Fem van Empel (18), van rechtsbuiten bij RKSV Nuenen tot WK-favoriete veldrijden

Interview De Nederlandse dames delen de laatste jaren de lakens uit in het veldrijden. Ceylin del Carmen Alvarado, Lucinda Brand, Denise Betsema en Annemarie Worst namen de fakkel moeiteloos over van Marianne Vos, die zelf ook nog altijd van de partij is. Maar er is alweer een nieuwe generatie op komst. Shirin van Anrooij, Puck Pieterse en Fem van Empel. Die laatste komt pas net kijken. Maak kennis met haar in dit interview met WielerFlits.

Een must have voor alle wielerfans! Met de Black Friday deal van RIDE Magazine haal je het ideale cadeautje voor de feestdagen in huis. Voor slechts € 13,95 ontvang je de najaars- en de winter-editie in jouw brievenbus. Dat betekent meer dan 300 pagina’s aan schitterende wielerverhalen. Wacht niet te lang, want OP=OP. Bestel nu jouw magazines en verzeker je van uren leesplezier.

Voetballen bij Bayern München?

Als jong meisje zette Van Empel al meteen haar eerste stappen in het veld. Een voetbalveld, welteverstaan. Ze schreef zich in bij RKVV Sint-Michielsgestel (in 2018 gefuseerd en heet nu SCG-18), het Brabantse dorp waar ze is geboren en getogen. Omdat vrouwenvoetbal tien jaar terug nog niet echt bestond, of in ieder geval een stuk minder aan populariteit gewonnen had dan nu het geval is, begon ze bij de jongens. “Dat deed ik tot mijn dertiende. Daarna werd het fysieke verschil te groot en ben ik bij de dames gaan voetballen. Een week na mijn eerste wedstrijd lag er toen ineens een brief van de KNVB bij ons op de deurmat”, vertelt ze.

Ze was in die eerste wedstrijd meteen dusdanig opgevallen, dat het KNVB District Zuid haar meteen selecteerde voor de Talentendagen. “Ik was daar zelf totaal niet mee bezig. Zoiets besef je ook niet op die leeftijd. Van die selectiedagen bleven er ook altijd maar een paar per district over. Volgens mij heb ik het gered tot de laatste twintig. Ik had een lichte voorsprong, omdat ik altijd met de jongens heb gevoetbald in de jeugd. Per jaar zoeken ze altijd maar een of twee meiden. Ze beloofden daar van alles, maar ik was er zelf dus niet zo mee bezig. Ik wilde gewoon voetballen en heb me er verder niet in verdiept”, legt ze uit.

Zand speelt dit weekend een grote rol – foto: Cor Vos

Dat veranderde toen ze op 15-jarige leeftijd bij RKSV Nuenen kwam te voetballen. Dat is overigens dezelfde voetbalclub waar Jumbo-Visma-renner Steven Kruijswijk zijn kicksen voor het eerst vast veterde. “De damesploeg van Nuenen speelt in de Hoofdklasse. Ik had mezelf er ten doel gesteld om uit te groeien tot profvoetbalster. Zo deed ik naast de trainingen op de club ook zelf oefeningen in de sportschool. Of ik zocht filmpjes op YouTube op, hoe ik mijn inzicht kon verbeteren bijvoorbeeld. Of ik ook helden heb binnen de voetbalwereld? Nee, helemaal niet eigenlijk. Ik ben daar niet zo van. Ik doe iets omdat ik het zelf leuk vind.”

Van Empel was bij de club uit Nuenen rechtsbuiten, al speelde ze ook weleens in de spits. Een aanvaller, dus. Niets liever wilde ze later schitteren in het shirt van Bayern München. “Of ik daarvoor talent genoeg had? Ik denk dat ik met mijn inzet ver was gekomen, maar het is wel een teamsport. Je moet ook door anderen in beeld komen. Qua voetbalkwaliteit had ik er misschien wel kunnen komen. Maar op een gegeven moment had ik niet echt meer de drive om alles ervoor te doen en ervoor te laten. Dat kwam eigenlijk door mijn medespelers, die de dag ervoor liever op stap gingen dan dat ze zondagmiddag fris op het veld stonden.”

Mountainbike als eyeopener

De jonge Brabantse combineerde jarenlang het voetballen met het fietsen. Dat laatste kreeg ze met de paplepel ingegoten van vader Paul, broer van Ad van Empel – hij is de oprichter van Empella Fietsen uit Veghel. Dat merk staat vooral bekend om de goede crossfietsen. Onder meer Bart Wellens, Erwin Vervecken en Zdeněk Štybar werden op een Empella wereldkampioen. “Ik ging een keertje proefdraaien bij WV Schijndel”, vertelt Fem van Empel over die tijd. Ze praat over de fiets een stuk opgewekter dan over voetbal. “Ik ben daarna ook heel mijn jeugd blijven fietsen, maar die tijd stond vooral in het teken van het voetbal”

Van Empel verkoos Pauwels Sauzen-Bingoal boven Jumbo-Visma – foto: Cor Vos

Ze bleef beide sporten combineren, zonder er al te veel bij stil te staan. Tot ze in de zomer van 2019 vrijwel uit het niets derde werd op het NK Mountainbike bij de junioren, zonder zich er specifiek op voor te bereiden. “Toen voetbalde ik ook nog, maar na die prestatie begon ik toch wel te twijfelen. Zonder al te veel ervoor gedaan te hebben, vroeg ik me af hoe het eruit zou zien als ik dat wél ging doen. Ik had afgesproken met mezelf dat ik in oktober van 2019 een keuze zou maken tussen beide sporten. De combinatie tussen de twee sporten was gewoonweg niet meer mogelijk. Toen heb ik voor het fietsen gekozen.”

Als je in Sint-Michielsgestel woont, kom je dan al snel bij de crossfiets uit. In die plaats vonden al meerdere NK’s en zelfs een wereldkampioenschap plaats. In 2000 won nota bene thuisrijder Richard Groenendaal er de regenboogtrui. Een inspiratie voor Van Empel is dat echter nooit geweest. De jongedame houdt er in de sport geen helden of voorbeelden op na. “Veldrijden was simpelweg mijn eerste keuze”, legt ze uit. “Op de weg heb ik eigenlijk nog nooit gereden. Dat is komend jaar wel het plan. Daar kijk ik naar uit, omdat ik weet dat ik er baat bij ga hebben in het veld. De snelheid van de weg neem ik dan mee de cross in.”

Op het WK veldrijden voor junioren in 2020 werd Van Empel vijfde, nadat ze zich dus pas enkele maanden op de cross richtte. Op het NK in diezelfde maand stond ze ook al als derde op het podium. De nieuwe vrouwenploeg van Jumbo-Visma en die van Team Sunweb kregen haar zelfs in het vizier. “Het is natuurlijk altijd mooi om die interesse te krijgen. Of het gemeend is, is een ander verhaal. Ik stond natuurlijk nergens onder contract, dus dan gaan ze het toch proberen. Ik ben er alleen niet op ingegaan, omdat ik toen al voor Pauwels Sauzen-Bingoal had gekozen. Daar had ik het beste gevoel bij. En ik zit hier goed, ik heb veel vrijheid.”

Meteen doorstoten bij de elite en WK-favoriete

Van Empel op het WK in Zwitserland, vorig jaar – foto: Cor Vos

Binnen twee jaar van fietsen erbij doen, naar top-5 rijden bij de elite dames in het veldrijden. Het is een opvallende opmars. Volgens bondscoach Gerben de Knegt is Van Empel heel leergierig en pakt ze zaken snel op. Hij schetst het voorbeeld waarbij de jonge Brabantse op het WK U19 van vorig jaar niet in de gaten had dat haar zadel vijf centimeter was gezakt en ze moest wisselen. Nu rijdt ze mee met de wereldtop bij de elite. De Knegt noemt haar explosiviteit uitzonderlijk goed en benadrukt dat ze nuchter blijft. “Ze is door haar leeftijd soms iets te resultaatgericht en vergeet ze het proces. Wel het kenmerk van een topper.”

In het shirt van Pauwels Sauzen-Bingoal rijgt het 18-jarige toptalent de korte ereplaatsen bij de elitedames dit seizoen aan elkaar vast. Zelf had ze dat niet meteen verwacht. “Voor top-5-noteringen dacht ik dat het te hoog gegrepen was, maar ik had enigszins wel gehoopt op een aantal top-10-klasseringen”, zegt Van Empel, die in twaalf van haar zestien wedstrijden dit jaar de top-10 haalde. Vier keer daarvan eindigde ze bij de eerste vijf. “Waar dat ineens vandaan komt? Een doel voor ogen hebben en daar volledig voor gaan. Ik heb in 2020 veel verbeterd in mijn trainingen. Het resultaat daarvan begint nu de vruchten af te werpen.”

Vooral in de loodzware moddercross tijdens de Wereldbeker in Dendermonde maakte ze indruk. Na ruim 45 minuten cross werd ze daar vierde, vlak achter wereldkampioene Alvarado. “Dat had eerlijk gezegd van mij wel een ronde langer mogen duren, want ik naderde Ceylin wel héél dicht op het einde. Zeker op de rondjes waar de start van belang is, zou het van mij zeker een uur mogen duren. Daardoor krijg ik langer de tijd om in te halen. Wanneer ik volledig de aansluiting met de wereldtop maak? Dat is moeilijk te zeggen. Maar ik denk dat als ik mijn ontwikkeling zo doorzet, dat er volgend jaar iets moois kan gebeuren.”

Waar ze vier jaar geleden nog de beste voetbalster ter wereld wilde zijn, heeft ze die ambitie naadloos aangepast op het veldrijden. “Ik wil sowieso ooit een truitje pakken”, droomt Van Empel hardop. “Dat is voor nu het grootste doel. Een Nederlandse U23-titel was een mooie beloning geweest op een goed seizoen. Ik had met deze vorm ook zeker een goede kans gehad om ervoor te strijden. Graag wil ik eerst mijn hele belofteperiode doorlopen en elk seizoen stappen zetten, zonder te veel focus te leggen op het resultaat. Maar natuurlijk: als ik dit weekend in Oostende al de wereldtitel kan pakken, dan zou dat supermooi zijn!”