De organisatoren van de Naamse Citadelcross hadden op een duel tussen Tom Pidcock en Mathieu van der Poel gehoopt. Alleen moest die laatste afgelopen week verstek geven. De echte crossliefhebber laat dit gelukkig niet aan zijn hart komen, want Namen heeft altijd veel te bieden. In de Waalse klimcross verlangen we nu naar Pidcock vs. Iserbyt.

Historie

Het was in 2008, naar aanleiding van een door Golazo georganiseerde toertocht in Namen, dat de toenmalige Schepen van Sport Maxime Prévot en Christophe Impens op het idee kwamen om het veldrijden naar de provinciehoofdstad te halen. Met de Citadel, die eerder dienst deed als motorcross-parcours, als ideale locatie. De Citadelcross was geboren en Golazo dropte zijn nieuwe aanwinst meteen in de Gazet van Antwerpen Trofee (vandaag de X2O Trofee).

Tienvoudig Belgisch kampioen Roland Liboton tekende een spectaculair parcours uit, met nog heel wat aspecten van het voormalige motorcross-parcours erin verwerkt. Opmerkelijk detail: Niels Albert kwam een paar dagen vooraf de omloop verkennen en uitte in zijn gekende stijl meteen de nodige kritiek. De toenmalige wereldkampioen was niet opgezet met de lange klim en té gevaarlijke afdaling. Toch was het uitgerekend hij die de eerste editie op zijn naam schreef.

Ondanks de kritiek van Albert sloeg de wedstrijd aan bij renners en publiek, al werd de omloop de daaropvolgende jaren door parcoursbouwer Erwin Vervecken gefinetuned tot de cross zoals we die vandaag kennen.

Nys troeft Albert op het nippertje af – foto: Cor Vos

In 2011 trad de Citadelcross toe tot de Wereldbeker, waarna er enkele iconische duels werden uitgevochten. Denk maar aan de strijd op de slotklim tussen Sven Nys en Niels Albert in 2011, of de razend spannende slotrondes met Mathieu van der Poel en Wout van Aert in 2015, 2016 en vorig jaar. In 2019 maakte Toon Aerts het Van der Poel dan weer tot aan het bittere eind lastig.

“Namen is op tien jaar tijd een van de grootste klassiekers in de cross geworden. Op een iconisch parcours, vlak voor de kerstperiode en vaak met alle toppers erbij. Het is de cross waar iedereen elk jaar misschien wel het meest naar verlangt. Al denk ik dat ook de lastige schuine kant daar voor iets tussen zit”, aldus parcoursbouwer Erwin Vervecken.

Ondanks de geldende coronamaatregelen kan de cross dit jaar met publiek doorgaan. In tegenstelling tot de wereldbekermanche van Antwerpen, waar de organisatie ook in handen van Golazo is. “Het verschil met Antwerpen is dat die maatregelen toen nog maar pas bekend waren. Het was te moeilijk om dat in een week tijd nog allemaal te implementeren. Nu hadden we meer tijd om rustig te bekijken wat we moesten doen. Zo is er bijvoorbeeld geen feesttent, geen VIP. Er mag wel publiek komen, maar als je uw pint of hamburger wil consumeren, dan moet je gaan zitten. Dat is heel moeilijk, niet de beleving waar je op hoopt. Maar het kan niet anders…”

Ook tussen Van der Poel en Van Aert was het nipt – foto: Cor Vos

Volgend jaar zal de Naamse Citadelcross allicht niet in de Wereldbeker zitten, want in november strijkt het Europees kampioenschap al neer in de provinciehoofdstad. “We gaan er alles aan doen om het parcours tegen dan van nog wat meer spektakel te voorzien, onder andere met een paar bruggen”, aldus Vervecken.

Laatste tien winnaars
Mannen
2020: Mathieu van der Poel
2019: Mathieu van der Poel
2018: Mathieu van der Poel
2017: Wout van Aert
2016: Mathieu van der Poel
2015: Mathieu van der Poel
2014: Kevin Pauwels
2013: Francis Mourey
2012: Kevin Pauwels
2011: Sven Nys

Vrouwen
2020: Lucinda Brand
2019: Lucinda Brand
2018: Lucinda Brand
2017: Evie Richards
2016: Kateřina Nash
2015: Nikki Brammeier
2014: Kateřina Nash
2013: Katherine Compton
2012: Katherine Compton
2011: Marianne Vos

Vorig jaar

Fel bevochten zege voor Van der Poel
Namen staat dankzij het veelzijdige klimparcours altijd garant voor spekakel, maar vorig jaar had de cross dat tikkeltje meer dankzij een allereerste strijd tussen de zogenaamde Grote Drie: Wout van Aert, Mathieu van der Poel en ook het Britse toptalent Tom Pidcock, die een week voordien nog in Gavere had gewonnen.

Pechvogel van de dag? Eli Iserbyt, die zijn ketting er zag afvallen in de allereerste oplopende strook. Toen het probleem eindelijk was verholpen, was er voor de onfortuinlijke Europese kampioen geen beginnen meer aan.

Pidcock ging vorig jaar lange tijd soloslim – foto: Cor Vos

Vooraan maakte Tom Pidcock intussen het mooie weer. De kleine Brit zorgde voor de eerste verschillen, alleen Van Aert, Van der Poel en Michael Vanthourenhout konden volgen. Met zijn hoge tempo zette Pidcock de rest stevig onder druk. Meer nog, dankzij foutjes van zijn concurrenten kon hij met een voorsprong van een vijftal seconden de derde ronde in.

Maar ook Pidcock bleef niet foutloos. Na een mindere passage op de schuine kant, zag de Brit opeens Van Aert, Van der Poel en Vanthourenhout weer in zijn spoor komen. Alsof het niets was beantwoordde de INEOS Grenadiers-renner dat vervolgens met een nieuwe demarrage, op die manier reed hij weer tien seconden weg. Halverwege de cross was de voorsprong van Pidcock meer dan tien seconden.

Niet veel later kwam wereldkampioen Van der Poel onder stoom. In de zesde ronde wist hij het gat wat te verkleinen, maar tot het wiel van Pidcock kwam de wereldkampioen niet. Bij het ingaan van de zevende ronde (van de negen) was het verschil nog steeds vijf tellen. Pidcock speelde een kat-en-muisspel met Van Aert en Van der Poel, die Vanthourenhout intussen wel hadden afgeschud.

De grote drie, samen op het podium – foto: Cor Vos

Vijf seconden, zeven seconden… De wereldtoppers, die elkaar voor het eerst deze winter tegenkwamen in het veld, wisten het gat maar niet dicht te rijden. Pas in ronde acht was de samensmelting van de Grote Drie een feit. Direct daarna plaatste de regerende wereldkampioen een versnelling waarmee hij Pidcock op een gaatje reed. Had de Brit zich dan opgeblazen? Ook Van Aert moest tijd toegeven, maar de Lillenaar hield de druk op zijn eeuwige rivaal hoog.

Van der Poel had echter nog genoeg kracht over om de zege binnen te slepen, drie seconden voor een eveneens ijzersterke Van Aert. Pidcock volgde na een waar spektakelstuk op elf tellen als derde.

Uitslag mannen 2020
1. Mathieu van der Poel in 1u03m59s
2. Wout van Aert op 3s
3. Tom Pidcock op 11s
4. Michael Vanthourenhout op 1m07s
5. Quinten Hermans op 2m09s
6. Lars van der Haar op 2m17s
7. Toon Aerts op 2m53s
8. Daan Soete op 2m57s
9. Corné van Kessel op 3m25s
10. Ryan Kamp op 3m31s

Lucinda Brand voor derde jaar op rij
De vrouwencross van vorig jaar werd ontsierd door een val van de Hongaarse Kata Blanka Vas in de openingsronde. Op die manier kwam Denise Betsema alleen aan de leiding te rijden. Niet ver daarachter volgde Lucinda Brand, die al voor een derde zege in drie jaar op de Citadel kon gaan.

Al in ronde twee was de aansluiting van Brand een feit. Lang besloot de leidster in het wereldbekerklassement niet te wachten, want Brand ging vrijwel meteen solo verder. In de achtergrond zagen we intussen de Amerikaanse kampioene Clara Honsinger als een diesel op gang komen. Samen met wereldkampioene Ceylin Alvarado reed ze tot bij Betsema, die tot overmaat van ramp nog met een lekke band af te rekenen kreeg.

Lucinda Brand ging al vroeg alleen – foto: Cor Vos

Ondertussen hield Brand soeverein stand aan kop, op veertig seconden gevolgd door het drietal Honsinger-Betsema-Alvarado. Die voorsprong bleef tot aan de aankomst stabiel, waardoor ze voor de derde keer op rij mocht juichen op de Citadel. Voor de Rotterdamse haar tweede zege op rij in de ingekorte Wereldbeker van vorig seizoen. Op die manier verstevigde ze haar leidersplaats in het regelmatigheidscriterium.

In de slotronde wist Honsinger definitief afstand te nemen van Betsema, waardoor de Amerikaanse de tweede plek veiligstelde in deze crossklassieker.

Uitslag vrouwen 2020
1. Lucinda Brand in 52m47s
2. Clara Honsinger op 29s
3. Denise Betsema op 38s
4. Ceylin del Carmen Alvarado op 1m21s
5. Kata Blanka Vas op 1m38s
6. Evie Richards op 1m45s
7. Anna Kay op 2m14s
8. Aniek van Alphen op 2m26s
9. Perrine Clauzel op 2m33s
10. Eva Lechner op 2m42s

Parcours

Dankzij de spektakelcrossen van de afgelopen jaren, staat de zware klauteromloop op en rondom de Citadel van Namen intussen wel in het netvlies van elke crossliefhebber gegrift. Sleutelpunten zijn de steile klim meteen na de start, een aantal afdalingen en beklimmingen dichtbij de Esplanade en natuurlijk de lange schuine kant, hét pronkstuk van het rondje.

Toch hebben parcoursbouwer Erwin Vervecken en zijn team voor de editie van dit jaar een viertal wijzingen doorgevoerd. De meest opvallende? De metamorfose van de aankomstzone. “De finish ligt nu langs de andere kant van de Esplanade. Daar is de bouw van het nieuw paviljoen nu klaar.”

“Dat gebouw is nog gebruikt tijdens de Wereldtentoonstelling van 2015 in Milaan, maar staat nu bovenop de Citadel. Door de aankomst op de nieuwe weg vlak naast dat paviljoen en de nieuwe telefirique te leggen, hebben we nu een iets chiquere aankomst, die meer tot de verbeelding spreekt. En er is ook iets meer ruimte,” vertelt Vervecken ons.

Ook de startzone gaat op de schop. “Op de baan die we de vorige jaren hebben gebruikt, zijn verkeersremmers gelegd. Die zijn in het beton ingegoten, dus we konden ze niet verwijderen. We moesten dus terug afwijken naar de startzone op de kasseitjes van de Citadel, die we tot een drietal jaar terug hebben gebruikt. Van bij de start gaat het onmiddellijk naar boven.”

Terug een start op de kasseien – foto: Cor Vos

Twee jaar terug pakte Vervecken voor het eerst uit met de Route des Canons, een 300 meter lange kasseistrook die werd voorafgegaan door een technische afdaling. “Maar die afdaling bleek vorig jaar nogal moeilijk. Nu ligt het traject wel ongeveer in dezelfde zone, maar we maken de bocht iets hoger, zodat de renners niet 180 graden moeten draaien en dus niet uit stilstand aan die kasseistrook moeten beginnen. Ze komen nu recht de kasseien op, met de nodige snelheid.”

De vierde verandering? Die is te vinden bij de iconische schuine kant. “De magie van die schuine kant was de afgelopen jaren een beetje weg, vind ik. De strook is steeds gemakkelijker geworden omdat er een soort padje in gereden was. Iedereen kon zo hetzelfde spoor volgen, wat het een pak minder technisch maakte. Als je beelden kijkt van vijf jaar geleden met Sven Nys en Niels Albert, dan was dat een wereld van verschil.”

“We hebben nu het tracé zodanig opgeschoven dat de palen juist op het padje worden geklopt, waardoor de renners twee tot drie meter hoger moeten rijden. Normaal is de strook nu terug meer schuiverig, glad en technisch. Spektakel verzekerd. Of dat hopen we toch (lacht).”

Met nog maar één spoor was de schuine kant “te gemakkelijk” geworden – foto: Cor Vos

Programma

Programma zondag 19 november
9u30: Mannen Junioren
10u30: Vrouwen Junioren
11u45: Mannen U23
13u40: Vrouwen Elite en U23
15u05: Mannen Elite

Locatie:
Route Merveilleuse, Namur (Citadel van Namen)

Website organisatie
Website Wereldbeker
Twitteraccount Wereldbeker

Alle deelnemerslijsten

Tussenstand Wereldbeker mannen na 10 wedstrijden
1. Eli Iserbyt – 337 punten
2. Michael Vanthourenhout – 228
3. Toon Aerts – 226
4. Quinten Hermans – 218
5. Lars van der Haar – 196
6. Corné van Kessel – 163
7. Toon Vandebosch – 149
8. Daan Soete – 139
9. Vincent Baestaens – 139
10. Niels Vandeputte – 134

Tussenstand Wereldbeker vrouwen na 10 wedstrijden
1. Lucinda Brand – 282 punten
2. Denise Betsema – 269
3. Puck Pieterse – 220
4. Fem van Empel – 195
5. Marianne Vos – 175
6. Shirin van Anrooij – 159
7. Annemarie Worst – 154
8. Inge van der Heijden – 137
9. Blanka Kata Vas – 125
10. Clara Honsinger – 124

Favorieten

Mannen
Hij werd vooraf met veel bombarie aangekondigd, maar zoek ook in Namen niet naar wereldkampioen Mathieu van der Poel. De polyvalente Nederlander gaf deze week via een persbericht van zijn ploeg aan dat ‘het genezingsproces van zijn knieblessure langer duurt dan aanvankelijk voorzien, waardoor hij nog geen specifieke veldrittraining heeft kunnen afronden.’ Van der Poel komt nu een weekje later in actie. Ook slokop Wout van Aert is er, net als in Rucphen, niet bij: hij vertoeft deze week op stage met Jumbo-Visma.

Doet Pidcock er nog eentje bij? – foto: Cor Vos

Gelukkig is er nog voldoende ‘schoon volk’ om naar uit te kijken. Zo lijkt Tom Pidcock net op tijd zijn goede crossbenen teruggevonden te hebben om te schitteren op een parcours dat volledig het zijne is. Na Rucphen zijn de laatste vraagtekens bij Pidcock weggeveegd. Als hij het op zo’n rondje al kan, dan wordt het in Namen nog lastiger om hem af te stoppen. In explosieve klimcrossen kan de Britse alleskunner namelijk altijd dat tikkeltje meer. Dat toonde hij vorig seizoen al op de flanken van de Citadel, toen hij ruim driekwart van de wedstrijd soleerde.

Als Namen even spannend wordt als de duels tussen Pidcock en wereldbekerleider Eli Iserbyt in Rucphen en om de derde plaats in Val di Sole, dan staan we er goed voor. De twee kemphanen maakten de meest recente wereldbekermanches op die manier aangename kijkstukken. Iserbyt heeft echter geen goede herinneringen aan Namen: twee jaar terug moest hij onderkoeld opgeven, vorig jaar liet zijn materiaal hem bij de start al in de steek. Nochtans zou dit terrein de Koppenbergcross-winnaar moeten liggen, maar dan mogen de omstandigheden eens meezitten.

Toon Aerts is altijd goed in Namen. Denk maar aan zijn memorabele duel met Mathieu van der Poel in 2019, waar door een valpartij van Aerts in een afdaling nogal abrupt een einde aan kwam. Alleen is het altijd moeilijk in te schatten hoe renners presteren als ze terugkeren van een stage. Aerts trok deze week samen met zijn Baloise-Trek Lions, waaronder Europees kampioen Lars van der Haar, naar Mallorca. Daar wilden ze een stevige basis aanleggen voor de kerstperiode. In Rucphen leken ze om die reden nog wat explosiviteit te kort te komen, maar dat is in Namen minder noodzakelijk.

Doet Vanthourenhout even goed als vorige week? – foto: Cor Vos

Vergeet ook Michael Vanthourenhout niet. Net als in Val di Sole, waar hij het Van Aert tot halfweg lastig maakte, kan hij ook op de Citadel zijn technisch vermogen kwijt. Denk maar aan de technische afdalingen of de schuine kant. Vanthourenhout moet er in zo’n lastige klautercross als Namen wel voor waken dat hij niet te vroeg zijn pijlen verschiet. Ook Quinten Hermans is altijd te vinden voor een snelle start en moet in Namen zijn ding kunnen doen.

Naast Laurens Sweeck, Vincent Baestaens en Daan Soete, die dankzij hun plaats bij de eerste acht Belgen op de UCI-ranking sowieso startrecht in de Wereldbeker hebben, worden Toon Vandebosch, Jens Adams, Thijs Aerts en Diether Sweeck opgevist door bondscoach Sven Vanthourenhout. Zij kunnen levensbelangrijke UCI-punten grabbelen. Jongens als Pim Ronhaar en Niels Vandeputte, die we deze week uitgebreid spraken rijden mee in de aparte U23-cross.

Favorieten volgens WielerFlits
*** Tom Pidcock
** Eli Iserbyt, Toon Aerts
* Michael Vanthourenhout, Quinten Hermans, Lars van der Haar

Vrouwen
Op Lucinda Brand staat al jaren geen maat in Namen. De Citadel biedt zo’n typisch terrein waar de Nederlandse al haar kracht kwijt kan, bovendien wordt ze ook technisch steeds begaafder. De wereldkampioene kon twee weken terug met een goed gevoel richting Mallorca trekken, met het drieluik Kortrijk-Besançon-Boom op zak. Bij haar rentree in eigen land moest ze zaterdag alleen Marianne Vos laten voorgaan, maar Brand heeft geluk: Vos doet in Namen niet mee.

Brand blijft maar winnen dit seizoen – foto: Cor Vos

De 28-jarige Canadese Maghalie Rochette is na de Urban Cross in Kortrijk in Europa blijven plakken en neemt nu zowat de hele kerstperiode mee. Voorlopig niet zonder succes, want in de wereldbekercrossen van Besançon en Val di Sole was ze goed voor een podiumplaats. Net als Koppenberg-winnares Clara Honsinger vond ze zaterdag in Rucphen haar terrein niet , maar op klimparcoursen zoals Namen zijn de twee altijd in hun sas. Lonkt een nieuwe podiumplaats?

Het grootste vraagteken is de Hongaarse Kata Blanka Vas. Het is een tijdje geleden dat we de SD Worx-renster op het crossterrein hebben gezien. De entourage van de 20-jarige Vas springt dan ook voorzichtig met haar om, waardoor ze om de aantal weken een rustperiode inlast. Na Tabor, half november, was het weer zover. Juist nadat ze met zilver op het EK en een zege in de wereldbeker van Overijse de veldritwereld met verstomming had geslagen. Afwachten in welke vorm ze in Namen aan de start staat…

Nederland zet daar naar goede gewoonte veel geweld tegenover. Geen Marianne Vos, wel ex-mountainbikester Annemarie Worst en Denise Betsema. Die laatste is al heel het seizoen hyperconstant en viel in twintig crossen nog geen enkele keer uit de top 5. Ook de klasse van Ceylin del Carmen Alvarado mag je nooit uitsluiten. Yara Kastelijn is er na haar nare val in Kortrijk ook weer bij, net als het jonge geweld van Puck Pieterse en Fem van Empel – de winnares van Val di Sole. Bij hen rijst de vraag: is hun motor al groot genoeg voor een lastige klimcross als Namen?

Kan Fem van Empel bevestigen? – foto: Cor Vos

Favorieten volgens WielerFlits
*** Lucinda Brand
** Maghalie Rochette, Blanka Kata Vas
* Clara Honsinger, Denise Betsema, Annemarie Worst

Weer en TV

De World Cup in Namur voor elite vrouwen en elite mannen is zondag vanaf 13u30 live en integraal te volgen op RTBF (TIP!K), Telenet Play Sports en Proximus Open. Om 17u30 is er een samenvatting in Sporza op één. In Nederland is de wedstrijd te volgen op Eurosport en NPO 1, eveneens vanaf 13u30.