De Azencross in Loenhout is normaliter dé feestcross bij uitstek, maar door de coronamaatregelen geldt er dit jaar een publieksverbod in de Noorderkempen. Dan is het maar hopen op extra spannende crossen, al lijkt dat door de dominantie van Wout van Aert en Lucinda Brand ook geen sinecure… WielerFlits blikt vooruit.

Historie

De Azencross stond in 1984 voor het eerst op de kalender en is, gezien de onderbreking van vorig jaar, aan zijn 37ste editie toe. Een klassieker die heel wat watertjes doorzwommen heeft.

Na drie losse edities stond Loenhout mee aan de wieg van de Gazet van Antwerpen Trofee Veldrijden. Zes edities later stapten de organisatoren uit het regelmatigheidscriterium en traden ze toe tot de net opgerichte Wereldbeker, maar dat plekje moesten ze na drie jaar alweer afstaan aan Koksijde. Sinds 2001 maakt de cross echter weer onafgebroken deel uit van de X2O Badkamers Trofee, de opvolger van de GVA-Trofee.

Altijd pittige duels tussen Nys en Albert in Loenhout – foto: Cor Vos

Ook opvallend: Loenhout was niet alleen de eerste Belgische cross die toetrad tot de Wereldbeker, maar zette ook als eerste Belgische organisator een dameswedstrijd op de planning. Daphny van den Brand won er in 1998. In Loenhout gaven ze ook als eerste een jeugdinitiatie, organiseerden ze de eerste beloftencross en introduceerden ze een gloednieuw startsysteem (met de rode en groene lichten zoals in de Formule 1). Er werd bovendien op het parcours geëxperimenteerd met een zogenaamd wasbord.

Loenhout staat dus bekend als een cross die durft te innoveren, maar geldt – in volle eindejaarsperiode – vooral als een feestcross bij uitstek. Dat er door de coronamaatregelen dit seizoen voor het eerst geen publiek naar de deelgemeente van Wuustwezel mag afzakken, gaat dwars tegen het DNA van de Azencross in. Vorig jaar werd er niet eens georganiseerd, maar zakte Golazo ter vervanging een weekje later af naar de Skiberg in Herentals.

Waarom kiest de organisatie er dit jaar wél voor om in Loenhout te gaan crossen? “Vorig jaar had de burgemeester er zelf op tijd de stekker uit getrokken”, vertelt Erwin Vervecken van Golazo ons. “Nu was het een recente beslissing van het Overlegcomité om geen publiek meer toe te laten, terwijl het parcours al was opgebouwd. Daarom hebben we nu wel toelating gekregen. Niet gemakkelijk, want het crossterrein loopt door de dorpskern, vergelijkbaar met Diegem.”

De laatste straffe stoot van Meeusen: in 2015 blijft hij Merlier en Van Aert voor – foto: Cor Vos

“Het wordt dus een kwestie van het publiek dat in Loenhout woont te handhaven en samenscholingen te voorkomen. Ik heb alleszins gehoord dat een aantal café’s dichtbij de omloop zijn verdwenen, wat de toeloop misschien wat zou kunnen verkleinen.” Burgemeester van Loenhout, Dieter Wouters, vult aan: “We zullen het nodige doen, maar gaan niet overdrijven. Als iemand langs het parcours woont en toekijkt uit de deuropening, gaan we niet ingrijpen. We rekenen op het gezond verstand van de mensen”, zei hij aan VRT NWS.

Sven Nys topt de erelijst van Loenhout met zes zeges, gespreid over 13 jaar. Niels Albert was vier keer de beste in de Azencross, Mathieu van der Poel staat op drie zeges – even veel als zijn vader Adrie. Bij de dames is Daphny van den Brand recordhoudster met zes zeges. Daarmee doet ze beter dan Sanne Cant, die vijf overwinningen in Loenhout op het palmares heeft staan.

Laatste winnaars:
Mannen
2020: Niet verreden
2019: Mathieu van der Poel
2018: Mathieu van der Poel
2017: Mathieu van der Poel
2016: Wout van Aert
2015: Tom Meeusen
2014: Wout van Aert
2013: Sven Nys
2012: Niels Albert
2011: Niels Albert

Vrouwen
2020: Niet verreden
2019: Ceylin del Carmen Alvarado
2018: Lucinda Brand
2017: Sanne Cant
2016: Sanne Cant
2015: Sanne Cant
2014: Katerina Nash
2013: Marianne Vos
2012: Sanne Cant
2011: Marianne Vos

Vorig jaar

Van der Poel doet het onmogelijke bij comeback Van Aert
Voor de meest recente editie van de Azencross moeten we terug naar 2019, toen alle ogen gericht waren op de grote comeback in het veld van Wout van Aert. Voor het eerst sinds zijn valpartij tijdens de tijdrit van de Tour de France, mocht de jonge Kempenaar nog eens een rugnummer opspelden. En of Van Aert indruk maakte… Op de lange startstrook schudde hij de snelste sprint uit zijn benen en hij dook zowaar als allereerste het veld in.

Alleswinnaar Mathieu van der Poel verging het minder goed. De wereldkampioen koos in aanloop naar de eerste brug van de dag een verkeerd spoor en ging oer de kop. Van der Poel was zijn fiets even kwijt en zag zowat het hele pak passeren. Op die manier verloor hij een dikke driekwart minuut en stond hij voor een bijna onmogelijke achtervolging.

Vooraan wilde Tim Merlier de terugkeer van Van der Poel liever niet afwachten. De Belgische kampioen op de weg trok zich stevig op gang, maar ging vervolgens ook over de kop. Vervolgens was het Eli Iserbyt die samen met Corne van Kessel overnam. De twee vonden een ideale samenwerking en bouwden samen een leuke voorsprong uit op de rest van het deelnemersveld.

Foto: Cor Vos

Van der Poel reed intussen steeds meer renners voorbij en was na 27 minuten plots de eerste achtervolger op ons leidend tweetal. Dat was het sein voor Iserbyt om Van Kessel overboord te gooien en het tempo nog wat op te drijven. Toch was er aan de terugkeer van Van der Poel maar weinig te doen. Ondanks het weerwerk van Iserbyt kwam hij met drie rondjes te gaan aansluiten. De wereldkampioen zette zijn West-Vlaamse concurrent ook meteen onder druk, maar helemaal los kwam hij niet.

Pas in de allerlaatste ronde reed Van der Poel een pak sneller door de modderstroken dan Iserbyt. Die laatste vond zijn explosiviteit niet meer terug en moest de wereldkampioen laten gaan. En Wout van Aert? Die deed, ondanks dat hij als enige niet over de balkjes sprong, knap mee voor de ereplaatsen. Van Kessel kreeg hij niet meer te grazen, maar daarachter mocht hij wel meesprinten voor de vierde plaats. Zijn maat Merlier ging hem vooraf, waardoor Van Aert tevreden moest zijn met een vijfde plaats.

Uitslag mannen elite 2019
1. Mathieu van der Poel (Corendon-Circus)
2. Eli Iserbyt (Pauwels Sauzen-Bingoal) op 9s
3. Corné van Kessel (Telenet-Baloise) op 53s
4. Tim Merlier (Creafin-Fristads) op 1m14s
5. Wout van Aert (Jumbo-Visma) op 1m15s
6. Tom Meeusen (Corendon-Circus) op 1m16s
7. Michael Vanthourenhout (Pauwels Sauzen-Bingoal) op 1m20s
8. Wietse Bosmans (Sport IT-Isorex) op 1m22s
9. Jim Aernouts (Telenet-Baloise) op 1m39s
10. Lars van der Haar (Telenet-Baloise) op 1m41s

Dubbelslag voor waanzinnig sterke Alvarado
De Azencross opende met twee opvallende valpartijen bij de start. Bij de eerste, nog op de startstrook zelf, was de voormalige Belgische kampioene Loes Sels het grootste slachtoffer.

Nog geen halve minuut later was het weer van dat, op de eerste brug van de dag. Europese kampioene Yara Kastelijn schoof onderuit en nam zowat het halve peloton mee. Kastelijn kon voort, in tegenstelling tot Lucinda Brand. De Nederlandse kampioene had veel last van haar scheenbeen en moest er dan ook de brui aan geven.

Foto: Cor Vos

Ceylin Alvarado was aan dat onheil ontsnapt en voelde zich duidelijk in haar sas . Alvarado nam zo ook meteen de tussensprint en bijhorende bonificatieseconden mee. Het weerwerk moest nu komen van Katie Compton en Annemarie Worst. Worst, de leidster in het klassement van de DVV Trofee, hield het verschil even binnen de tien seconden, maar begon dan foutjes te maken. Worst ging tot twee keer toe overkop en zag Alvarado meer dan een minuut afstand nemen.

Alvarado bleef verder foutloos en zou in de tweede wedstrijdhelft alleen maar verder wegrijden. Zo ver dat ze haar achterstand van 56 seconden in het klassement van de DVV Trofee ombouwde tot een voorsprong van 57 seconden. Achter haar rug moesten Worst en Compton het inmiddels opnemen tegen wereldkampioene Sanne Cant in de strijd om de ereplaatsen. Cant trok ook aan het langste eind, maar dan wel op liefst 1 minuut en 45 seconden van een indrukwekkende Alvarado.

Uitslag vrouwen elite 2019
1. Ceylin Alvarado (Corendon-Circus)
2. Sanne Cant (IKO-Crelan) op 1m44s
3. Annemarie Worst (777) op 1m47s
4. Katie Compton (Trek) op 1m52s
5. Alice Maria Arzuffi (777) io 2m25s
6. Eva Lechner (Creafin-Fristads) op 2m29s
7. Laura Verdonschot (Pauwels Sauzen-Bingoal) op 2m49s
8. Ruby West op 2m53s
9. Yara Kastelijn (777) op 2m54s
10. Rebecca Fahringer (Trek) op 2m55s

Parcours

Loenhout voor het eerst in de geschiedenis zonder massa volk, dat vraagt voor enkele aanpassingen aan de omloop. “95 % van de omloop is hetzelfde gebleven”, vertelt ex-crosser Erwin Vervecken van organisator Golazo ons. “Maar de inkleding van de beginfase is door het wegvallen van de feestzones wel anders natuurlijk.”

“De renners rijden dwars over het vroegere festivalterrein, en we hebben ook gekozen om daar geen brug meer te plaatsen. Die was oorspronkelijk ook niet bedoeld als extra hindernis, maar vooral om het publiek te kunnen kanaliseren. Verder zijn er achterin een aantal extra lusjes bijgekomen.”

Met de Azencross kan het steeds twee kanten uit. We herinneren ons edities waarbij het ploeteren in de modder was tussen Niels Albert en Sven Nys, maar even goed een halve massasprint achter Tom Meeusen in 2015. “Vrijdag ben ik nog op de omloop geweest, en toen lag het nog redelijk hard. Maar met de extra regen in acht genomen, verwacht ik een schuifcross. Niet ploeteren en veel lopen, maar wel technisch en lastig in de modder”, aldus Vervecken.

“De eerste weide met het voormalige festivalterrein ligt er redelijk zompig bij, dat zal allicht stoempen worden. Maar verwacht je niet aan toestanden zoals in Dendermonde. Loenhout staat ook bekend om zijn lange, rechte stukken rondom het voetbalveld, waar je snelheid kan maken. Ook de hardere dolomietweggetjes en de lange strook op het asfalt kunnen voor wat recuperatie zorgen. Er zal zeker een deel modderig zijn, maar ik verwacht toch nog een redelijk snelle cross.”

Verder heeft Loenhout naar goede gewoonte weer een aantal grachten als natuurlijke hindernissen, een aantal technische passages in het bos, een paar bruggen, balkjes en natuurlijk ook het iconische wasbord – dat al dienst doet sinds 2004 – te bieden. Qua moeilijkheid zeker niet de lastigste van de eindejaarsperiode…

Het wasbord in Loenhout: altijd spektakel – foto: Cor Vos

Programma

Donderdag 30 december 2021
10u00: Junioren vrouwen
11u00: Junioren mannen
12u00: Beloften mannen
13u45: Elite vrouwen
15u00: Elite mannen

Tussenstand X2O Trofee Mannen na Kortrijk:
1. Toon Aerts
2. Eli Iserbyt op 43″
3. Corné van Kessel op 4’21
4. Michael Vanthourenhout op 5’22”
5. Lander Loockx op 6’06”
6. Lars van der Haar op 6’19”
7. Tom Meeusen op 6’43”
8. Thijs Aerts op 6’57”
9. Vincent Baestaens op 7’02”
10. Diether Sweeck op 7’32”

Tussenstand X2O Trofee Vrouwen na Kortrijk
1. Denise Betsema
2. Lucinda Brand op 1’33”
3. Ceylin del Carmen Alvarado op 1’41”
4. Clara Honsinger op 1’52”
5. Annemarie Worst op 3’56”
6. Blanka Kata Vas op 5’12”
7. Anna Kay op 5’25”
8. Sanne Cant op 5’28”
9. Marion Norbert-Riberolle op 5’41”
10. Maghalie Rochette op 5’58”

Favorieten

Mannen
Veel uitleg moeten we bij de Loenhoutse topfavoriet niet meer geven: sinds Belgisch kampioen Wout van Aert zich begin december op domein De Schorre voor het eerst in het veld begaf, lukt het niemand om in zijn buurt te finishen. De drievoudige wereldkampioen zette zelfs voor het eerst een reeks van vijf opeenvolgende overwinningen op zijn naam. Het verschil met de rest lijkt op dit moment zo groot, dat er allicht ook in Loenhout weinig aan Van Aert te doen zal zijn. Aan het WK wil de Kempenaar voorlopig niet denken, maar elke zege lijkt een stap dichterbij Fayetteville…

Wie doet Wout wat? – foto: Cor Vos

De grootste concurrent lijkt Michael Vanthourenhout. Zijn overwinning op de Citadel van Namen maakte veel los bij de West-Vlaming van Pauwels Sauzen-Bingoal, die op zijn 28e mentaal de stap naar (mede)kopman gezet lijkt te hebben. Vanthourenhout is al een hele periode sterk op dreef, want in Val di Sole maakte hij het ook Van Aert tot halfweg knaplastig. Vanthourenhout is op zijn best wanneer klimvermogen aan techniek wordt gekoppeld. Dat is in Loenhout jammer genoeg niet het geval. Wel heeft hij het voordeel dat Heusden-Zolder niet op zijn racekalender stond en hij dus extra rustdagen heeft gehad.

Ploegmaat Eli Iserbyt maakte indruk in Zolder tijdens een nieuw duel met Tom Pidcock (die overigens extra rust inlast en past voor Loenhout). Iserbyt gaf vooraf nochtans aan met buikloop te kampen, maar tijdens de cross zelf bleek er maar weinig van die ziektesymptomen te merken. De vinnige West-Vlaming kwam weliswaar moeilijk op gang, maar in de rug van Van Aert was het de voormalige Europese kampioen die het meeste indruk maakte. Benieuwd of hij zijn nummertje van twee seizoenen terug in Loenhout hier kan overdoen.

De outsiders voor een podiumplaats? Dan komen we terecht bij Toon Aerts, die hier zijn leidersplaats in de X2O Badkamers Trofee te verdedigen heeft. Na een sterke beurt in Namen en Dendermonde was het vat in Zolder echter snel af. De eerste tekenen van vermoeidheid? Quinten Hermans ging in Zolder wel goed mee, maar bij hem is het toch vaak nét niet wat het podium betreft. Datzelfde geldt voor Tormans-ploegmakker Corné van Kessel.

Iserbyt oogde sterk in Zolder – foto: Cor Vos

Verder zijn er ook twee nogal opvallende starters: wegrenners Dries Van Gestel (Totalenergies) en Alex Colman (Sport Vlaanderen-Baloise) komen meecrossen in de buik van het pak.

Favorieten volgens WielerFlits
*** Wout van Aert
** Michael Vanthourenhout, Toon Aerts
* Eli Iserbyt, Quinten Hermans, Corné van Kessel

Edit redactie: Mathieu van der Poel stond aanvankelijk tussen de favorieten, maar hij zal niet starten in Loenhout. De wereldkampioen kampt met een zwelling in zijn ruggenwervel.

Vrouwen
Ook bij Lucinda Brand zijn er nog geen barstjes te zien. De laatste weken wordt de wereldkampioene wel steeds meer bedreigd en moet ze vaak tot het bittere eind knokken voor de overwinning. Kijk maar naar Dendermonde, waar Clara Honsinger niet ver volgde, of de strijd met Fem van Empel in Zolder. In Rucphen moest ze veterane Marianne Vos zelfs laten voorgaan, maar Vos is sindsdien niet meer op een crossterrein gesignaleerd. Dus in Loenhout toch maar weer een vier op een rij voor Brand?

De 19-jarige Fem van Empel komt steeds meer aan de deur kloppen. Van Empel kiest haar momenten om voor de hoogste prijzen mee te doen zorgvuldig uit en won op die manier knap de wereldbekermanche in Val di Sole. Wat had ze in Zolder ook graag tegen Brand gesprint, alleen een foutje in de laatste afdaling belette haar dat.

Kan Van Empel Brand bedreigen? – foto: Cor Vos

Ploegmate Denise Betsema moet het dan weer vooral hebben van haar grote motor, die ze op de vele rechte stukken in Loenhout prima kwijt zal kunnen. Dat geldt ook voor de Amerikaanse Clara Honsinger, die in Dendermonde nog behoorlijk dicht bij Brand kwam in de slotronde. Beide rensters vinden in Loenhout dus een terrein op hun maat, maar is dat voldoende om Brand écht te bedreigen?

Verder zijn er nog tal van Nederlandse dames die op een goede dag zomaar op het podium zouden kunnen staan. Denk maar aan de 19-jarige Shirin van Anrooij, die in Zolder net naast het podium viel. Of Annemarie Worst, die goede momenten met mindere afwisselt. Ceylin Alvarado is dan weer op de sukkel en moest in Zolder zelfs in tranen uit de cross stappen. En wat kan de Belgische veterane Sanne Cant, die steeds dichter naar de ereplaatsen toegroeit, nog?

Favorieten volgens WielerFlits
*** Lucinda Brand
** Denise Betsema, Fem van Empel
* Clara Honsinger, Shirin van Anrooij, Annemarie Worst

Website organisatie
Deelnemerslijsten

Weer en TV

Sporza is er vanaf 13.30 bij voor de vrouwencross en brengt aansluitend de wedstrijd van de mannen live op het scherm. Eurosport volgt in Nederland hetzelfde tijdsschema.