De grote rondes zijn betwist en de WK wielrennen zijn verreden. Is het wielerseizoen dan ook ten einde? Nee, want de Ronde van Lombardije moet nog worden verreden! In aanloop naar La corsa delle foglie morte krijgen de renners in enkele Italiaanse najaarswedstrijden de kans om zich warm te rijden voor het laatste monument van het jaar. Dinsdag is het tijd voor Tre Valli Varesine. WielerFlits blikt uiteraard vooruit!

Historie
De organisatie van de Tre Valli Varesine (Ronde van de Drie Valleien) kan bogen op een indrukwekkende erelijst. Gino Bartali, Fausto Coppi, Fiorenzo Magni, Gastone Nencini, Gianni Motta, Francesco Moser en Giuseppe Saronni: vele Campionissimo’s kwamen ooit als eerste over de streep. Gastland Italië boekte sinds de eerste editie in 1919 niet geheel verrassend de meeste overwinningen. Wat heet: maar liefst 86 keer wist er een thuisrijder te zegevieren. Germain Derycke, Willy Vannitsen, Eddy Merckx, Gregor Braun, Pascal Richard, Fabian Wegmann, David Veilleux, Kristijan Đurasek, Michael Albasini en Alexandre Geniez wisten de Italiaanse hegemonie te doorbreken.

Twee renners koesteren ongetwijfeld mooie herinneringen aan deze wedstrijd, die traditioneel wordt verreden in de provincie Varese. Gianni Motta en Giuseppe Saronni wisten Tre Valli Varesine maar liefst viermaal te winnen. Motta deed dit in de jaren zestig, Saronni in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. De twee oud-Girowinnaars worden gevolgd door Coppi, die driemaal wist te zegevieren. Renners als Nino Defilipis, Guido Bontempi en Stefano Garzelli vinden zichzelf twee keer terug op de erelijst.

Stefano Garzelli won in 2005 voor de eerste keer Tre Valli Varesine – foto: Sirotti

Waar de Italianen heersten in de jaren zeventig, tachtig en negentig, zien we de laatste jaren een (voorzichtige) buitenlandse verovering. Sinds 2012 won het thuisland slechts twee van de zes edities. Vorig jaar kregen we voor het eerst een Franse winnaar. Vincenzo Nibali en Thibaut Pinot wisten zichzelf in de finale af te scheiden: de 97e editie van Tre Valli Varesine leek dan ook te eindigen in een sprint-à-deux. Het waren echter Geniez en Diego Ulissi die in extremis wisten aan te sluiten, waardoor we alsnog een spurt met vier kregen. Pinot trok de sprint op gang, maar de Groupama-FDJ-renner werd in extremis voorbij gereden door zijn landgenoot Geniez.

Laatste tien winnaars
2008: Francesco Ginanni
2009: Mauro Santambrogio
2010: Daniel Martin
2011: Davide Rebellin
2012: David Veilleux
2013:  Kristijan Đurasek
2014: Michael Albasini
2015: Vincenzo Nibali
2016: Sonny Colbrelli
2017: Alexandre Geniez

Parcours
De start van de 197 kilometer lange eendagswedstrijd vindt plaats in Saronno, gelegen in het zuidwesten van de provincie Varese. Op dinsdag 9 oktober is deze stad het knooppunt van de koers, maar in het dagelijkse leven is Saronno eveneens een belangrijk verkeersknooppunt. De spoorlijnen tussen grote steden als Milaan, Varese en Como komen hier samen, net als die naar de internationale luchthaven Malpensa. Saronno is ook de geboorteplaats van oud-wielrenner Alberto Volpi, die in 1993 namens Mecair-Ballan de verdwenen Wincanton Classic won.

Vanuit Saronno gaat het in noordwestelijke richting naar aankomstplaats Varese. Het peloton koerst echter niet door een kale vlakte. Integendeel: onderweg is er voldoende moois te aanschouwen. Zo passeren de renners langs meerdere fraaie Italiaanse dorpjes en steden. Tradate – dat al na elf kilometer wordt bereikt – kent met de Santo Stefano, San Bernardo en San Pietro e Paolo enkele schitterende kerken. Verder volgen er nog bezoekjes aan Azzate, Ternate en Brebbia.

De koers is op te delen in drie gedeeltes. Eerst volgt er een ‘aanloop’ van 77 kilometer naar Varese. De eerste vijftig kilometer – langs onder meer Tradate, Vedano en Besozzo – zijn zo goed als vlak. Hierna volgen korte klimmetjes naar Orino en Motta Rossa (gemiddeld zo’n 7%), alvorens de duik naar beneden wordt ingezet richting de finish in Varese. Hierna volgen zes lokale rondes van 12,7 kilometer in en rond de finishplaats, met daarbij het nodige klimwerk. Na de zesde en laatste finishpassage is het nog iets meer dan 42 kilometer.

De beslissing zal waarschijnlijk vallen in het laatste koersuur, als er twee grotere lokale rondes van 21 kilometer op het programma staan. Direct na het overschrijven van de finish moet er al geklommen worden. De Montello is slechts enkele honderden meters lang, maar kent wel pieken van meer dan 10%. Hierna volgen tien snelle kilometers naar de tweede beklimming, voerend naar Morosolo. De renners klimmen nu meer dan één kilometer aan een gemiddelde van 10%.

Na een korte tussenstrook gaat het nog enkele honderden meters bergop, met pieken tot in de dubbele cijfers. De laatste vier kilometer zijn dan weer nagenoeg vlak, waardoor er nog sprake kan zijn van samentroeping van verschillende groepjes. Let wel: nagenoeg vlak, want met twee kilometer te gaan volgt er nog een strook bergop. Het was hier dat Nibali vorig jaar wist weg te rijden met Pinot. Net voor het ingaan van de laatste kilometer volgt er nog een rotonde, niet veel later gevolgd door een tweede.

Na een flauwe rechtse bocht is het tijd voor een koninklijke sprint van tweehonderd meter, op een brede – recht-toe recht-aan weg. Wie mag zich rond vijf uur op de Via Saccco de opvolger noemen van Geniez?

Finishplaats Varese is – zoals zoveel Italiaanse steden – een bezoekje waard. De hoofdstad van de gelijknamige provincie ligt als het ware ingeklemd tussen het Lago Maggiore, het Meer van Lugano en het Comomeer. Ten noorden van de stad bevindt zich het bergmassief Campo dei Fiori, dat een prachtig uitzicht biedt over de stad. Varese is de geboorteplaats van enkele grote Italiaanse wielrenners. Denk hierbij aan Stefano Zanini, Stefano Garzelli en Daniele Nardello. Het is ook de sterfplaats van Luigi Ganna, de allereerste winnaar van de Giro d’Italia.

Varese – dat een schitterend stadscentrum heeft – is met andere woorden een echt wielerbolwerk. Het mocht dan ook tweemaal het WK wielrennen organiseren. In 1951 dompelde Ferdi Kübler Italië in rouw, door thuisrijders Fiorenzo Magni en Antonio Bevilacqua in een sprint-a-huit van de wereldtitel af te houden. Italië nam 57 jaar later revanche in de persoon van Alessandro Ballan. De kasseispecialist reed solo naar de wereldtitel. Damiano Cunego maakte het Italiaanse feestje compleet door de sprint van een achtervolgend groepje te winnen.

Alessandro Ballan pakt in Varese zijn eerste en enige wereldtitel – foto: Sirotti

Start: 12.00 uur
Finish: 16.28-17.11 uur

Favorieten
De organisatie van Tre Valli Varesine verwelkomt ook dit jaar de nodige toppers. Wat heet: wereldkampioen Alejandro Valverde zal voor het eerst zijn opwachting maken in de regenboogtrui. Andere blikvangers zijn Michael Matthews, Thibaut Pinot, Sonny Colbrelli en Fabio Aru. In totaal staan er maar liefst dertien WorldTour-ploegen aan het vertrek, aangevuld door acht ProContinentale teams en vier continentale formaties.

Welk type renner is nu in het voordeel? Op deze vraag valt nauwelijks een antwoord te geven, gezien de recente winnaars. Met Daniel Martin en Davide Rebellin wonnen er klassiekercoureurs, maar Vincenzo Nibali liet in 2015 zien dat je als klimmer zeker niet kansloos bent. Tre Valli Varesine is ook een koers voor de rappe puncheurs, getuige de zeges van Michael Albasini en Sonny Colbrelli. En dan heb je nog David Veilleux en Kristijan Đurasek: pure aanvallers die hun kans met beide handen aangrijpen.

Alejandro Valverde rijdt dinsdag zijn eerste koers als wereldkampioen – foto: Sirotti

Voor Alejandro Valverde maakt het allemaal niet uit. De Spanjaard kan op vrijwel alle mogelijke manieren winnen: solo, in een klein groepje of na een sprint met een uitgedund peloton. El campeón del mundo heeft Tre Valli Varesine uitgekozen als eerste koers sinds zijn gewonnen WK. Normaal gesproken heeft een kersverse wereldkampioen tijd nodig om alle festiviteiten uit zijn benen te fietsen, maar we spreken hier wel over Alejandro Valverde. Voor de 38-jarige Murciaan is beroepsernst hetzelfde als ademhalen. We mogen de Movistar-renner kortom gewoon aan het front verwachten.

Francesco Moser was in 1978 de laatste renner die als wereldkampioen Tre Valli Varesine won. Herhaalt Valverde dit kunststukje exact veertig jaar later?

Berg je maar als Michael Matthews er nog bijzit in de finale – foto: Sirotti

De goed klimmende sprinters en rappe puncheurs zijn dinsdag in het voordeel. Het zal Michael Matthews als muziek in de oren klinken. De Australiër is in bloedvorm, getuige zijn overwinningen in de Canadese klassiekers Québec en Montreal. Tot ieders verrassing mocht Bling niet mee naar het WK in Innsbruck, dit tot grote teleurstelling van de sprinter zelf. Is er een betere manier om deze ontgoocheling weg te spoelen dan door te winnen in Tre Valli Varesine? Matthews moet met zijn klimkwaliteiten in staat zijn om te overleven. Mocht hij er nog bijzitten in de finale, dan zal niemand in staat zijn om hem op snelheid te kloppen.

Sunweb hoeft echter niet in paniek te raken, mocht Matthews er onverhoopt toch worden afgereden. Met Sam Oomen heeft de Duitse ploeg namelijk de nummer zes van vorig jaar in haar rangen. De jonge Nederlander was toen zeer attent in de finale, maar kon – in tegenstelling tot Geniez en Ulissi – nét niet de aansluiting maken met de koplopers. Misschien is hij dinsdag wél in staat om zijn wagonnetje aan te haken. De vorm is alvast goed, zo liet hij zien op het voorbije WK. Hij maakte grote indruk in dienst van land- en ploeggenoot Tom Dumoulin, maar eindigde zelf nog knap als veertiende. Wellicht dat Wilco Kelderman ook kan meedoen voor de winst.

Vincenzo Nibali eindigde vorig jaar op het podium – foto: Getty Images/LaPresse

Sunweb is niet de enige ploeg die meerdere kanshebbers kan uitspelen. Wat te denken van Bahrain Merida, dat de beschikking heeft over Vincenzo Nibali en Giovanni Visconti. Het is echter gissen hoe goed Nibali dinsdag zal zijn. De Italiaan heeft sinds zijn in de Tour opgelopen rugwervelbreuk moeite om weer op niveau te komen. Op het WK – zijn hoofddoel van het najaar – moest hij al vroeg passen. Kan hij zo vlak voor de Ronde van Lombardije, waar hij zijn titel zal verdedigen, weer aanknopen met een goed resultaat? Zijn optreden in de Giro dell’Emilia (achtste) biedt perspectief.

Het is eveneens uitkijken naar de ervaren Visconti, die aan zijn laatste weken bezig is bij Bahrain Merida. De 35-jarige Italiaan kikt op de Italiaanse najaarsklassiekers, en was al dichtbij de overwinning in de recent verreden Trofeo Matteotti. Nu Sonny Colbrelli – de winnaar van 2016 – er niet bij is, zal Visconti de ruimte krijgen om zijn ding te doen.

Thibaut Pinot heeft nog een appeltje te schillen met deze wedstrijd – foto: Sirotti

Uitgeput, uitgedroogd, gedemoraliseerd. Zag Thibaut Pinot zijn seizoen eindigen in een Italiaans ziekenhuis? De Fransman leek in mei op weg naar een podiumplaats in de Giro d’Italia, maar moest in het slotweekend opgeven met – naar wat later bleek – een longontsteking. De klimmer van Groupama-FDJ wist zich in het naseizoen echter op wonderbaarlijke wijze terug te knokken. Het leverde hem twee prestigieuze ritzeges én een zesde plaats in de Vuelta a España op. Op het voorbije WK (negende) én in de Giro dell’Emilia (vijfde) was hij ook van voren te vinden.

Voor Pinot rest er dit seizoen nog één groot doel: de Ronde van Lombardije. Vorig jaar won hij ei zo na Tre Valli Varesine, maar was het zijn landgenoot Geniez die hem het nodige chagrijn bezorgde. Komt hij ditmaal wel zegevierend over de streep? Hij kan rekenen op zijn jonge landgenoot David Gaudu, die onlangs nog als twee finishte in de Memorial Marco Pantani. Rigoberto Urán zal namens EF Education First-Drapac dan weer willen scoren. De Colombiaan eindigde onlangs nog tweede in de Giro dell’Emilia, dus de vorm is er.

Androni Giocattoli-Sidermec rekende jarenlang op renners als Francesco Ginnanni en Francesco Gavazzi voor dit soort koersen, maar heeft dit jaar met Davide Ballerini een nieuwe zegekoning in huis. De 24-jarige Italiaan – die volgend seizoen onder contract staat bij Astana – won de afgelopen weken de Memorial Marco Pantani én de Trofeo Matteotti. Waarom dan geen zege in Tre Valli Varesine? Overigens mogen we de 34-jarige Gavazzi niet uitvlakken. De heuvelsprinter is ook dit seizoen weer de regelmaat zelve. Bij een zware koers is het dan weer uitkijken naar Mattia Cattaneo.

Luis León Sánchez was bij zijn comeback in Kazachstan al succesvol – foto: Sirotti

Tot slot moeten we Luis Léon Sánchez, Rui Costa, Peter Kennaugh en Alexandre Geniez in de gaten houden. De Spanjaard en Brit komen beiden uit een moeilijke periode. Bij Sánchez is het terug te voeren op fysiek ongemak, terwijl het bij Kennaugh een cocktail is van lichamelijk en geestelijke problemen. De voor Astana uitkomende Sánchez kwam al vroeg in de Tour de France ten val op een verkeerseiland. Hij brak hierbij een elleboog én vier ribben. Hierdoor moest hij een kruis maken over onder meer de Vuelta a España én het WK. In de Tour of Almaty luisterde hij zijn rentree alweer op met een ritzege. Wellicht dat Sanchez’s frisheid de doorslag zal geven.

Kennaugh had ongetwijfeld meer voorgesteld van zijn overstap van Sky naar BORA-hansgrohe. De 29-jarige klimmer hoopte bij de Duitse ploeg meer vrijheid te krijgen, maar moest na de Cadel Evans Great Ocean Road Race enkele maanden gas terug nemen. De concurrentie zal Kennaugh echter in de gaten moeten houden, nu hij verlost lijkt te zijn van zijn fysieke en mentale demonen. Op het WK was hij namelijk de beste Brit in de daguitslag: hij eindigde na een aanvallende koers als zestiende. Dat de Brit een neusje heeft voor de overwinning én een solo uit zijn benen kan schudden, liet hij in het verleden wel zien.

Rui Costa eindigde op het WK in Innsbruck in de top-10 – foto: Sirotti

Rui Costa heeft dit seizoen nog geen enkele keer kunnen zegevieren, maar kan verzachtende omstandigheden inroepen. Knieproblemen hielden hem een tijdje aan de kant, waardoor hij onder meer de Tour moest missen. De laatste weken is de Portugees echter weer op niveau. Zo eindigde hij in de GP Montréal als zesde, en reed hij een sterk wereldkampioenschap in Innsbruck. Hij kwam er als tiende over de finish. Let dus op de oud-wereldkampioen, die zijn seizoen met een knaller wil afsluiten.

Tot slot horen we natuurlijk stil te staan bij de winnaar van vorig jaar. Alexandre Geniez wist vorig seizoen als een duveltje uit een doosje Tre Valli Varesine te winnen. De 30-jarige Fransman gaat dinsdag dus op voor een twee op twee. Dit seizoen heeft de renner van AG2R La Mondiale ook alweer vier overwinningen achter zijn naam staan, met als uitschieter de veelbesproken twaalfde etappe van de Vuelta. Is hij de tegenstand opnieuw te snel/slim af?

Outsiders

Jakob Fuglsang is een gevaarlijke klant voor een koers als Tre Valli Varesine – foto: Sirotti

Tre Valli Varesine is zijn 1.HC-status meer dan waard, als je kijkt naar outsiders als Davide Formolo, Omar Fraile, Jakob Fuglsang, Fabio Aru, Gianluca Brambilla, Matteo Trentin en Romain Bardet. Mochten de topfavorieten tekenen van zwakte vertonen, dan kunnen dit soort renners toeslaan.

We hebben het nog niet gehad over LottoNL-Jumbo. De Nederlandse equipe heeft dan wel niet de topfavoriet in huis, ze hebben wél een ideale selectie om de koers hard te maken met Primož Roglič, Antwan Tolhoek, George Bennett, Enrico Battaglin en de weer op zijn fiets zittende Robert Gesink.

Tot slot is het uitkijken naar enkele Italiaanse renners uit de kleinere ProContinentale- en continentale ploegen. Renners als Marco Tizza, Luca Wackermann en Nicola Bagioli, die zich al hebben getoond in wedstrijden genre Coppa Agostoni en Trofeo Matteotti. Kunnen zij het ook op een hoger niveau?

Favorieten volgens WielerFlits
**** Alejandro Valverde
*** Michael Matthews, Luis León Sánchez
** Thibaut Pinot, Rigoberto Urán, Alexandre Geniez
* Giovanni Visconti, Davide Ballerini, Rui Costa, Peter Kennaugh

Deelnemerslijst (ProCyclingStats)

Weer en TV
In de Italiaanse najaarsklassiekers is herfstig weer nooit ver weg, vandaar ook dat de Ronde van Lombardije de ‘koers van de vallende bladeren’ wordt genoemd. De renners zullen dinsdag in Tre Valli Varesine niet te maken krijgen met dwarrelende bladeren, want het is in en rondom Varese nagenoeg windstil.

Er kan wel wat regen vallen, al zal de hoeveelheid minimaal zijn. De temperatuur zal schommelen rond de twintig graden. Kortom: aangename koerstemperaturen! De wedstrijd wordt vanaf 15.15 uur live uitgezonden door Eurosport.