Voorbeschouwing: Giro dell’Emilia 2023 – Clash tussen Roglic en Pogacar op klim van San Luca?
Het wielerseizoen 2023 loopt op zijn einde, maar voordat het zover is, staan eerst nog een paar prestigieuze Italiaanse najaarsklassiekers op het programma. In aanloop naar de sportieve climax (Ronde van Lombardije) is het zaterdag tijd voor de Giro dell’Emilia. Wie wint deze fraaie koers, met zijn iconische finish op de San Luca in Bologna? WielerFlits blikt vooruit!
Historie
We beginnen deze voorbeschouwing met een sportief eresaluut aan Eberardo Pavesi (1883-1974). Wie? Eberardo Pavesi, de allereerste winnaar van de Giro dell’Emilia. De uit Colturano afkomstige Italiaan was aan het begin van de twintigste eeuw een meer dan verdienstelijk wielrenner. Pavesi won in zijn loopbaan de nodige koersen. Er was die zege in de allereerste uitgave van de Giro dell’Emilia, maar hij won tevens vier etappes in de Giro d’Italia. In die ronde mocht hij ook drie keer plaatsnemen op het eindpodium.
Pavesi kon met andere woorden wel iets op de koersfiets, maar we zullen hem toch vooral herinneren als ploegleider. Hij stond na zijn sportieve carrière namelijk decennialang aan het roer van het befaamde Legnano. Onder de leiding van Pavesi boekten wielergrootheden als Alfredo Binda en Gino Bartali de nodige successen. En in 1940 wist de sportief directeur ook een zekere Fausto Coppi vast te leggen. De rest is geschiedenis. Met het aantrekken van Coppi gaf Pavesi – onbedoeld – misschien wel de aanzet tot de grootste wielerrivaliteit allertijden.
Die Eberardo Pavesi won 114 jaar geleden dus de allereerste editie van de Giro dell’Emilia. Het mooie is dat zijn poulains Gino Bartali (1952 en 1953) en Fausto Coppi (1941, 1947 en 1948) ook op de erelijst van deze eendagskoers prijken. Een andere Italiaan tart echter alle verbeelding en wist tussen 1918 en 1925 de koers maar liefst vijf keer te winnen. De wielerfan met enig historisch besef weet dan wel over wie we het hebben: Costante Girardengo. De eerste der campionissimo’s, de man die ook zes keer Milaan-San Remo, drie keer de Ronde van Lombardije en tweemaal de Giro d’Italia wist te winnen.
Girardengo is al 45 jaar niet meer onder ons, maar de wielerpionier is nog altijd de absolute recordhouder wat betreft het aantal overwinningen. En het zal nog wel even duren, vooraleer hij van zijn troon wordt gestoten. In het huidige peloton zien we met Robert Gesink (2009 en 2010) en Primož Roglič (2019 en 2021) slechts twee renners die meer dan één keer wisten te zegevieren op de San Luca. Die laatste gaat komende zaterdag wel op jacht naar zijn derde zege in deze wedstrijd, maar heeft de komende jaren dus nog wel wat werk voor de boeg.
De naam van Roglič valt meteen op bij het afstruinen van de erelijst, maar de Sloveen is zeker niet de enige topper die zijn naam voor eeuwig wist te verbinden aan de Giro dell’Emilia. Gianni Motta, Franco Bitossi, Francesco Moser, Tony Rominger, Gianni Bugno, Michele Bartoli, Jan Ullrich, Ivan Basso, Nairo Quintana, Esteban Chaves en Aleksandr Vlasov: deze renners wisten allemaal wel een keer (of zelfs meerdere keren) de koers op hun naam te schrijven. Dat thuisland Italië de meeste winnaars wist af te leveren, is verder geen verrassing.
En hoe zit het met de Belgen en Nederlanders in de Giro dell’Emilia? Eddy Merckx (1972), Roger De Vlaeminck (1976) en Jan Bakelants (2015) zorgden door de jaren heen voor enkele spaarzame Belgische hoogtepunten. Voor de overwinningen van Nederlandse makelij moeten we zijn bij Michael Boogerd (1999) en Robert Gesink (2009 en 2010), al dacht Bauke Mollema daar in 2011 heel anders over.
Laatste tien winnaars Giro dell’Emilia
2022: Enric Mas
2021: Primož Roglič
2020: Aleksandr Vlasov
2019: Primož Roglič
2018: Alessandro De Marchi
2017: Giovanni Visconti
2016: Esteban Chaves
2015: Jan Bakelants
2014: Davide Rebellin
2013: Diego Ulissi
Laatste editie
De vlucht van de dag in de 105e Giro dell’Emilia bestond uit Geoffrey Bouchard (AG2R Citroën), Jacopo Guarnieri (Groupama-FDJ), Kobe Goossens (Intermarché-Wanty-Gobert), Johan Meens (Bingoal WB) en Rick Pluimers (Jumbo-Visma). Deze vijf aanvallers kregen meer dan zeven minuten voorsprong. Samen kwamen ze over de Ca’ Bortolani (5,4 km aan 6,3%), maar op de Medelana (5,1 km aan 10,1%) spatte de kopgroep uiteen.
Bouchard en Goossens bleven vooraan over en begonnen samen aan de finale in Bologna, waar ze vijf keer de mythische San Luca (2,1 km aan 10%) moesten bedwingen. Op deze helling lag ook de finish. Op deze lokale ronde zagen we vanuit het peloton een aanval van Jan Bakelants. De Belg, in 2015 nog winnaar van deze wedstrijd, trok op een stukje vals plat door en ging in zijn eentje op jacht naar Bouchard en zijn ploeggenoot Goossens.
De aanval van Bakelants zette geen zoden aan de dijk, maar bleek wel de aanzet tot een interessante finale. UAE Emirates nam niet veel later de koers resoluut in handen, de ploeg had met Tadej Pogacar immers de topfavoriet in de gelederen, waardoor het peloton stevig werd gedecimeerd. Door het hoge tempo van de mannen van Pogacar werden de overgebleven vluchters één voor één ingerekend, laatste overlever Goossens incluis.
Met nog twee ronden te gaan kon de finale dan écht beginnen. Dit had Pogacar goed in zijn oren geknoopt, want de Sloveen versnelde al op de voorlaatste beklimming van de San Luca. Slechts één renner bleek in staat om de Sloveen te volgen: Enric Mas, de nummer twee van de Vuelta a España. Sterker nog, de Spaanse klimmer van Movistar leek op zijn beurt Pogacar pijn te doen, want de Sloveen moest richting de top een gaatje laten.
Toch begonnen de twee toppers samen aan de afdaling richting de laatste keer San Luca. Achter hen ontstond een groepje van drie met Rigoberto Urán, Domenico Pozzovivo en Mas’ ploeggenoot, de afscheidnemende Alejandro Valverde. Het trio wist voor de voet terug te keren bij het duo vooraan, waarna Valverde zich opofferde voor Mas.
Dat was niet voor niets, want al in het eerste deel van de San Luca plaatste Mas een splijtende demarrage en liet hij de rest achter. Zelfs de nagenoeg onverslaanbare Pogacar moest passen. De ontketende Mas bleek definitief vertrokken en soleerde naar de eerste eendaagse zege uit zijn carrière. Pogacar moest dus zijn meerdere erkennen op de slotklim, maar kwam nog wel als tweede over de streep, voor good old Domenico Pozzovivo.
Uitslag Giro dell’Emilia 2022
1. Enric Mas (Movistar) in 4u55m31s
2. Tadej Pogacar (UAE Emirates) op 11s
3. Domenico Pozzovivo (Intermarché-Wanty-Gobert) op 14s
4. Alejandro Valverde (Movistar) op 26s
5. Rigoberto Urán (EF Education-EasyPost) op 31s
Parcours
In 2020 en 2021 startte de Giro dell’Emilia in Casalecchio di Reno, nu is Carpi alweer voor een tweede opeenvolgende keer de vertrekplaats. Aan de finale van de wedstrijd is niet gesleuteld, maar de organisatie heeft voor dit jaar wel een alternatieve aanloop naar de lokale ronde in en rond Bologna uitgetekend. Vorig jaar trokken de renners nog naar de Ca’ Bortolani, nu is de beklimming naar Samone (6 km aan 7,6%) de eerste scherprechter van de dag.
Met de beklimming naar Samone begint een zeer lastige tussenfase, noem het een prefinale, richting de allesbeslissende lokale omloop. Na de eerste klim blijven de renners in feite op een soort plateau koersen, met passages door onder meer Zocca en Tolé, om vervolgens af te dalen naar de voet van de Monte Nonascoso. Dit is een beklimming van goed zes kilometer aan een gemiddeld stijgingspercentage van 7,1%.
Als de top van de Monte Nonascoso is gerond, is er nog bijna tachtig kilometer af te leggen en nemen de renners de duik naar Bologna. Daar krijgen ze voor de eerste keer de beroemde San Luca (2,1 km aan 10%) voor de kiezen. Het is wel goed om even stil te staan bij deze beklimming, want wat maakt de klim naar het heiligdom van San Luca nu zo lastig? Het is enerzijds de lengte van een dikke twee kilometer, maar anderzijds (of vooral) de steile percentages tot boven de 10%.
De eerste honderden meters van deze inmiddels iconische helling zijn door een stijgingspercentage van bijna 14% bijzonder pittig. Vervolgens ‘vlakt’ de beklimming wat af, al is tien procent nog altijd zeer lastig. Als de renners de vod van de laatste kilometer passeren, volgt een bocht naar links onder de middeleeuwse poort. Na een flauwe bochtencombinatie begint de ellende, met goed 400 meter aan ruim 12% en een uitschieter tot 16%. Na deze steile passage is het ergste voorbij, aangezien de laatste 500 meter stijgen aan goed 6%.
Na een eerste doorkomst op de top van de San Luca, is het nog 37 kilometer tot de daadwerkelijke finish. Nu volgen nog vier rondes van 9,3 kilometer en dus ook vier beklimmingen van de San Luca. De eindstreep is getrokken na 204,1 kilometer, op de top van de vijfde keer San Luca.
Lees ook: Madonna di San Luca, religieuze klim in Bologna en Giro dell’Emilia
Wat ook niet onbelangrijk is om te vermelden: na de eerste vier passages over de top van de San Luca volgt – na een zeer korte afdaling – nog de Monte Albano. Dit is een klimmetje van 1200 meter aan 5,5%. Dit zal de renners niet meteen angst inboezemen, maar is misschien wel een ideale springplank voor een beslissende aanval. Vervolgens is er een langere afdaling van bijna vijf kilometer richting de voet van de klim.
Zaterdag 30 september: Carpi – San Luca (204,1 km)
Start: 11.30 uur
Finish: rond 16.30 uur
Favorieten
Nog een paar weken en dan zit het wielerseizoen 2023 er weer op. De meeste renners snakken ongetwijfeld naar rust en denken al volop aan hun vakantie naar Mexico of de Malediven, maar er zijn ook genoeg coureurs die de motivatie kunnen opbrengen om er nog een paar weken tegenaan te gaan. Het is te zien aan het deelnemersveld voor de Giro dell’Emilia, want die is om duimen en vingers bij af te likken!
De organisatie zal zaterdag maar liefst zeventien van de achttien WorldTeams verwelkomen aan de start in Carpi: alleen Bahrain Victorious zal niet afzakken naar de provincie Bologna. Verder zijn er – met Bingoal WB, EOLO-Kometa, Israel-Premier Tech, Green Project-Bardiani CSF-Faizanè en Team Corratec-Selle Italia – vijf ProTeams uitgenodigd. Tel daar nog drie continentale teams bij op en je krijgt een startveld met 25 deelnemende ploegen.
De meeste ogen zijn, zeker na de recente Vuelta a España, gericht op de mannen van Jumbo-Visma. De geel-zwarte formatie domineerde in de laatste grote ronde van het jaar als nooit tevoren en eindigde met drie (!) renners op het eindpodium. Vuelta-winnaar Sepp Kuss en runner-up Jonas Vingegaard staan zaterdag niet aan het vertrek, maar de nummer drie van de voorbije Vuelta – Primoz Roglic – is wel van de partij. En dat niet alleen, we schuiven de ervaren Sloveense ronderenner ook naar voren als dé favoriet voor de overwinning.
Roglic stond in het verleden drie keer aan de start van de Giro dell’Emilia en kan pochen met het feit dat hij al twee keer op het hoogste schavotje stond. Bij zijn eerste deelname in 2018 werd hij ‘slechts’ zevende, maar daarna volgden zeges in 2019 én 2021. Het laat zien dat de koers hem als een handschoen past, wat ook niet zo gek is gezien de kwaliteiten van Roglic. Na een zware wedstrijd kunnen maar weinig renners tippen aan zijn explosiviteit bergop. Daar komt nog eens bij dat Roglic – in vergelijking met zijn concurrenten – nog relatief fris is. Is dit zijn recept tot succes?
Dan zal Roglic wel moeten afrekenen met zijn landgenoot Tadej Pogacar. Het is eigenlijk gek – nee, misschien wel blasfemie – om de alleskunner van UAE Emirates niet tot topfavoriet te bombarderen. Bijna overal waar Pogacar start, is hij namelijk topfavoriet. Toch geven we voor komende zaterdag lichtjes de voorkeur aan Roglic. Waarom? Omdat die laatste duidelijk in topvorm verkeerde in de Vuelta a España, terwijl Pogacar na een al veeleisend seizoen nog probeert om een laatste vormpiek in te bouwen voor de Ronde van Lombardije.
De tweevoudige Tourwinnaar keerde twee weken geleden terug in competitie, maar bleek toen nog niet in staat om Pogacariaans uit te halen. De 25-jarige renner moest in de Giro dell Toscana duidelijk zijn meerdere erkennen in Pavel Sivakov en Richard Carapaz en in de Coppa Sabatini moest hij ook passen op het moment suprême. Heeft Pogacar zijn conditionele achterstand inmiddels weten weg te werken? Bij een rastalent als Pogacar kan het snel gaan, maar vergeet niet dat hij vorig jaar ook niet super was in de Giro dell’Emilia. Een week later won hij de Ronde van Lombardije…
We hebben het nu wel over Pogacar, maar binnen zijn eigen ploeg UAE Emirates zien we nog een tweede kandidaat-winnaar. Waar de Sloveen misschien nog niet over zijn allerbeste benen beschikt, lijkt Adam Yates wel in topvorm. Eerder deze maand won de Brit nog op imponerende wijze de Grand Prix de Montréal. De 31-jarige Yates kwam sinds zijn zege op Canadese bodem niet meer in actie, maar reken maar dat hij klaar is om te schitteren in de Giro dell’Emilia. Yates vormt samen met Pogacar een zeer gevaarlijke tandem. UAE Emirates heeft met Juan Ayuso, Diego Ulissi en Rafal Majka nog meer toppers in de gelederen.
Zeg je Adam, dan zeg je in één adem ook Simon Yates. De kopman van Jayco AlUla reed al drie keer de Giro dell’Emilia, maar wist nog nooit te schitteren in deze semiklassieker. Sterker, zijn trackrecord is ronduit dramatisch: DNF, DNF en – u raadt het al – DNF. En dat is eigenlijk wel gek, want Simon Yates moet met zijn kwaliteiten erg ver kunnen komen. De voorbije weken was hij alvast goed op dreef, met top 10-noteringen in de GP de Montréal en de Memorial Marco Pantani. Met Filippo Zana als ploegmaat heeft hij nog een sterke bondgenoot in de finale.
Yates nam het in de voorbije Memorial Marco Pantani nog op tegen onder meer Pavel Sivakov en de Frans-Russische klimmer doet zaterdag ook mee aan de Giro dell’Emilia. Sivakov is bezig aan zijn laatste wedstrijden voor INEOS Grenadiers, maar de 26-jarige renner is nog altijd even gemotiveerd. Sivakov was de voorbije weken misschien wel de man in vorm, met winst in de Giro della Toscana en podiumplekken in Montréal, de Coppa Sabatini en de Memorial Marco Pantani. We schrijven hem ook op voor de Giro dell’Emilia. Een probleem: de niet zo explosieve Sivakov zal wel solo moeten aankomen.
We zijn er nog lang niet, want Richard Carapaz lijkt op basis van de laatste wedstrijden ook wel een kanshebber op de zege. De Ecuadoraan zal niet met veel plezier terugdenken aan zijn eerste seizoen voor EF Education-EasyPost, maar is nu weer fit en hoopt met een sportieve knal de wintermaanden in te gaan. In de Giro della Toscana werd hij al tweede, is het zaterdag wel raak? Let ook op de Canadese puncheur Michael Woods. De coureur van Israel-Premier Tech was de laatste weken niet uitmuntend op dreef, maar presteert wel altijd goed in het Italiaanse najaar.
En wat mogen we verwachten van twee oud-winnaars van de Giro dell’Emilia? Aleksandr Vlasov was de beste in het coronajaar 2020, toen nog in het tenue van Astana. De 27-jarige klimmer van BORA-hansgrohe reed zeker geen slechte Vuelta a España, al speelde hij – als de nummer zeven in het eindklassement – geen hoofdrol. Koerst hij zaterdag wel weer mee om de sportieve knikkers? Enric Mas was vorig jaar de sterkste in de Giro dell’Emilia, maar heeft ook niet zijn allerbeste Vuelta (6e in de eindstand) achter de rug. Volgt er dit weekend sportieve revanche?
Onze laatste ster gaat naar een man, die pas aan het begin staat van een (hopelijk) lange profcarrière: Romain Grégoire. De slechts 20-jarige Fransman staat te boek als een supertalent, wat hij dit seizoen al meerdere malen liet zien tussen de grote jongens. De renner van Groupama-FDJ won in zijn eerste profjaar al de Vierdaagse van Duinkerke en de Tour du Limousin en kwam in zijn eerste grote ronde (Vuelta) al dicht bij een etappezege. Dat zijn toch straffe prestaties van deze jonge snaak, die de kwaliteiten heeft om zaterdag te schitteren in de Giro dell’Emilia.
Grégoire gaat namelijk goed bergop en beschikt bovenal over een explosieve versnelling als de weg omhoog loopt, maar het is wel de vraag of hij dit ook al kan laten zien tegen absolute wereldtoppers als Roglic en Pogacar. We moeten misschien meer rekening houden met Romain Bardet (Team dsm-firmenich), Julian Alaphilippe (Soudal Quick-Step) en Warren Barguil (Arkéa-Samsic), drie oudere landgenoten van Grégoire.
Andere renners om in de gaten te houden, zijn Carlos Rodríguez en de heroptredende Thymen Arensman (INEOS Grenadiers), Sergio Higuita (BORA-hansgrohe), Ben O’Connor, Felix Gall (AG2R Citroën), Guillaume Martin, Victor Lafay (Cofidis), Dylan Teuns, comeback-man Domenico Pozzovivo en Jakob Fuglsang (Israel-Premier Tech) en Giulio Ciccone (Lidl-Trek).
Verder noteren we de namen van Thibaut Pinot, Lenny Martinez (Groupama-FDJ), Tiesj Benoot (Jumbo-Visma), Simone Velasco (Astana Qazaqstan), Esteban Chaves, Rigoberto Urán (EF Education-EasyPost), Andrea Bagioli, Ilan Van Wilder (Soudal Quick-Step), Nicola Conci en Quinten Hermans (Alpecin-Deceuninck) en Lorenzo Fortunato (EOLO-Kometa).
Favorieten volgens WielerFlits
**** Primoz Roglic
*** Tadej Pogacar, Adam Yates
** Pavel Sivakov, Richard Carapaz, Simon Yates
* Aleksandr Vlasov, Enric Mas, Michael Woods, Romain Grégoire
Website organisatie (PCS)
Weer en TV
In startplaats Carpi is het zaterdag goed toeven, met een gemiddelde temperatuur van zo’n 25 graden Celsius. Het lijkt de hele dag droog te blijven en de zon krijgt alle ruimte om door te breken. De wind komt – met 2 Beaufort – uit het noordoosten, zo meldt Weeronline.
Goed nieuws! De Giro dell’Emilia was de voorbije jaren niet te zien, maar Eurosport is er komende zaterdag live bij. De uitzending op Eurosport 1 en de online kanalen Eurosport.nl, Discovery+ en GCN+ begint om 15.00 uur. Voor meer informatie kun je altijd terecht in onze tv-gids Wielrennen op TV.
Om te reageren moet je ingelogd zijn.