen terug die we kennen uit de vermaarde Tour d’Alsace.

In die koers is de Ballon d’Alsace (11,5 km aan 5,3%) jaarlijks een van de scherprechers, nu is het de eerste klim van de dag. De top ligt na 24,5 kilometer, waarna een afdaling van zo’n vijftien kilometer naar Le Thillot volgt. In die fase gaat het veertig kilometer lang alleen maar op en af, waarbij de renners het Lac de Lispach passeren.

In die fase zitten drie gecategoriseerde beklimmingen: de Col de la Croix de Moinats (5,2 km aan 7,1%), de Col de Grosse Pierre (3,2 km aan 7,2%) en de Col de la Schlucht (4,4 km aan 4,9%). Renners kunnen in deze korte etappe nog heel het klassement op de kop zetten.

In de laatste dertig kilometer wachten namelijk nog twee beklimmingen van de eerste categorie. Te beginnen met de Petit Ballon (9,2 km aan 8,2%). Een lastig, steil ding waar je benen plots compleet kunnen vollopen na drie weken Tour. De laatste serieuze klim van deze Tour heeft misschien meteen ook wel de gaafste naam: de Col du Platzerwasel (7,1 km aan 8,3%). Wie wint hier de Tour?

Eenmaal boven op de Platzerwasel, blijven de renners op een plateau rijden naar Le Markstein. Daar mag de glorieuze winnaar van deze prachtige etappe het dikverdiende zegegebaar maken en daar kennen we ook de winnaar van de Tour de France.

Zaterdag 22 juli, etappe 20: Belfort – Le Markstein Fellering
Officieuze start: 13:30 uur
Officiële start: 13:45 uur
Finish: tussen 16:50 uur en 17:20 uur
Afstand: 133,5 kilometer

Tijdschema belangrijke passages:
Passage Ballon d’Alsace: tussen 14.00 en 14.05
Tussensprint Fresse-sur-Moselle: tussen 14.35 en 14.40
Passage Col de la Croix de Moinats: tussen 15.00 en 15.10
Passage Col de Grosse Pierre: tussen 15.10 en 15.20
Passage Col de la Schlucht: tussen 15.30 en 15.45
Passage Petit Ballon: tussen 16.15 en 16.30
Passage Col du Platzerwaseln: tussen 16.35 en 16.55

Favorieten

Nu het algemeen klassement van de Tour de France eerder deze week in een plooi gevallen is in Courchevel, kunnen Jonas Vingegaarden Jumbo-Visma met een gerust hart aan de bergetappe naar Le Markstein beginnen. Volgen, attent koersen en overeind blijven, dat lijkt het devies voor de Nederlandse formatie. Toch zal de gele trui een ritzege niet zomaar laten liggen, als hij in een goede positie komt. Een overwinning in een bergetappe zal zijn eindzege nog meer cachet geven. En als klimmer lijkt momenteel niemand aan hem te kunnen tippen.

Voor UAE Emirates zou een overwinning misschien nog wel meer voldoening geven. Na de inzinking van Tadej Pogačar op de Col de la Loze is hij kansloos voor de eindzege, maar na afloop toonde hij zich desondanks strijdbaar voor de etappe van zaterdag. “Het zou geweldig zijn als ik de rit win of iemand anders van de ploeg. En ik wil op het podium staan”, vertelde de Sloveense kopman. De vraag is of hij de laatste twee etappes voldoende hersteld is om weer in winnende vorm te komen. Is dat gelukt? Dan is hij topfavoriet, ook omdat de nood bij Vingegaard iets minder groot is. Een uitgeruste Pogačar moet in ieder geval in staat zijn om zijn tweede plaats op het podium te kunnen verdedigen, aangezien hij drie minuten voorsprong heeft op de nummer drie.

Is Tadej Pogačar voldoende hersteld? – foto: Cor Vos

Die nummer drie in het klassement is zijn UAE-ploegmaat Adam Yates. De Brit zou ook zomaar naar voren geschoven kunnen worden voor de ritzege op Le Markstein, zeker als Pogačar zich niet in opperbeste vorm voelt. Yates hoefde in de rit van de Col de la Loze niet te wachten op Pogi, maar kon op eigen kracht ook niet bij Vingegaard blijven. Hij verloor in de finale meer dan twee minuten, maar verstevigde wel zijn derde plek in de rangschikking. De kwestie bij UAE Emirates: willen ze hun podiumplaatsen met Pogačar en Yates verdedigen, of gaan ze all in voor de ritzege?

Reken maar dat deze korte bergetappe voor spektakel gaat zorgen, want achter de kopstukken van Jumbo-Visma en UAE Emirates staan vier man binnen twee minuten van elkaar. Carlos Rodriguez (vierde) wordt opgejaagd door Simon Yates (op 18 seconden), Pello Bilbao (op 49 seconden) en Jai Hindley (op 1.49 minuut). Laatstgenoemde is in verval geraakt, maar die andere drie klimmers zijn nog in goede doen en kunnen elkaar al vanaf Ballon d’Alsace tot het uiterste dwingen. Het lijkt een survival of the fittest te gaan worden, waarbij Adam Yates (en zelfs Tadej Pogacar mits hij nog niet volledig hersteld is) nog moet vrezen als hij ergens de slag mist of een offday kent.

Pello Bilbao – foto: Cor Vos

Voordeel voor Rodriguez, Yates en Bilbao is het voordeel dat zij over sterke ploeggenoten beschikken die een hoofdrol kunnen spelen in hun jacht op een sprong in het algemeen klassement. INEOS Grenadiers heeft onder meer Jonathan Castroviejo, Tom Pidcock en Michal Kwiatkowski om een tactisch spel te spelen, terwijl Yates bij Jayco AlUla kan rekenen op Chris Harper en Lawson Craddock. Bahrain Victorious en Bilbao hebben onder meer Wout Poels, Mikel Landa en Matej Mohoric in de gelederen.

Dan hebben we nog de strijd om de bolletjestrui die ook invloed gaat hebben op de strijd om de ritwinst. Er zijn maximaal 37 punten (5 + 5 + 5 + 2 + 10 + 10) te verdienen, mocht iemand op alle zes de beklimmingen als eerste bovenkomen. Giulio Ciccone is de drager van de bergtrui en zal geheid meeschuiven in de ontsnapping van de dag. Net als in de vorige bergrit zal hij ook hulp krijgen van Mattias Skjelmose of Juan Pedro López om in staat te zijn om te sprinten voor de bergpunten. Mocht de vlucht standhouden, dan is Ciccone automatisch ook kandidaat voor de ritwinst.

Kan Felix Gall op twee paarden tegelijk inzetten: ritwinst en bergtrui? – foto: Cor Vos

Felix Gall moeten we dan ook in een adem noemen. De winnaar van de koninginnenrit zal op twee gedachten hinken, want hij staat inmiddels ook achtste in het algemeen klassement. Het gat met nummer zeven Hindley is 2.21 minuut, maar in een dergelijk zware bergrit kan dat ook zomaar overbrugd worden. In het bergklassement is Gall door zijn zegetocht op de Col de la Loze Ciccone genaderd tot 6 punten (88 punten om 82 punten), wat niets is in een rit met zes beklimmingen. Vingegaard is derde in het bergklassement met 81 punten, maar van hem verwachten we geen alles-of-niets-poging om de bollentrui nog te bemachtigen.

Kunnen anderen nog een gooi doen naar de bollen? Neilson Powless staat op 58 punten en zal dus alle bergsprints moeten winnen om op 95 punten te komen en zo Ciccone en Gall te passeren. En dan moeten de Italiaan en de Oostenrijker bijna overal naast de punten grijpen. Eigenlijk een mission impossible voor de Amerikaan, dus.

Zijn er dan nog meer klimmers die voor ritwinst kunnen gaan vanuit de ontsnapping? Beeld je eens in dat er volgend jaar een Netflix-aflevering komt van Thibaut Pinot die in de laatste bergetappe van de Tour de France in zijn carrière naar de overwinning fietst. En dat in zijn eigen Vogezen, nota bene. Al vier keer eerder deze Ronde van Frankrijk zat hij mee in de vlucht en twee keer rolde er een zesde plaats uit voor de lieveling van Groupama-FDJ. Dan schalt en passant het Marseillaise door alle Franse luidsprekers.

Gaudu (links) en Pinot (midden) op de Puy de Dôme – foto: Cor Vos

Bij Groupama-FDJ zal David Gaudu zich ook in de aanval durven smijten. In de Col de la Loze-rit trok hij ook al ten aanval en hij kan mogelijk nog een sprong maken in de top-10 van het algemeen klassement. Het vormpeil van Gaudu lijkt alleen niet je-van-het, maar toch verrast hij steeds weer door tóch elke keer mee te schuiven in een groepje terwijl hij vlak daarvoor op breken stond. Reken er ook maar op dat Guillaume Martin (Cofidis) meeschuift. De kans dat hij de top-10 nog bereikt lijkt klein, want zijn achterstand op die tiende plek van Gaudu is bijna vijf minuten.

Wat Jumbo-Visma betreft, houden we ook wel een beetje rekening met de tactiek dat Jonas Vingegaard zijn meesterknecht Sepp Kuss wil ‘bedanken’ door hem vrijheid te geven om voor ritwinst te gaan. De vraag is of de Vogezenbeklimmingen lastig genoeg zijn voor een rasklimmer als Kuss, die bovendien nog een plek bij de beste tien van het klassement verdedigt. Hij staat een halve minuut achter Gall en op drie minuten van de zevende plaats van Hindley. Toch nog interessant om in de gaten te houden. Met Benoot en Kelderman heeft Vingegaard twee sterke helpers achter de hand.

Tot slot willen we nog enkele namen noemen voor een eventuele vluchtersgroep die het haalt in Le Markstein: Michael Woods (Israel-Premier Tech), Georg Zimmermann (Intermarché-Circus-Wanty), Tobias Halland Johannessen (Uno-X), Ion Izagirre (Cofidis) en Mathieu Burgaudeau (TotalEnergies).

Favorieten volgens WielerFlits
**** Tadej Pogačar
*** Jonas Vingegaard, Felix Gall
** Adam Yates, Simon Yates, Pello Bilbao
* Carlos Rodriguez, Thibaut Pinot, Giulio Ciccone, David Gaudu

Weer en TV

Geen zomerse temperaturen in startplaats Belfort, waar het zaterdagmiddag bewolkt is en volgens Weeronline niet warmer wordt dan 17 graden Celsius. In het iets hoger gelegen Le Markstein is het eveneens bewolkt, met soms wat ruimte voor de zon maar ook 40% kans op neerslag, en iets kouder. De wind komt er met windkracht 4 uit het westen.

Eurosport, NOS en Sporza hebben de uitzendrechten voor de Tour de France. Voor de exacte uitzendtijden kun je altijd terecht in onze tv-gids Wielrennen op TV.