De Tour de France mag dan wel weer een kleine week verleden tijd zijn, het betekent niet dat we een koersloze periode tegemoet treden. Zaterdag staat de 37e editie van de Clásica San Sebastián op het programma. Vorig jaar won Bauke Mollema. Wie mag dit jaar de zo bekende Txapela op zijn hoofd plaatsen? WielerFlits ontleedt de koers. 

Historie
In 1981 vond de Baskische krant El Diario Vasco de tijd gekomen voor een eendagswedstrijd met allure in de regio. Het leidde tot de geboorte van de Clásica San Sebastián. In de eerste twee edities was er gelijk een thuisrijder aan het feest. Marino Lejaretta, de vaandeldrager van het Baskische wielrennen in de jaren tachtig en negentig, zegevierde uiteindelijk driemaal (1981, 1982 en 1987), wat nog altijd een record is. Een jaar voor Lejaretta’s laatste Donostia, zorgde Iñaki Gaston voor nieuw Baskisch wielergeluk. Sindsdien wacht Euskal Herria op een nieuwe overwinnaar.

Waar het Baskenland in 36 edities slechts kan bogen op twee verschillende laureaten, daar leverde Spanje negen winnaars af. Uiteraard kunnen grote kampioenen als Miguel Indurain (1991), Alejandro Valverde (2008 en 2014) en Luis Léon Sánchez (2010 en 2012) niet ontbreken. Andere grote namen op de erelijst zijn Gianni Bugno (1991), Francesco Casagrande (1998 en 1999), Laurent Jalabert (2001 en 2002) en Paolo Bettini (2003). Italiaanse renners doen het überhaupt goed in het Baskenland: het Zuid-Europese land leverde al zeven winnaars af.

Ondanks het feit dat de Clásica San Sebastián nog altijd een relatief jonge koers is, hebben er toch al vier Nederlanders op het hoogste schavot gestaan. In de jaren tachtig zegevierden Adrie van der Poel (1985) en Gert-Jan Theunisse (1988). In 2000 was het dan weer Erik Dekker die won na een solo in de diepe finale. Vorig jaar schaarde Bauke Mollema zich in dit rijtje na een aanval op de top van de Murgil Bidea en een solo van zeven kilometer. In zijn kenmerkende wiegende stijl liet hij Spaanse rivalen Alejandro Valverde, Joaquim Rodríguez en Fransman Tony Gallopin in het stof bijten.

Parcours
Vroeger was de Clásica San Sebastián een onvoorspelbare koers, die meestal ontbrandde op de flanken van de Jaizkibel: de meest vermaarde berg in de regio én plek waar wielergeschiedenis geschreven is. De Jaizkibel heeft de laatste jaren echter eenzelfde lot moeten ondergaan als een Col de la Redoute in Luik-Bastenaken-Luik. Met de introductie van de steile Bordako Tontorra in 2014 en het opteren voor de eveneens uitputtende Murgil Bidea vorig jaar, is de koers veranderd in een afwachtingskoers waarin ’s werelds puncheurs op de laatste muur van de dag hun kaarten op tafel gooien.

De beklimmingen voorafgaand aan de Murgil Tontorra zullen naar alle waarschijnlijkheid niet zorgen voor oorlog, maar hooguit de vermoeidheid in het peloton vergroten. De Alto de Meaga (3,9 km aan 3,5%), Alto Iturburu (7 km aan 5%) en Puerto de Alkiza (4,3 km aan 6,2%) liggen allemaal in de eerste honderd kilometer van de koers. De eigenlijke finale begint met de eerste passage over de beruchte Jaizkibel (7,8 km aan 5,8%), waarvan de top gesitueerd is op dik 94 kilometer van de streep. Hierna volgt met de Arkale (2,7 km aan 6,3%) het kleinere broertje, gevolgd door opnieuw een passsage over de Jaizkibel en Arkale. Na de laatste keer over de Arkale, dienen de coureurs nog ruim dertig kilometer af te werken.

Ondanks tweemaal de Jaizkibel en andere listige obstakels, zal de beslissing in de koers waarschijnlijk vallen op de steile rampen van de Murgil Tontorra. Deze 1,9 kilometer lange muur is bijzonder lastig. De eerste kilometer is nog onregelmatig met enkele hoge percentages in het begin, afgewisseld met vlakke stroken. De laatste zeshonderd daarentegen kennen geen respijt. Het wegdek stijgt hier gemiddeld aan maar liefst 12,5 procent, met een maximale stijgingsgraad van 23,5%! Terrein voor de puncheurs met andere woorden. Naast de hallucinante stijgingspercentages, is ook de smalle doorgang van de beklimming iets om rekening mee te houden. Na de top dienen de renners nog zeven kilometer af te werken naar finishplaats San Sebastián. De eerste vier kilometer door middel van een niet al te steile afdaling, de laatste drie kilometer over een vlakke weg.

Favorieten 
De Clásica San Sebastián is een prestigieuze eendagskoers in wielergek Baskenland, de regio van Marino Lejaretta, Iñaki Gaston, Iban Mayo en Igor Anton. Het is een koers waarin verschillende type coureurs de degens kruisen. Het is vooral een wedstrijd waarin Tour-gangers hun laatste restje vorm nog willen uitknijpen, Vuelta-participanten hun minutieuze voorbereiding verder perfectioneren en najaarsdieren een speciaal doel van hebben gemaakt. Deze dynamiek maakt van Donostia Klasikoa een koers om van te watertanden. Het favorietenlijstje is lang en divers, maar daarmee ook lastig te doorgronden.

De man die misschien wel de beste indruk achterliet in de Tour, was Michal Kwiatkowski (Sky). De 27-jarige Pool versmachtte de tegenstand van kopman Chris Froome door drie weken lang op kop te sleuren, zowel bergop, bergaf als op het vlakke. Ondanks dit beulswerk wist de wereldkampioen van Ponferrada in de laatste tijdrit ei zo na naar de winst te rijden: hij strandde op slechts één tel van ritwinnaar en landgenoot Maciej Bodnar. Het tekent de hoogvorm van Kwiatkowski op dit moment. In tegenstelling tot de afgelopen drie weken in juli, mag hij in deze koers wel zijn eigen plan trekken. Zijn resultaten in eendagswedstrijden zijn dit jaar indrukwekkend te noemen: winst in Milaan-San-Remo en de Strade Bianche, tweede in de Amstel Gold Race en derde in Luik-Bastenaken-Luik. Het maakt van de allrounder een grote favoriet voor aanstaande zaterdag. Het enige minpuntje: de finale met de beklimming Murgil Tontorra is wellicht iets te steil voor de Pool. Maar als de Sky-renner zijn Tour-vorm kan benaderen, is geen enkel terrein te zwaar.

Het is menselijk gedrag om te kijken naar de opperbaas in het peloton. Vaak is dat een natuurlijke leider, of iemand die kan rekenen op een indrukwekkend palmares. Maar vaak is een titelverdediger ook iemand op wie anderen hun koers afstemmen. Bauke Mollema weet kortom dat de concurrentie naar hem zal kijken. De Groninger zorgde hier vorig jaar voor zijn doorbraak als winnaar door op indrukwekkende wijze naar de overwinning te snellen, voor gerenommeerde toppers als Valverde, Rodríguez en Gallopin. Waar de Trek-Segafredo-klimmer vorig jaar naar San Sebastián afzakte met een wrange nasmaak na het uit zijn vingers zien glippen van een podiumplaats in de Tour, daar zal hij dit jaar aan de start staan met bakken vertrouwen en mentale rust. Zijn ritoverwinning in Le-Puy-en-Velay was dermate indrukwekkend, dat de tegenstand weet dat de Nederlander in een topdag taaier dan taai is. Het maakt hem voor deze koers ook zeer gevaarlijk. De finale ligt hem uitstekend, en zijn team rijdt volledig in zijn dienst. Het enige vraagteken: wanneer knapt het koord met een zware Giro en Tour in de benen? Voor Mollema is het te hopen dat dit na deze koers gebeurt.

Een andere renner die vorig jaar voor de knikkers vocht, was Tony Gallopin. De Fransman verbaasde enigszins door op de steile Murgil Bidea mee te gaan in het spoor van puncheur-grootheden Rodríguez en Valverde. Het zal de Fransman gesterkt hebben in het geloof dat Donostia zijn koers is. We hebben het hier tenslotte over een oud-winnaar: in 2013 soleerde Gallopin op het oude parcours naar zijn eerste klassieke winst. De kans is aanwezig dat dit zaterdag voor een tweede keer kan gebeuren. De Lotto Soudal-renner zal tot de tanden toe gewapend zijn na een enigszins frustrerende Tour: een dosis pech, veel aanvallen en geen rendement. Kent Gallopin zaterdag meer geluk? Wellicht is zijn formatie Lotto-Soudal wel te bestempelen als de sterkste ploeg in deze wedstrijd. Want met Belgen Tiesj Benoot, Tim Wellens en Jelle Vanendert beschikt het team over nog drie hele interessante pionnen.

De Fransen hebben naast Tony Gallopin met Alexis Vuillermoz (AG2R La Mondiale) en Warren Barguil (Sunweb) nog twee ijzers in het vuur. Waar Barguil in Le Tour in het middelpunt van de belangstelling stond, daar kwijnde Vuillermoz wat weg in het beulswerk voor kopman Romain Bardet. Toch laat een dertiende plaats in het eindklassement zien dat de voormalig mountainbiker in uitstekende vorm verkeert. Twee jaar geleden kondigde Vuillermoz in diezelfde koers zichzelf nog aan als de nieuwe murenkoning met winst op de Mur de Bretagne en een derde stek op de Muur van Huy. Door valpartijen en mindere vorm is dat er tot op heden niet uitgekomen. Met zijn capaciteiten en goede benen is hij echter wel een van de favorieten voor deze koers. Barguil is meer een pure klimmer, getuige ook zijn indrukwekkende overwinning op de Izoard en zijn veroverde bolletjestrui afgelopen Tour. Toch heeft de Sunweb-coureur al de nodige adelbrieven verzameld in koersen van één dag: getuige zijn top-tien noteringen in Luik-Bastenaken-Luik, de Waalse Pijl en de Ronde van Lombardije in de afgelopen twee seizoenen. Kan hij dat ook in de  komende Clásica San Sebastián laten zien?

Twee andere hoofdrolspelers in de voorbije Tour, zullen zaterdag pogen hun eerste klassieke zege uit hun carrière binnen te slepen. Voor de nummer twee van de afgelopen Ronde van Frankrijk, Rigoberto Urán (Cannondale-Drapac), zou het de eerste klassiekerzege zijn na een resem ereplaatsen. In het afgelopen decennium is de Colombiaan al verscheidene malen dichtbij die grote vis geweest. Zo haalde hij driemaal het podium in de Ronde van Lombardije, en reed hij in deze koers al top-tien in respectievelijk 2011 (8e) en 2015 (10e). De zilveren medaillist van Londen heeft ook alle kwaliteiten om een koers van het kaliber San Sebastián te winnen: hij beschikt over een uitstekend klimvermogen en over dito explosiviteit. Urán verdwijnt na een goede prestatie echter ook vaak in het luchtledige, om pas maanden later weer op te duiken. De vraag is: welke Urán krijgen we in het Baskenland te zien?

Simon Yates (ORICA-Scott) kroonde zich de voorbije Tour tot beste jongere, en volgde hiermee zijn broer Adam op. Zijn zevende plaats in de eindrangschikking toont aan dat de Brit op meerdere terreinen inzetbaar is. Zowel in het rondewerk als in de klassiekers heeft hij al mooie dingen laten zien. Vorig jaar eindigde de klimmer al als zevende in deze koers. Hij zal maar wat graag zijn broer Adam willen opvolgen: die won Donostia al eens, in 2015 om precies te zijn. Een editie die voor altijd in de boeken zal gaan als die waarin Greg Van Avermaet een grote kans had om de koers te winnen. De Belg reed op de laatste klim van Bordako Tontorra in winnende positie, maar een botsing met een motor maakte aan alle illusies een einde. De Olympisch kampioen en Parijs-Roubaix-winnaar zal kortom nog steeds met revanchegevoelens zitten. Normaal gesproken is de finale een tikkeltje te zwaar voor de BMC-renner, maar op een superdag kan Van Avermaet veel.

Daniel Martin, Bauke Mollema en Greg van Avermaet ten spijt, de Basken zullen maar kijken naar één man: Mikel Landa. Dé hoop van het Baskische wielrennen, dé renner die het gat moet invullen die verloren zonen Iban Mayo en Igor Anton hebben achtergelaten. De sierlijke klimmer is bezig aan zijn laatste maanden bij Sky, waarvoor hij in de Giro d’Italia de wielerfans verblijdde met lange solo’s in de bergen, en in de Tour als een heuse bodyguard Chris Froome schaduwde. Het feit dat hij als luxe-knecht vierde werd in het eindklassement, op slechts één seconde van het podium, tekent zijn enorme potentieel. Een arsenaal aan krachten dat vooral geschikt is voor het rijden van klassementen in grote rondes. Maar gedragen door eigen volk moet men ook rekening houden met Landa in een klassieker als San Sebastián. Om te kunnen winnen, moet Sky de koers wel hard maken. De vraag is ook of Landa wel de ruimte zal krijgen met Kwiatkowski in de gelederen. Een andere Bask in de ploeg, Mikel Nieve, greep in 2014 (4e) net naast het podium. Wellicht dat de twee een vurige tandem kunnen vormen op de Jaizkibel. Normaal gesproken moeten we ook Sergio Luis Henao bij de topfavorieten rekenen in een klimklassieker. De Colombiaan was in de afgelopen Tour echter duidelijk het zwakste wagonnetje in de Sky-trein. Kan Henao in de Baskische heuvels zichzelf weer in de spotlights fietsen?

Favorieten leven bij de gratie van outsiders. Dat de Clásica San Sebastián ook dit jaar weer kan rekenen op een flink aantal schaduwfavorieten, blijkt wel uit de aanwezigheid van Jan Bakelants (AG2R La Mondiale), Enrico Gasparotto (Bahrain-Merida), Nicolas Roche (BMC), de jonge Jaime Roson (Caja Rural) en Anthony Roux (FDJ). Movistar start – in afwezigheid van grote patron Alejandro Valverde – met Carlos Betancur, Daniel Moreno en de beloftevolle Marc Soler. Iemand die de toppers ook in de gaten moeten houden, is Miguel Angel Lopez (Astana). De beloftevolle Colombiaan zag zijn voorjaar door blessureleed in het water vallen. Met ritwinst in de Ronde van Oostenrijk liet Lopez echter zien weer op de weg terug te zijn. Zijn ploegmakker Pello Bilbao is met zijn punch ook een gevaarlijke klant.

Quick-Step Floors heeft met Philippe Gilbert en Gianluca Brambilla twee pionnen om mee te spelen. Gilbert moest echter wel ziek opgeven in de Tour. De vraag is of hij hersteld is van dit euvel. Daarnaast is de finale, met de steile Murgil Tontorra als plek waar de koers zal ontbranden, te lastig voor de Gilbert van 2017. Toch liet hij in 2015 met een tweede plaats zien dat in een gunstig koersverloop alles mogelijk is. Brambilla liet met een zesde plaats vorig jaar zien dat deze koers hem als een handschoen past. De vinnige Italiaan viel echter zwaar tegen in de afgelopen Tour. Doet een weekje rust wonderen voor de kleine vechtersbaas? Tot slot zijn er ook nog Omar Fraile (Dimension Data), landgenoot Maurits Lammertink (Katusha-Alpecin), LottoNL-Jumbo-enigma Primož Roglič, Giro d’Italia-winnaar Tom Dumoulin (Sunweb) en Diego Ulissi (UAE Emirates).

Favorieten volgens WielerFlits
**** Michal Kwiatkowski
*** Bauke Mollema, Tony Gallopin
** Alexis Vuillermoz, Warren Barguil, Rigoberto Uran
* Simon Yates, Greg Van Avermaet, Mikel Landa, Sergio Henao

Volledige startlijst

Weer en TV
De renners werken de koers grotendeels onder droge omstandigheden af. De temperatuur zal volgens Weeronline schommelen boven de twintig graden, met een maximale piek van 26 graden. De koers is zowel bij Eurosport 1 als Sporza te zien: omstreeks 15.30 begint de live-uitzending.

Update
Daniel Martin en Julian Alaphilippe zijn van de startlijst gehaald.

[poll id=”570″]