Colombia staat onder meer bekend om zijn koffie, de prachtige natuur, de Andes en de ook in de Europese keuken populaire empanadas. Het is echter ook een land waar de koers al decennia floreert. Niet alleen over de grens, maar ook op eigen bodem. De geboorte van een nieuwe rittenkoers laat deze ontwikkeling zien: de Colombia Oro y Paz (2.1). Wie kroont zich tot de allereerste eindwinnaar? WielerFlits blikt vooruit.

Historie 
Het is heden ten dage moeilijk voor te stellen, maar er was een tijd dat Colombia niet dé hofleverancier was van klimkunstenaars als Nairo Quintana, Esteban Chaves en Rigoberto Uran. In de jaren vijftig van de twintigste eeuw besmetten de Vuelta a Colombia en de Clasico RCN voor de eerste maal het volk met het wielerbacil. Ramón Hoyos en Martín Emilio Rodríguez waren de heiligen met dienst. Ze werden zo verafgood, dat er zelfs romans en schilderijen aan ze werden gewijd. Zo vormde Hoyos in 1955 het hoofdpersonage in het door een toen nog onbekende Gabriel García Márquez geschreven Kampioen van Colombia; overigens een standaardwerk voor de wielerfan om de (ook nog huidige) Colombiaanse wielersport tot in de kern te doorgronden.

Maar van Europese wielerhelden uit die tijd als Fausto Coppi en Jacques Anquetil had de gemiddelde Escarabajo nauwelijks gehoord. Aan het begin van de jaren tachtig kwam hier echter voorgoed verandering in. Onder bezielende leiding van de vermaarde sportjournalist Hector Urrego werd in 1983 een heuse Colombiaanse equipe opgetuigd met de gevleugelde naam Varta-Café de Colombia. Met de al lang in de vergetelheid geraakte Alfonso Flórez, Samuel Cabrera en José Patrocinio Jiménez als wegplaveiers met dienst, liet het Zuid-Amerikaanse land dat jaar in de Tour de wielerharten bij vlagen sneller kloppen.

“De Colombianen kwamen naar Europa met als droom de oorspronkelijk bewoners te veroveren en te onderwerpen met hun vuurkracht en krachtige magie”, was getekend de Amerikaanse journalist Sam Abt in de International Herald Tribune gedurende de Tour van 1984. Een ware ‘conquista’ heeft dan wel nooit plaatsgevonden, toch heeft het land zichzelf een onmiskenbare plaats weten te verschaffen in de eregalerij van de koers: van de winst van Luis Herrera op Alpe d’Huez in de Tour van ’84, de Vuelta-eindwinst van de man uit Fusagusagá drie jaar later, de podiumplaats van zijn brother in crime Fabio Parra in de Tour van ’88, de wereldtitel tijdrijden van buffel Santiago Botero en de Giro- én Vuelta-eindzeges van het huidige boegbeeld Nairo Quintana.

Ondanks het feit dat het land aan een nieuwe bloeiperiode bezig is, en daarmee aan een daadwerkelijk verovering van het Europese wielercontinent, ontbrak er altijd een internationale wedstrijd op eigen bodem. Aan koers overigens geen gebrek in het Zuid-Amerikaanse land. De Ronde van Colombia en de tien jaar later uit de grond gestampte Clasico RCN vormen de jaarlijkse hoogtepunten. Vanaf dit jaar staat er echter een gloednieuwe rittenwedstrijd op het programma: de Colombia Oro y Paz (6-11 februari).

Deze zesdaagse 2.1 rittenkoers is een initiatief van de nationale wielerbond van Colombia: de Federación Colombiana de Ciclismo (FCC). Onder leiding van voorzitter Jorge Ovidio González is gekozen om de noordwestelijke departementen Caldas, Valle del Cauca, Risaralda en Quindío aan te doen. Raúl Mesa – manager van de continentale formatie EPM UNE – is enthousiast. “De FCC is erin geslaagd om een evenement naar ons land te halen dat voor een ongelofelijke boost zal zorgen voor zowel de wielersport als Colombia zelf. Het biedt een mogelijkheid om mensen van buitenaf kennis te laten maken met de natuur, het landschap en passie van ons volk.”

González zelf geeft in een interview met El Colombiano aan dat het organiseren van de zesdaagse rittenwedstrijd nog flink wat voeten in de aarde had. In 2015 werd het plan al opgevat voor het organiseren van een dergelijke koers. Geldgebrek, het ontbreken van toezeggingen, staatssteun en andere zakelijke aspecten vormden echter stevige beren op de weg. Na succesvolle gesprekken met lokale overheden, sportorganisaties en de overheid, kon de blik worden gericht op de UCI. De internationale wielerunie gaf afgelopen september het groene licht, waardoor de eerste editie van de Colombia Oro y Paz een feit was. “Het is nu zaak om alles zo goed mogelijk te organiseren. Ik ben er echter van overtuigd dat het een onvergetelijk evenement zal worden”, sprak González begin januari dan ook hoopvol.

Parcours
De eerste editie van de Colombia Oro y Paz zal over zes etappes een totaal van 944 kilometers afwerken in de noordwestelijke departementen Valle del Cauca, Caldas, Risaralda en Quindío. Het doorkruist hiermee een wielergek gedeelte van Colombia. Zo organiseerden Salento en Manizales in het verleden al meerdere aankomsten van etappes in zowel de Vuelta a Colombia als de Clasico RCN.

De organisatie heeft geopteerd voor een koers met twee gezichten. In de eerste drie etappes worden de Colombiaanse bergtoppen nog gemeden, en zal het vooral de beurt zijn aan de aanwezige sprinters en puncheurs. Vanaf rit vier mogen de escaladors zich uitleven; de drie resterende etappes eindigen namelijk allemaal bergop. In tegenstelling tot de twee andere grote rittenwedstrijden, zullen de renners niet kennismaken met de mythische stroken van La Linea (gelegen in de bergstreek Cordillera Central); de ruim 23 kilometer lange montaña die zo’n belangrijke plaats heeft in de wielergeschiedenis van het land. Dit doet echter weinig af aan de zwaarte van de koers.

Dinsdag 6 februari – Etappe 1: Palmira-Palmira (99,9 km)

In Palmira, een voorstad van het bekendere Calí, zal de allereerste uitgave in gang worden geschoten. De rit voert in net geen honderd kilometer opnieuw naar de ruim 350.000 inwoners tellende studentenstad. Naast twee universiteiten is Palmira ook de trotse eigenaar van een vliegveld, meerdere voetbalteams en een bloeiende landbouwsector.

De renners zullen overigens alle tijd krijgen om de stad goed in zich op te nemen, want de etappe bestaat uit negen lokale rondes van elf kilometer. Zowel de start als finish zijn gelegen voor het Estadio Francisco Rivera Escobar, de thuishaven van onder meer de in de tweede divisie uitkomende voetbalclub Orsomarso SC. Vervolgens zal het peloton in noordoostelijke richting rijden, alvorens halverwege een 180-gradenbocht te maken waarna men opnieuw de streep passeert. Gezien het feit dat er geen officiële hellingen op het menu staan, is de verwachting dat de snelheidsduivels voor de bloemen mogen sprinten. Toont Fernando Gaviria zich ook voor eigen volk de snelste?

Woensdag 7 februari – Etappe 2: Palmira-Palmira (183,4 km)

Na een ‘makkelijke’ openingsetappe, staat woensdag de eerste niet te onderschatten rit op het programma. Opnieuw is Palmira gastheer van zowel de start- als finishplaats, maar ditmaal worden de binnenlanden van het departement Valle de Cauca aangedaan. Na iets meer dan zestig kilometer staat de eerste, niet gecategoriseerde, kuitenbijter op het menu. In de finale loopt het asfalt voortdurend op en af, wat het lastig maakt voor de sprintersploegen om de wedstrijd te controleren. De laatste vier kilometer lopen ook lichtjes omhoog, wat een interessante finale kan opleveren.

Donderdag 8 februari – Etappe 3: Palmira-Buga (163,2 km)

Niet-klimmers dienen vandaag hun laatste aangereikte kans met beide handen te grijpen, want vanaf vrijdag is het namelijk de beurt aan de klauteraars met dienst. Na startplaats Palmira te zijn uitgereden wordt er koers gemaakt naar het noorden, om na goed honderd kilometer in La Paisa weer om te draaien richting het zuiden. Na ongeveer 170 vrijwel vlakke kilometers kan de finale naar het in 1555 gestichte Buga nog een interessante finale opleveren; de laatste kilometer loopt namelijk lichtjes bergop. Welke sprinter beschikt over voldoende kracht? Of kan een puncheur als Julian Alaphilippe hier zegevieren?

Vrijdag 9 februari – Etappe 4: Buga-Alto Boquerón (148 km)

Atención! De Colombia Oro y Paz bereikt de bergen van de Cauca! Rit vier brengt de renners van Buga naar El Tambo over een afstand van 148 kilometer. De etappe vertoont gelijkenissen met een gemiddelde Vuelta-bergrit: een lange vlakke aanloop gevolgd door een lastig slotakkoord. Na ruim 110 kilometer doemt met de Alto Cerrito (7,8 km aan 3.5%) de eerste klim van de dag op.

Vervolgens blijven de renners een hele tijd op een langzaam stijgend plateau rijden, alvorens op 4,4 kilometer van la meta de slotklim naar de finishplaats aan te vatten. In ruim vierduizend meter stijgt het wegdek aan 5,3%, maar liggen er ook enkele stroken te wachten van ruim 10%. Op goed tweehonderd meter bevindt er zich zelfs een piek van 16%; ideaal voor een ultieme krachtexploot.

Zaterdag 10 februari – Etappe 5: Pereira-Salento (163,7 km)

Na de eerste kennismaking met het gebergte, zal in de voorlaatste etappe opnieuw flink moeten worden geklommen. Aankomstplaats Salento is gelegen in de hogere regionen van de Cordillera Central, wat betekent dat de renners voor het eerst in deze ronde boven de tweeduizend meter uitkomen. Na een vlakke openingsfase en heuvelachtig middenrif, betreedt het peloton in de laatste twintig kilometers bergachtig terrein.

Na de niet al te zware Cruce Salento, met de top op negen kilometer van de meet, kan in een daaropvolgende afzink snelheid gemaakt worden voor de slotklim naar Salento. In drie kilometer stijgt het wegdek ruim tweehonderd meter, goed voor een gemiddelde hellingsgraad van 7%. Onderweg worden regelmatig de dubbele percentages aangetikt, maar de aandacht gaat meteen uit naar de laatste 150 meter. Hier dienen de renners namelijk een strook van maar liefst 34(!)% te overwinnen, wat ongetwijfeld voor hallucinante beelden zal zorgen.

Zondag 11 februari – Etappe 6: Armenia-Manizales (184,3 km)

Waar de klimbenen de afgelopen twee dagen al moesten worden aangesproken, betreden de klimgeiten in de finale naar Manizales – de hoofdstad van het departement Caldas – een waar klimmersparadijs. In de laatste tachtig kilometer staan met de Cerrito, El Boquerón en de Chipre namelijk drie cols op het menu. De voorlaatste beklimming van de dag – de El Boquerón – is met zijn lengte van 4,3 kilometer aan 5.3% nog te overzien.

De slotklim naar Chipre is echter een stuk lastiger. Laat je overigens niet op het verkeerde been zetten door het gemiddelde stijgingspercentage, dat met 4,5 verre van indrukwekkend is. De lastigheidsgraad schuilt hem vooral in de lengte (bijna twintig kilometer) en onregelmatigheid. Steilere stroken worden regelmatig afgewisseld met zachtere percentages en zelfs passages bergaf. Mochten er eerder in de etappe nog geen verschillen zijn gemaakt, dan zullen de vier slotkilometers (met pieken tot 20%) hier ongetwijfeld voor zorgen. Wie kroont zich op 2202 meter hoogte tot de allereerste winnaar van de Colombia Oro y Paz?

Favorieten
De organisatie heeft voor zijn eerste editie al een bijzonder mooi deelnemersveld weten op te trommelen. Naast het merendeel van de Colombiaanse wielerelite – met Nairo Quintana, Rigoberto Urán en Fernando Gaviria als kroonjuwelen bij uitstek – heeft de rittenkoers met Julian Alaphilippe ook een buitenlandse wereldtopper weten te strikken. In totaal staan er maar liefst 25 ploegen aan het vertrek; vier WorldTour-formaties, negen ProContinentale-ploegen, negen continentale teams en drie nationale selecties.

In het begin van het seizoen is het altijd lastig om aan te geven wie in vorm is, en wie van deze koers een doel heeft gemaakt. De twee weken geleden verreden Vuelta a San Juan in Argentinië heeft een eerste indicatie gegeven wie al op punt staat, maar er zijn ook veel renners die aanstaande dinsdag hun seizoen in gang schieten. We mogen echter verwachten dat de Colombianen voor eigen volk willen schitteren.

Dé meest in het oog springende thuisrijder is uiteraard Nairo Quintana. Voor de Movistar-kopman zal dit seizoen in het teken staan van revanche, na een voor zijn doen teleurstellend 2017. De Giro- en Vuelta-winnaar is op papier de beste klimmer op de deelnemerslijst en vindt hier een parcours op zijn maat. Kan de klimgeit uit Tunja het land in vervoering brengen? Hij krijgt steun van een sterke ploeg, met onder meer broertje Dayer en Richard Carapaz. Die laatste moet ook in staat om voor de prijzen mee te doen.

Het tekent het enorme potentieel van Egan Bernal dat hij al in zijn eerste koersen als WorldTour-renner wordt gerekend bij de favorieten. De 20-jarige Sky-renner is de volgende diamant uit de Colombiaanse goudmijn; eentje die bovendien met rasse schreden meer gaat glimmen. In de voorbije Tour Down Under eindigde hij knap als zesde in de eindstand, wat aantoont dat de vorm crescendo is. Dit bevestigde hij op het nationaal kampioenschap tijdrijden, die hij met verve naar zijn hand te zetten. “Het doel is om het team te helpen. Ik weet dat Sergio en Sebastian Henao goed in vorm zijn”, houdt Bernal zich in aanloop naar op de vlakte. De frêle klimmer – vorig seizoen winnaar van onder meer de Tour de l’Avenir – moet in deze ronde echter bijzonder ver kunnen raken.

De Britse miljoenenformatie stuurt, zoals de ploeg betaamt, ook naar Colombia een ijzersterke selectie. Want met Sergio Luis Henao beschikt het over nog een Colombiaanse wereldtopper. De explosieve Henao, kampioen van zijn land, is in aanloop naar de ronde vol vertrouwen. “Ik ga voor de winst. Ik heb de afgelopen weken goed getraind, en voel me ook prima. De wil is er.” De Colombia Oro y Paz vormt ook het Sky-debuut van de van het Spaanse Movistar afkomstige Jonathan Castroviejo.

Davide Rebellin koerst op zijn 46e nog altijd. Francisco ‘Paco’ Mancebo rijdt op dit moment als 41-jarige de Ronde van Valencia. Een generatiegenoot start aankomende dinsdag als een van de topfavorieten van deze ronde. Over de carrière van Oscar Sevilla is inmiddels een heuse roman te schrijven, maar hij rijdt nog altijd op een hoog niveau. Dit liet de Spanjaard zien in de voorbije Vuelta a San Juan, die hij op een tweede plaats wist af te sluiten. Na drie en twee eindzeges in respectievelijk de Vuelta a Colombia en de Clasico RCN zou hij maar wat graag als eerste zijn naam op de erelijst van deze wedstrijd plaatsen. Hij krijgt binnen Medellin-Inder de assistentie van man-in-vorm Robinson Chalapud (winnaar van de Clásica de Rionegrio) en Cristian Montoya.

Naast de Zuid-Amerikaanse kleppers mag de organisatie ook uitpakken met de aanwezigheid van Julian Alaphilippe (Quick-Step Floors). De Franse puncheur bevond zich vorig jaar rond deze tijd nog in de lappenmand, maar is nu fit en bruisend van ambitie. “Ik zal dag per dag bekijken hoe ik me voel. Ik hoop dat ik mijn rol kan spelen, maar ik weet ook dat er renners en ploegen zijn die zich specifiek hebben voorbereidt op deze koers”, bouwt de 25-jarige renner enige zekerheid in. Mocht Alaphilippe nog niet in vorm zijn, dan kan de jonge Ecuadoriaan Jhonatan Narvaez de rol van klassementskopman bij Quick-Step Floors op zich nemen.

Naast Quintana, Bernal en Henao doet ook Rigoberto Urán een gooi naar de titel van eerste eindwinnaar. De 31-jarige klimmer stootte vorig jaar weer door naar de absolute wereldtop na enkele mindere jaren, door naast Chris Froome het Tourpodium te beklimmen. Voor 2018 is het doel van de EF Education First-Drapac-renner duidelijk: het winnen van La Grande Boucle. Een eerste halte op weg naar Tourwinst ligt in eigen land. Hij zal worden bijgestaan door zijn jongere landgenoot Daniel Felipe Martinez, die vorig jaar in dienst van Wilier-Triestina Selle Italia liet zien over veel talent bergop te beschikken, en de eveneens jonge Hugh Carthy.

Andere Colombianen die een kans maken op een spetterende uitslag, zijn Darwin Atapuma en Aristibulo Cala. De klimmer van UAE Emirates (die hier samen met onder meer Jarlinson Pantano uitkomt voor de Colombiaanse selectie) heeft zich de laatste jaren opgewerkt tot een van de meest aanvallende renners van de WorldTour. De afwezigheid van een race tegen de klok is voor Atapuma zeer goed nieuws. Minder mensen zullen de 27-jarige Cala, die uitkomt voor het continentale Bicicletas Strongman Colombia Coldeportes, kennen. De allrounder won vorig seizoen echter met overmacht de Vuelta a Colombia, en moet dus niet worden onderschat.

Tot slot zijn er met Jarlinson Pantano (Trek-Segafredo) en Giulio Ciccone (Bardiani-CSF) nog twee schaduwfavorieten voor de eindwinst. De aanvalslustige Pantano eindigde in de Vuelta a San Juan tussen de mensen, en moet in deze thuiswedstrijd nog beter voor de dag kunnen komen. De elf jaar jongere Ciccone verwerft zich de laatste jaren een naam als aanvalslustige klimmer. Kan hij dit bevestigen, of is hij nog niet opgewassen tegen het Colombiaanse geweld?

Outsiders 

In het wielercircuit sprak men in de jaren 2008 en 2009 over ‘de grote vier’ van het Colombiaanse wielrennen. Nairo Quintana, Sergio Henao, Carlos Betancur en Fabio Duarte. Zij zouden het maken in Europa en de tijden van Luis Herrera en Fabio Parra doen herleven. Quintana, Henao en Betancur zijn hier bijna tien jaar later – in meer of mindere mate – in geslaagd. Duarte wist zich echter, mede door motivatieproblemen, nooit te ontpoppen tot un nuevo campeón. Ondanks enkele opflakkeringen in de Giro d’Italia. En dat voor iemand die zich tweemaal kroonde tot winnaar van de Ronde van Colombia voor beloften, en in 2008 in diezelfde categorie wereldkampioen werd in Varese.

Tien jaar later is Duarte weliswaar niet de wereldtopper die iedereen in hem zag, maar geldt hij nog altijd als een van de beste renners binnen het Zuid-Amerikaanse circuit. Zo won hij vorig jaar meerdere kleinere rittenkoersen, wat hem een transfer opleverde naar het ProContinentale Manzana Postobon. Hierdoor zal hij in 2018 weer vaker in Europa te zien zijn. Kan hij in deze koers laten zien waarom hij ooit in één adem werd genoemd met Quintana en Henao? Naast Duarte dienen we ook toptalent Aldemar Reyes in ogenschouw te nemen. En wat kan de enige Nederlander in koers, Jetse Bol, hier laten zien?

Naast Duarte en kompanen staan er ook een pak outsiders aan het vertrek. Alex Cano (Coldeportes-Claro) is normaal gesproken een van de beste Colombiaanse renners zodra het bergop gaat, maar de in de recente Vuelta a San Juan viel hij zwaar tegen. Misschien dat zijn ploegmaat Miguel Rubiano met zijn snelheid en klimvermogen meer kans heeft. Andere outsiders zijn Heiner Parra (GW-Shimano), de piepjonge Ivan Ramiro Sosa (Androni-Sidermec-Bottecchia), Clasico RCN-winnaar Juan Pablo Suárez (EPM), Jorge Camilo Castiblanco (Illuminate), Danny Osorio (Orgullo Paisa) en het UnitedHealthcare-duo Janier Acevedo en Daniel Jaramillo. En wat kunnen Taylor Eisenhart (Holowesko -Citadel p/b Arapahoe Resources), de in de San Juan zwaar gevallen Ricardo Escuela (Agrupacion Virgen De Fatima), Luis Lemus (Israel Cycling Academy) en Nicolas Sessler (Burgos-BH)?

Sprinters

Dé man die de sprints – vooral vanuit Colombiaans oogpunt – moet kruiden is Fernando Gaviria. Hij zal concurrentie mogen verwachten van John Murphy (Holowesko -Citadel p/b Arapahoe Resources), Lucas Sebastian Haedo (UnitedHealthcare), Martin Laas (Illuminate), Andrea Guardini (Bardiani-CSF), Juan Sebastian Molano (Manzana Postobon), Guillaume Boivin en Edwin Avila (Israel Cycling Academy) en Matteo Malucelli (Androni-Sidermec-Bottecchia).

Favorieten volgens WielerFlits 
**** Nairo Quintana
*** Oscar Sevilla, Egan Bernal
** Julian Alaphilippe, Rigoberto Urán, Sergio Henao
* Darwin Atapuma, Aristibulo Cala, Jarlinson Pantano, Giulio Ciccone

Website organisatie 
Deelnemerslijst (Pro Cycling Stats)

[poll id=”717″]

Weer en TV
De temperaturen in Colombia zijn momenteel een stuk prettiger dan in Europa. Het kwik gaat dagelijks richting de dertig graden. Volgens de weersvoorspellingen kunnen de renners zich echter ook opmaken voor een nodige portie regen.

De koers wordt dagelijks live in de huiskamers gebracht door de Colombiaanse tv-zender Señal Colombia, waardoor er op internet waarschijnlijk livestreams te vinden zijn. In Colombia is het zes uur vroeger dan in Nederland. De etappes finishen tussen acht uur en half negen Nederlandse tijd.